Бобоҷон Қаюмов, сухангӯи ҲНИТ дар Шакли пурраи навиштаи Бобоҷон Қаюмовро дар зер мутолиа кунед.
Facebook
Соли 2020, мухолифин ва ҳукуматҲамватанони азиз! Соли нави мелодӣ муборак бошад! Умедворам соли 2020 ро бо вирусҳояш пушти сар карда бошеду дар соли 2021 саломативу сарбаландиву муваффақият ҳар рӯз ҳамроҳатон бошад!
Дар ҳамин рӯзҳои ҷамъбасти сол буд, ки навиштаеро дар бораи таъсири мухолифон ба тасмимҳо ва амалкарди ҳукумат хондам ва лозим донистам ба чанд нукта дар ин бора ишора намоям. Албатта мисли ҳамеша мақомот талош мекунанд бигӯянд, ки онҳо мухолиф надоранд ва мисли кабк ҳамеша сарашонро зери барф мекунанду худро ба надидану нашнидан мезананд. Аммо дар ҷамъбасти соли 2020 ва оғози соли 2021 бад нест ба чанд нукта ишора кунем.
Аввалан муқоисаи ҳукумат бо мухолифон иштибоҳи бузург аст. Заро ба эътирофи худи нависанда ҳукумат будҷа дорад, корманд дорад расона дорад ва озмуни рассому ошпаз мегузаронад. Муҳимтар аз ҳама бояд мегуфт, ки ҳукумат артиш дорад, милиса дорад, амният дорад ва садҳо ниҳоди маошхури дигар, ки ҳама барои маош аз ҳисоби мардум ба ҳукумат хидмат мекунанд. Аммо дар муқобил мухолифин на будҷа доранд, на корманд доранд, на маош мегиранд, на барои маош менависанду мегуянд ва на барои маош мухолифат мекунанд. Аксарияти онҳо дар ҷое кор мекунанд ва дар фурсатҳои холиву изофиашон аз озодиву ҳуқуқи худ ва дигарон дифоъ мекунанд.
Пас муқоисаи ҳукумате, ки аз ҳисоби мардум пул мегирад ва сарватҳои миллатро талаву тороҷ мекунаду бар алайҳи мухолифонаш масраф мекунад, бо мухолифоне, ки на будҷа доранду на имконоти миллат дар ихтиёрашон ҳаст, вале боз ҳам барои ҳуқуқи мардум мубориза мекунанд, комилан ғайримантиқӣ ва нодуруст аст.
Бо вуҷуди ҳамаи ин ман ҳам ба таъсири мухолифон ба сиёсати ҳукум ва ҷойгоҳи он фикр кардам ва каме ҷустуҷӯ намудам. Ҳоло ман ин таъсирҳоро бармешуморам ва хуб аст, ки хонандагону бинандагон ҳам бо онҳо бештар ошно мешаванд.
1. Дар авоили пайдоиши коронавирус магар ҳамин ҳукумат набуд, ки вуҷуди COVID-19 ро инкор мекард ва мегӯфт дар кишвар вуҷуд надорад?Аммо баъд аз онки мухолифон фишор оварданду пакети пешниҳодҳои 10 гонаи худро матраҳ карданд, ҳукумат ба давутоз афтоду маҷбуран вуҷуди онро эътироф кард. Магар ин таъсири мухолифон ба як тасмими иштибоҳ ва комилан зиддиинсонии ҳукумат нест?
2. Оё медонед, ки СММ муътабартарин созмони ҷаҳон зиндониёни зиёсии мухолифро бегуноҳ эълон кардаву талаби озодии онҳоро кардааст? СММ аз Тоҷикистон хост то Зайд Саид, Маҳмадали Ҳаит, Маҳмадрузӣ Искандаров, Бузургмеҳр Ёров ва чандин нафари дигарро озод кунад ва хисорати воридкарда ба онҳоро ҳам ҷуброн кунад. Ҳоло агар шумо мехоҳед бигуед ин ба Тоҷикистон таъсир надоштаву Раҳмон ба он таваҷҷӯҳ накардааст, ин баҳси дигар аст. Зеро ҳукуматҳое мисли ДИИШ, Толибон ва бархе гурӯҳҳои ҷинояткори дигаранд, ки ба қарорҳои СММ бетаваҷҷӯҳӣ мекунанд. Аммо мутмаин бошед кори ин қарор инҷо тамом намешавад ва пайгирии он дар ҷойҳо ва ниҳодҳои дигари байналмилалӣ идома дорад ва хоҳад дошт.
3. Хеле осон аст агар якбор дар шабакаи интернет ҷустуҷӯ кунед ва бинед, ки дар худи ҳамин сол чанд созмони байналмилалӣ ва кишварҳои муҳим Тоҷикистонро танқид кардаву дар листҳои сиёҳи худ ҷо додаанд. Барои мисол:
А) Тоҷикистон имсол дар Шохис ё индекси озодии иқтисодии Бунёди Мерос (Heritage Foundation) боз ҳам ба рӯйхати кишварҳое бо иқтисоди “умтадан ғайриозод” шомил карда шудааст. Таҳқиқоти ахири муҳаққиқони Бунёди Heritage рӯзи 17-уми март нашр шуд ва дар он дар миёни 180 кишвари ҷаҳон Тоҷикистон дар мақоми 155-ум қарор гирифтааст. (18.марти 2020. Ozodi.org)
Б) Созмони Freedom House ё Хонаи озодӣ, қароргоҳаш дар Амрико, дар гузориши наве оид ба вазъи озодиҳои сиёсӣ ва демократия дар ҷаҳон, Тоҷикистонро дар миёни 49 давлати “ноозод” ва дар қатори даҳ кишвари “бадтарини бадтаринҳо” ҷой додааст. (04. Марти 2020 Ozodi.org)В) The Economist Intelligence Unit бо нашри Шохиси демократия дар кишварҳои ҷаҳон, Тоҷикистонро дар миёни167 кишвар дар мақоми 159-ум ва дар радифи кишварҳои худкома қарор дод.
