Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Тоҷикистон аз сабти 68 номзад аз рӯйхати ҳизбӣ хабар дод.
Бино ба иттилои ин ниҳод, шаш ҳизби Тоҷикистон аз рӯйхати ҳизбӣ номзадии 70 нафарро пешниҳод карда буданд, аммо аз панҷ номзади Ҳизби демократ ду номзад сабти ном нашудаанд. Сабаби ба қайд нагирифтан ва номи онҳо то ҳол дастрас нест.
Ҳоло собиқ раиси Ҳизби демократ Сайидҷаъфар Усмонзода ва Аҳмадшоҳ Комилзода, муовини раиси ҳизб барои солҳои тӯлонӣ равонаи зиндон гаштаанд.
Гуфта мешавд, аз Ҳизби халқии демократӣ – ҳизби ҳоким дар кишвар аз ҳама бештар, яъне 28 номзад, ҳизбҳои аграрӣ ва ислоҳоти иқтисодӣ 13 номзадӣ, сотсиалистӣ 6, коммунистӣ 5 ва Ҳизби демократӣ 3 номзадашон ба қайд гирифта шудаанд.
Ба гуфтаи сиёсатшиносон, дар ин чанд соли гузашта раисони ҳизбҳои дар боло номбаршуда чандмаротибаӣ тағйир ёфта, бо ҳамин ба ҳизбҳои хомӯш ва “кисагӣ” табдил шудаанд ва онҳо амалан аз ҳизби ҳокими ҲХДТ пуштибонӣ мекунанд ва дар тасмимҳои сиёсии кишвар коре аз дасташон сохта нест.
Инчунин Ҳизби сотсиал-демократи Тоҷикистон, танҳо ҳизби расман фаъоли дохилӣ, ки мустақил ба ҳисоб мерафт, барои интихоботи парлумони номзад пешниҳод накардааст. Бо вуҷуди хомӯшии раҳбари ин ҳизб Қиёмиддин Азизов, коршиносон бар ин назаранд, ки баъди марги мармузи раҳбари собиқи ин ҳизб Раҳматилло Зоиров ва боздошту зиндонӣ шудани муовинаш Шокирҷон Ҳакимов ин ҳизб ба як ҳизби вобаста табдил шудааст.
Интихоботи парлумонии Тоҷикистон имсол 2-уми март баргузор мегардад ва барои курсии Маҷлиси намояндагон 22 вакил аз рӯйхати ҳизбӣ ва 41 намоянда аз ҳавзаҳои якмандатӣ интихоб мешаванд.
Бори аввал аст, ки раванди интихоботи парлумониро намояндагони Созмони Амният ва Ҳамкории Аврупо бо сабаби надодани аккредитатсия аз ҷониби мақомот, назорат намекунанд.
Ва интихоботи парлумонии дувум аст, ки бидуни иштироки ҲНИТ баргузор мегардад. Мақомоти Тоҷикистон соли 2015 Ҳизби наҳзати исломии Тоҷикистонро, ки ҳизби мухолиф ва фаъол шинохта мешуд, бо иттиҳоми даст доштан дар “нақшаи табаддулоти давлатӣ” ҳизби “террористӣ” хонд ва аз саҳнаи сиёсии кишвар берун карда, фаъолияти ӯро расман баст.
Дар ҳамин ҳол Ҷунбиши ислоҳот ва рушди Тоҷикистон бо нашри изҳороте интихоботи парлумонӣ дар кишварро таҳрим намуда, таъкид намудааст, ки он мухолифи меъёрҳои эътирофшудаи демократӣ буда, аз лиҳози қонуният ғайриқобили қабул мебошад.
“Интихоботи парлумонӣ, ки баргузории он ба 2 марти соли 2025 таъин шудааст, ифодаи иродаи мардум набуда, балки як раванди қаблан тарҳрезишуда ва сохташуда мебошад, ки ҳадафи асосии он ҳифз ва қонунигардонии ҳокимияти худкома аст. Дар шароити нобудсозии пурраи ниҳодҳои демократӣ, набудани рақобати сиёсӣ ва саркӯби шадиди озодиҳои шаҳрвандӣ, ин намоишро наметавон як раванди интихоботии демократӣ номид” – гуфта мешавад дар изҳороти ҶИРТ.
Инчунин дар изҳороти ин созмони мухолиф гуфта мешавад, Эмомалӣ Раҳмон қувваҳои мустақили сиёсиро пайваста бо роҳи зӯроварӣ аз саҳнаи сиёсӣ берун намуда, роҳбарони сиёсии мухолифро аз ҷумла Зайд Саидов, Муҳаммадрӯзӣ Искандаров, Муҳаммадалӣ Ҳайит, Сайидумар Ҳусайнӣ, Иззат Амон, Мақсуд Иброҳимов, Фаромуз Эргашев, Суҳроби Зафар ва дигаронро барои солҳои тӯлонӣ равонаи зиндон намуда, шахсони дигари сиёсӣ ва фаъолонро бо истифода аз фишорҳо, таъқиб, қатли ом ва боздоштҳои худсарона аз байн бурдааст ё маҷбур ба тарки Тоҷикистон кардааст.
То ҳол дигар ҳизбу ҳаракатҳои мухолифи режими Раҳмон дар мавриди интихоботи парлумонии кишвар вокӯнише накардаанд.
