Сарвазири Тоҷикистон Қоҳир Расулзода зимни мулоқот бо кормандоин НБО “Роғун” гуфт, ки то моҳи августи соли 2027 Тоҷикистон пурра ба истиқлоли энергетикӣ мерасад.
Худи Президент Эмомалӣ Раҳмон ҳам зимни суханронияш дар ин дидор таъкид кард, ки аз оғози истифодаи ду чархаи аввалини Нерӯгоҳи барқии обии “Роғун” 9,1 миллиард кВт-соат барқ тавлид шудааст, ки аз рӯи арзиш 2,1 миллиард сомонӣ (тақрибан $219 миллион)-ро ташкил медиҳад.
Эмомалӣ Раҳмон зикр кард, ки бояд то поёни соли 2026 чархаҳои доимии панҷум ва шашуми ин нерӯгоҳ насб карда мешаванд, ки бо насби онҳо тавлиди барқ боз ҳам бештар мегардад. Гуфта мешавад, чархаҳо ва дигар таҷҳизоти асосии тавлиди барқи ин нерӯгоҳро ширкати австриявии “Voith Hydro” таъмин намудааст.
Мақомоти кишвар ин пружаи бузургро солҳо боз оғоз кардаанд, ки вале тақрибан ҳар сол маълумот дар бораи маблағии умумии он тағйир меёбад. Қаблан ҳаҷми умумии ин лоиҳа 3 миллиард доллар гуфта мешуд, вале ҳоло ин маблағ ба 8 миллирад доллар бардошта шудааст.
Тибқи оморҳои расмӣ, соли 2024 барои лоиҳаи НБО “Роғун” 2,8 миллиард сомонӣ (тақрибан $292 млн) маблағ ҷудо шуда буд, ки бо истифода аз захираҳои дохилии кишвар ин миқдор ба 4,8 миллиард сомонӣ (зиёда аз $500 млн) расид. Аммо соли 2025 хароҷоти ин лоиҳа ба 4,3 миллиард сомонӣ (тақрибан $450 млн) баробар шудааст.
Кори ин лоиҳа ба таври расмӣ ва оммавӣ аз соли 2008 оғоз шудааст. Худи мақомоти кишвар хароҷоти умумии ин лоиҳаро аз оғози кор, аз соли 2008 то кунун намегӯянд чӣ миқдор масраф шудааст, аммо сомонаи TRT GLOBAL дар як гузорише маҷмуи сармоягузорӣ аз ҳамаи манбаъҳоро то кунун зиёда аз 48,1 миллиард сомонӣ (тақрибан $5 млрд) арзёбӣ кардааст.
Тоҷикистон то кунун барои бунёди ин лоиҳа аз даҳҳо созмону бонкҳои молиявии ҷаҳонӣ маблағҳои ҳангуфт гирифтааст, вале то ҳол дар ҳеч омори расмие маълумот надодааст, ки маблағҳои умумии гирифтааш, чӣ миқдор аст. Аммо тибқи ииттилои расмӣ, Бонки ҷаҳонӣ ба ин лоиҳа дар маҷмуъ $650 млн ҷудо карда, ки $350 миллиони он дар шакли грант мебошад.
Илова бар ин, ҳукумати Тоҷикистон барои бунёди ин нерӯгоҳ бо Бонки осиёии Рушд дар ҳаҷми 500 миллион доллар, Бонки исломии Рушд ва фондҳои арабӣ ба маблағи 450 миллион доллар ва ахиран бо Фонди Рушди Қатар ба маблағи 50 миллион доллар шартномаҳо баста шудааст. Ҳоло гуфтушунидҳо оид ба гирифтани қарзҳо ва грантҳои нав ба маблағи 1,7 миллиард доллар идома доранд.
Ёдовар мешавем, ки Нерӯгоҳи барқи обии “Роғун” лоиҳаи бузургтарини энергетикии Тоҷикистон буда, анҷоми сохтмони он то соли 2031 ба нақша гирифта шудааст. Пас аз анҷом, он бузургтарин нерӯгоҳи барқи обӣ дар Осиёи Марказӣ бо иқтидори 3600 МВт ва истеҳсоли солонаи 13 то 17 миллиард кВт / соат хоҳад буд.
