9.9 C
Dushanbe

Кишварҳои Осиёи Марказӣ ба алифбои туркӣ мегузаранд?

Дар нишасти сарони Созмони кишварҳои туркӣ дар Бишкек раисҷумҳури Туркия Раҷаб Тайиб Эрдуғон аз кишварҳои Осиёи Марказӣ хост ба алифбои ягонаи туркӣ гузаранд.

Ӯ дар суханронии рӯзи 6-уми ноябри худ таъкид кард, ки алифбои муштарак равобити фарҳангӣ ва забонии кишварҳои туркзабонро таҳким бахшида, ба рамзи ояндаи муштарак табдил хоҳад ёфт.

Ба иддаои ӯ Туркия, Озарбойҷон ва Қибриси Шимолӣ барои гузаштан ба алифбои ягонаи туркӣ омодаанд ва бояд Қирғизистон, Қазоқистон, Узбекистон ва Туркманистон ҳам барои гузаштан он қадами аввалияро гузоранд.

Аммо ба гуфтаи таҳлилгарон, барои кишварҳои Осиёи Марказӣ, аз қабили Қазоқистон, Қирғизистон ва Узбекистон ба далели нуфузи Русия масъалаи гузаштан ба алифбои туркӣ мушкил аст.

Гуфта мешавад, масъалаи таъсиси алифбои умумии туркӣ ҳанӯз дар солҳои 1990 оғоз шудаааст. Ин алифбо аз 34 ҳарф иборат буда, ба иддаои олимони туркнажод, дар болои варианти ниҳоии он кор карда истодаанд ва ин алифбо бо дарназардошти гуногунии фонетикии забонҳои туркӣ таҳия мешавад.

Созмони кишварҳои туркӣ соли 2009 таъсис ёфта, Қирғизистон, Қазоқистон, Узбекистон, Туркия ва Озарбойҷон шомили онанд. Туркманистон, Маҷористон ва Қибриси Шимолӣ дар ин созмон ба ҳайси нозир иштирок мекунанд.

Пешниҳоди гузаштан ба алифбои ягонаи туркӣ дар ҳоле садо медиҳад, ки пештар дар Туркия бо ислоҳи барномаи таълимии таърих барои хонандагони мактабҳои миёна ибораи “Осиёи Марказӣ”-ро ба “Туркистон” иваз карданд.

Ба гуфтаи таҳлилгарони тоҷик, ин раванд барои мардуми тоҷик ва форсизабони Осиёи Марказӣ, ки дар байни кишварҳои туркзабон боқӣ мондаанд, хатари ҳувият ва вуҷудии онҳост. Зеро имрӯзҳо аз ҷониби марказҳои илмии кишварҳои туркзабони Осиёи Марказӣ иддаоҳе садо медиҳад, ки бархе аз олимони гузашта ва дастовардҳои таърихии онҳоро ба туркҳо нисбат медиҳанд ва ин масъала олимони тоҷик ва форизабони минтақаро нигарон кардааст.

Хабарро таблиғ кунед:

БЕШТАР БИХОНЕД
БЕШТАР БИХОНЕД

Ҷоизаи байналмилалии Манучеҳр Холиқназаров

Ҳуқуқшиноси шинохтаи зодаи Бадахшон ва зиндонии сиёсӣ Манучеҳр Холиқназаров барандаи ҷоизаи бонуфузи Мартин Энналс гашт.

Талаби созмонҳо барои озодии фаврии Эргашев

Созмонҳои байналмилалии ҳомии ҳуқуқи башар аз Олмон талаб доранд, ки барои озодии ҷавони тоҷик Дилмурод Эргашев болои мақомоти Тоҷикистон фишор оранд.

Таҳдидҳои нав аз он сӯи марзҳо

Таҳдидҳои нави силоҳбадастони тоҷик дар он сӯи марзҳо вокунишҳои ҷиддиеро дар ҷомеа ба вуҷуд овардааст.

“Касе гапи маро гӯш намекунад”. Додхоҳии як зани афғон аз мақомоти тоҷик

Як зани 24-солаи шаҳрванди Афғонистон, ки дар Душанбе зиндагӣ мекунад, аз мақомоти қудратии кишвар кумак хостааст.