Арабистони Саудӣ ва Покистон созишномаи дифоии муштаркеро имзо карданд, ки пас аз ҳамлаи Исроил ба Давҳа ҷиддитарин иқдоми кишварҳои Халиҷ дониста мешавад.
Тавре расонаҳои Арабистони Саудӣ хабар медиҳанд, тавофуқномаи дифои роҳбурдии муштарак миёни Риёз ва Исломобод рӯзи чоршанбе, 18-уми сентябр зимни сафари расмии нахуствазири Покистон Шаҳбоз Шариф ба Саудