На мо кумак мекунем ва намегӯзорем, ки аз шумо бигиранд. Бо вуҷуди сипарӣ шудани беш аз 5 сол аз зиндонӣ кардани аъзоёни аршади ҲНИТ мақомот ҳанӯз даст аз сари оилаҳои онҳо набардоштааст.
Пайвандони дар Тоҷикистон монда аз гирифтани кӯмак ва кор дар муассисаҳои давлатӣ маҳруманд ва пайвандоне ҳам, ки тавонистанд кишварро ба ҷои амнтаре тарк бикунанд бо иттиҳоми “терроризм” ё ҳамкорӣ бо гурӯҳҳои мамнӯъ ҷустуҷӯ мешаванд.
Иттиҳоме, ки ҳеҷ асоси воқеӣ надорад ва дар ҳеҷ додгоҳи мустақил низ собит нашудааст. Аммо бо вуҷуди ин, ахиран Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон дар Тоҷикистон ё Омбудсмен дар посух ба номаи чанде аз хешовандони аъзои зиндонии ҲНИТ гуфтааст, кумак ба афроде, ки бо иттиҳоми “терроризм” ҷустуҷӯ мешаванд, хилофи қонун мебошад.
Мақомот дар соли гузашта чанд нафарро ба гирифтани кумак ба муомилоти молӣ бо гурӯҳҳои “ифротгарову террористӣ” ва ё дарёфти кумак аз онҳо иттиҳом зад ва онҳоро равонаи зиндон кард.
Дар миёни онҳо Асрориддин Розиқов, писари Зубайдулло Розиқов барои расонидани кумаки фиристодаи наздикони дар хориҷбудаашон барои 5 сол зиндонӣ шуд. Бобои Дона ё Дониёр Набиев, пирмарде, ки синаш аз ҳаштод боло буд барои расонидани кумак ба 7 сол зиндон маҳкум шуд.
Мақомот онҳоро дар муомилоти молӣ бо гуруҳҳои “ифротгарову террористӣ” ва ё дарёфти кумак аз онҳо зиндон карданд. Аммо бародари Асрориддин, ки дар Аврупо ба сар мебарад, мегӯяд, ки ӯро барои расонидани маблағе, ки аз Аврупо барои кумаки хонаводаҳи зиндонӣ равон шуда аст, зиндон кардаанд. Чизе, ки боис шуда то гурӯҳе аз пайвандони зиндониҳо аз Омбудсмен дар ин бора шарҳ бихоҳанд.
Дар таърихи 17-уми марти имсол чаҳор нафар аз ҳамсарони зиндониён дар номае аз Омбудсмени пурсиданд, ки бо кадом асос онҳоро аз гирифтани кумак аз пайвандони дархориҷбудаашон, маҳрум кардаанд? Дар ин нома Фароғат Сангинова, ҳамсари Ҳикматулло Сайфуллозода, Савринисо Ҷурабекова, ҳамсари Маҳмадалӣ Ҳайит, Валамат Иброҳимзода, ҳамсари Раҳматуллоҳи Раҷаб, Резагул Розиқова, ҳамсари Зубайдуллоҳи Розиқ, аз аъзои шинохтаи ҲНИТ имзо гузоштаанд.
Дар ин нома навиштаанд, ки онҳоро дар Тоҷикистон барои аз хонаводаи фаъолони ҲНИТ будан ба кор намегиранд ва сарчашмаи даромад низ надоранд. Кумаки пайвандон аз хориҷ ин ягона даромаде буда аст, ки онҳо метавонанд бо он зиндагиашонро бубаранд. Ба гуфтаи онҳо, то кунун ҳар моле, ки имкони фурӯши он буда, фурухтаанд ва дигар чизе барои фурӯш надоранд.
Бо вуҷуди ин Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсони Тоҷикистон, гирифтани кумакпулӣ аз хешовандони дар хориҷ бударо, ки мақомот онҳоро “аъзоёни созмони террористӣ” медонад, ҷиноят хонд ва гуфт “ҳаргуна робита бо аъзои ташкилоти террористӣ-экстремистӣ, аз ҷумла қабули кумакпулӣ, манъ аст”.
Ҳамазмон Умед Бобозода, Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсони Тоҷикистон дар ин нома даъво карда, ки “дар рӯзҳои Иди Наврӯз намояндаҳои Омбудсмен аз шароити маҳбасхонаҳо” дидан кардаанд ва он ҷо “барои онҳо шароит муҳаё шудааст”. Чизе, ки пайвандони зиндониёни сиёсӣ рад мекунанд ва мегӯянд ҳеҷ кадом аз намояндаҳои Омбудсмен аз маҳбасхоанҳо дидан накардаанд.
Шуҳрат Раҳматулло, писари Раҳматуллои Раҷаб аз ҷумали касоне ҳаст, ки мегӯяд, бо падараш гуфтугӯи телефонӣ дошт, вале ӯ дидор бо намояндагони Омбудсменро рад кардааст. “Паём тв” расоани мухолифон ин амалкарди мақмоти тоҷикро нисбати пайвандони зиндонёни сиёсӣ гуруснакӯшӣ ё “голодамор” унвон мекунад.
ҲНИТ, ҳизби умдаи мухолифони ҳукумати Раҳмон соли 2015 аз ҷониби Ҳукумати Раҳмон мамнуъ ва экстремистӣ эълон шуд. Додгоҳи олии Тоҷикистон аъзои Шӯрои сиёсиии ин ҳизбро ба “терроризм, ифротгароӣ, талоши кудато ва барҳам задани сохтори конститутсионӣ ва куштор” гунаҳкор донист. Чизе ки масъулони ин ҳизб пайваста рад кардаанд ва онро як баҳонае барои мамнӯъ сохтани ин ҳизб аз тарафи Ҳкумати Раҳмон донистаанд, то Раҳмон дар набудани ин ҳизб битавонад идораи кишварро бемаҳдудият давом бидиҳад.
Чанде пас аз басташудани ин ҳизб Президент Раҳмон бо тағйири қонуни асосӣ уновни “пешво”-ро соҳиб шуд, ки ӯро аз салоҳият зиёде, аз ҷумла бемаҳдудият дар қудрат мондан бархурдор кард.
Мақомоти Тоҷикистон дар ҳоле гуноҳи маҳкумшудаҳои ин ҳизбро собитшуда медонанд, ки гурӯҳи корие аз Созмони Миллали Муттаҳид аз мақомоти Тоҷикистон даъват мекунад, ки аъзоёни ин ҳизб бегуноҳ зиндон шудаанд ва мақомоти Тоҷкистон бояд онҳоро озод кунад ва ба онҳо ҷуброн пардохт намояд. Гуруҳи кории СММ оид ба боздоштҳои худсарона ҳукми нисбат ба онҳо эълоншударо нақзи ҳуқуқи байналмилалӣ – Эъломияи умумии ҳуқуқи башар ва Паймони байналмилалии ҳуқуқҳои шаҳрвандӣ ва сиёсӣ медонад.
