17.9 C
Dushanbe

Сиёсати ҷанг ё идораи об?

Дар натиҷаи набардҳои ба вуҷуд омада дар минтақаҳои ҳаммарзи Афғонистон ва Эрон дасти кам се нафар кушта ва даҳҳо каси дигар аз ду тараф ҷароҳат бардоштанд.

Бино ба иттилои расонаҳо, 27-уми майи соли 2023 дар натиҷаи задухӯрдҳои мусаллаҳона байни марзбонони эронӣ ва афғонистонӣ дар Нимрӯз се нафар, аз ҷумла ду марзбони эронӣ ва як сарбози афғонистонӣ кушта ва беш аз 100 нафари дигар маҷруҳ шудааст.

Танишҳои лафзӣ ва физикие, ки ахиран байни раҳбарони эронӣ ва афағонистонӣ доманаи онҳо фаротар аз маҳдудаи сиёсатҳои ҳусни ҳамсоядорӣ густариш пайдо кардааст, на танҳо ин ду кишвар, балки то ҳадде кишварҳое минтақаро низ зери таъсири худ қарор додааст.

Ҳафтаи гузашта Президенти Эрон зимни як сафари худ ба устони Сиистон ва Балучистони ин кишвар аз тариқи расонаҳо ба ҳокимони Афғонистон ҳушдор дода гуфт: “Ман дорам ахтор (ҳушдор) мекунам ба масъулин ва ҳокимони Афғонистон, ки ҳаққи оби мардуми Сиистон ва Балучистонро бидиҳанд…” Ин ҳушдорҳои раиси ҷумҳури Эрон ба вокунишҳои зиёде рӯбарӯ шуд.

Амирхон Муттақӣ, вазири корҳои хориҷии Толибон ҳам бо баёни он ки дар робита ба камобӣ дарди мардуми устони Сиистон ва Балучистони Эронро дарди мардуми худ медонад ва дилашон ба онҳо низ ба андозаи мардумони вилоятҳои Нимрӯз ва Фароҳ месӯзад, гуфт: “Дар робита ба Ҳаққобаи Эрон Иморати исломии Афғонистон ба мувофиқатномаи соли 1351 ҳиҷрӣ шамсӣ мутааҳҳид (пойбанд) аст. Вале хушксолие, ки дар Афғонистон ва минтақа ҷараён дорад, низ набояд аз мадди назар дур андохта шавад.”

Аз сӯи дигар, давлатмардони низомӣ ва соҳибони қарор дар марзҳои муштараки ду кишвар ҳам дар ин росто ором набуданд, балки ҳар ду ҷониб бо вокунишҳо ва аксуламалҳои худ барои заминагузорӣ ба як ҷанги тамомъайёр афсарону сарбозонро дар Эрон ва Афғонистон омода мекарданд.

Ҳамзамон Абдурраҳмон Умарзиҳӣ, яке аз рӯҳониҳои эронӣ ҳам, навори суҳбатҳояш дар шабакаҳои иҷтимоӣ хеле зиёд дасти ба даст мешавад, ки дар вокуниш ба ҳушдори Иброҳим Раисӣ ба Толибон мегӯяд: “Оқои раиси ҷумҳур, адабиёте Шумо дар қиболи ҳокимони Афғонистон ба кор бурдед, комилан иштибоҳ ва нодурусте буд. Адибиёти холӣ аз усулу завобит буд, адабиёти ба дур аз саводу дониши рӯз буд”. Вай мепурсад, “оқои раиси ҷумҳур чаро одат кардаед, ки бо мардум зӯр бигӯед, бо ҳамсояҳо зӯр бигӯед, бо дунёи хориҷ зӯр бигӯед? Шумо як раиси ҷумҳур ҳастед ва ба намояндагӣ аз ҳама мардуми Эрон суҳбат мекунед, на қозӣ, ки бо зӯр гуфтан ҳамаро муттаҳам кунед!”

Хеле аз расонаҳои мансуб ба Эрон ва Афғонистон ҳам дар таҳрики афкори умум ва омодасозии онҳо барои ба вуҷуд овардани ҷанг аз забони коршиносон ва таҳлилгарони худ саҳмгузорӣ карданд. Бархе аз ин коршиносон ва таҳлилгарон бо бартар нишон додани тавоноиҳои артиши Эрон то ҳадде тавонистанд, ки ангезаи ҷангталабӣ дар мардуми Афғонистонро, ки тайи 44 соли ахир ноором аст, аз нав бедор кунанд.

Кори ин “даъвоҳои обталабии Эрон” ва “худамон оби камтар дорем”-и Афғонистон то ҷое кашида шуд, ки тавре дар наворҳо дида мешавад, ҳар ду ҷониб вориди набард ва даргириҳо шуданд ва дар натиҷа дасти кам ду сарбози эронӣ ва як сарбози афғонистонӣ кушта ва даҳҳо каси дигар ҷароҳат бардоштанд.

Аммо аз сӯи дигар, бархе коршиносон бар ин назаранд, ки чун дар ҳоли ҳозир ҳам давлатмардони ҳоким дар Эрон ва ҳам ҳокимони феълии Афғонистон, ки иттиҷоҳоти мухталифи мазҳабӣ ва эътиқодӣ доранд, ба хотири ба дигар сӯ бурдани таваҷҷуҳ ва афкори мардум аз мушкилоти дохилиашон ба роҳандозии чунин задухӯрдҳои идорашаванда дар марзҳо ниёз доранд.

Ба гуфтаи онҳо, баҳси дуруст идораи кардани об дар минтақа ҷои худаш, вале дар ҳоли ҳозир ба сабаби ин гуна ҷангҳои идорашаванд то андозае муттаҳид кардани афкори омма барои ҳокимони ҳарду кишвар муҳимтар аст.

Амруллоҳи Низом, махсус барои Azda tv

Хабарро таблиғ кунед:

БЕШТАР БИХОНЕД
БЕШТАР БИХОНЕД

Боздошту латтукӯби сахти муҳоҷирон аз сӯи ОМОН-и Русия

Рӯзи 2-юми октябр дар шаҳри Новосибрски Русия нерӯҳои вежа ё ОМОН бо хушунат вориди анбори ширкати ''ОЗОН'' шуда, муҳоҷирони кориро боздошт ва латтукӯб карданд.

Лубнон: Як рӯз пеш аз террори Ҳ.Насруллоҳ ба оташбас мувофиқат шуда буд

Вазири корҳои хориҷии Лубнон ҷузъиёти тозаеро аз ҳодисаи террори Ҳасан Насруллоҳ, раҳбари гурӯҳи "Ҳизбуллоҳ" фош кард.

Боздошти як тоҷикистонӣ дар Афғонистон бо иттиҳоми узвият дар ДИИШ

Мақомоти Толибони Афғонистон аз боздошти 3 узви ДИИШ хабар доданд, ки яке аз онҳо шаҳрвнади Тоҷикистон гуфта мешавад.

Боздошти як муҳоҷири 45-солаи тоҷик дар Варшава

Пулиси шаҳри Варшаваи Лаҳистон ду мардеро бо иттиҳоми тирандозӣ дар бозори "Олимпия" боздошт кардаанд.