Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон масъалаи гузариш ба низоми таҳсили 12-соларо ҷорӣ карданӣ аст.
Вазорат ин масъаларо мавриди муҳокима қарор дода, татбиқи онро барои беҳтар намудани сифати таҳсилот ва мутобиқсозии низоми таълим ба меъёрҳои байналмилалӣ зарур донистааст.
Раҳбарияти ин ниҳод дар ҷаласае бо ҳузури масъулин, гурӯҳи махсуси байниидоравро муваззаф карда, ки давоми даҳ рӯз барои омодасозии барномаҳои таълимӣ, омода намудани муассисаҳои таълимӣ ва кадрҳои омӯзгорӣ, инчунин барои роҳандозии корҳои фаҳмондадиҳӣ чораҳои амалӣ андешад.
Мақомот иброз доштанд, ки таҷрибаи кишварҳои гуногуни ҷаҳон нишон медиҳад, ки низоми 12-сола раванди муваффақ ва ҳамаҷониба санҷидашуда буда, имкони фароҳам овардани муҳити муассири таълимӣ ва рушди қобилиятҳои донишомӯзонро бештар мегардонад.
Вазорати маориф ва илм таъкид карда, ки гузариш ба ин низом тадриҷан ва бо ҷалби мутахассисон, инчунин бо дарназардошти манфиатҳои миллӣ ва хусусиятҳои таълимии кишвар сурат хоҳад гирифт.
Бо вуҷуди эълони ташаббуси гузариш ба низоми таҳсили 12-сола аз ҷониби Вазорати маориф ва илм, коршиносон таъкид мекунанд, ки танҳо дароз кардани муҳлати таҳсил худ ба худ мушкили аслии соҳаи маорифро ҳал намекунад. Дар айни замон, Тоҷикистон бо мушкилоти зиёде дар соҳаи маориф рӯ ба рӯ аст, аз ҷумла сифати пасти таълим, нарасидани кадрҳои баланд ихтисос ва реша давондани фасод.
Бино ба арзёбиҳои мустақил, сатҳи саводи хонандагон дар кишвар тайи солҳои охир рӯ ба коҳиш ниҳодааст. Хонандагони мактабҳои миёна дар аксари ҳолатҳо бо дониши паст ба мактабҳои олӣ роҳ меёбанд ё пас аз хатми мактаб бе омодагии кофӣ вориди бозори кор мешаванд. Ин ҳолат боиси нигаронии ҷомеа ва хусусан волидайн гардидааст.
Аз сӯи дигар, фасоди густарда дар низоми таълим, аз қабул ба мактабҳои олӣ то санҷиш ва имтиҳонҳо монеаи ҷиддие дар роҳи ислоҳот ба шумор меравад.
Бо ин ҳама, агар гузариш ба низоми 12-сола ҳамроҳ бо дигар ислоҳоти амиқ ва бунёдӣ, аз ҷумла беҳтарсозии омодагии омӯзгорон, таъмини мактабҳо бо шароити зарурӣ ва муборизаи ҷиддӣ бо фасод амалӣ гардад, он метавонад ба рушди воқеии сифати таҳсил кумак кунад. Дар акси ҳол, танҳо зиёд кардани як сол ба муҳлати таҳсил наметавонад сатҳи саводи хонандагонро беҳтар кунад.