Албатта ин ҷадвалро метавон ҳамин тавр идома дод, аммо бо ҳамин иктифо мекунем. Ёдамон наравад мо намегӯем ҳамаи ин кори мухолифон будааст, аммо таъсири мухолифонро бар ин қарорҳо наметавон инкор кард. Зеро фаъолияти мухолифон воқеиятҳои ҷомеаро ошкор мекунад вагарна барои мақомот Тоҷикистон биҳишт асту мардум ҳама фаришта. На коре мехоҳанду на чизе мехуранд ва на..
Аммо саволи ман ба он ҷанобони ба қавли худашон “Кадудида” ин аст, ки ҳукумат бо вуҷуди ҳадар додани инқадар будҷаву сармояи миллату кишвар барои экстремистӣ ва террористӣ эълон кардани ҲНИТ, ПМТ, Гурӯҳи 24 ва дигарон то куҷо муваффақ буд? Чаро натавонист ҳатто як кишвар ё созмонро мутақоид намояд, ки ин гурӯҳҳои мухолифро дар руйхатҳои экстремистӣ ва террористӣ қарор диҳанд? Оё ҳамин аст муваффақияти ҳукумат?
Ҳоло мо дар бораи озодии Ҳамзаву Фотимаи хурдакак аз асорати ҳукумат чизе намегуем, ки гӯё “кадудидаҳо” аслан онҳоро надиданд. Аммо рабуда шудани Шарофиддин Гадоев ва аз дасти КДАМ ва ВКД наҷот додани ӯ магар дастоварди ҳукумати Тоҷикистон аст? Шояд онҳо эрод бигиранд, ки ин корҳо дар соли 2020 набуданд. Бале дуруст аст. Аммо дар соли 2020 ҳам мухолифон камкор набуданд. Яке аз натиҷаҳои фаъолияти онҳо дар соли 2020 ҳамин руи моҳвора рафтани PAYOM TV аст, ки ба зудӣ меҳмони хонаҳои шумо хоҳад буд.
Ҳоло чун сухан аз шабакаву расона рафт бад нест бинандагони муҳтарам якбор биёянд ва як муқоисаи содда анҷом диҳанд. Масалан агентии миллии “Ховарро” бо сомонаи “Паём” муқоиса кунанд ва бинанд, ки ҳар кадоме чиқадар хонанда доранд ва мизони эътибори онҳо дар ҷомеа то куҷост.
Ҳамчунин барномаи дилхоҳ блогери ҳукуматро бо барномаҳои “Минбари муҳоҷир”, “Садои мардум” ва ё бо канали ютубии Иззат Амон ва канали “Уфуқ” муқоиса кунед то бубинед, ки тафовут аз куҷо то ба куҷост. Қадами Қурбон ва дигарон ҷои худашон. Зеро як таҳлилгар ҳаргиз як ҳунармандро бо як неруи сиёсӣ муқоиса намекунад, балки неруи сиёсиро бо неруи сиёсӣ муқоиса мекунад.
Албатта COVID-19 ҳам таъсири худро расонд ва барномаҳои мухолифин ба таври бояду шояд амалӣ нагаштанд ва инро набояд инкор кард.
Нуктаи дигар инки агар кори ин ба гуфтаи шумо “норозиҳо” инқадар бетаъсир мебуд, чаро заҳмат кашида, маблағи ҳангуфте сарф карда “фабрикаи ҷавоб” сохтед? Оё муваффақияти ҳукумат дар сохтани чунин “фабрикаи ҷавоби” беному насабҳост? Боз ҳам қазоватро ба хонанда вомегузорем.
Саволи охир ҳам инки агар инқадар фаъолияти мухолифон беасар бошад, чаро шумо онҳоро ба ҳоли худашон намегузоред? Чаро ба падару модару наздиконашон фишор меоваред? Чаро ба онҳо туҳмату буҳтон мезанеду садҳо ҳазор пули мардуми кишварро сарфи фишору таъқиби хонавода ва наздикони онҳо мекунед?
Оё як инсон ё як неруи солим барои як кори бетаъсири “чанд норозӣ” чунин будҷаеро харҷ мекунаду ингуна худаш ва ҳукуматашро дар назди ҷаҳониён ва созмонҳои байналмилалӣ шарманда месозад?
Масъалаи дигар инки эътирози мардуми Хуросон ва Рушон ҳам бетаъсир аз фаъолияти мухолифон набуду нест. Ҷасорат ва шуҷоати эътироз дар мардум бар асоси равшангариву ошкорсозиҳои мухолифон бештар шуда ва хоҳад шуд. Агар якбор аз соли 2015 то соли 2020 мурур кунед инро ба хубӣ метавонед эҳсос кунед.
Ман инҷо чунин коршиносонро ба қазовати шумо ва шуморо ба Худованди якто месупорам.Бори дигар соли наватон муборак ва Яздони пок ёру ёваратон бод!
ИНЧУНИН, БИХОНЕД:
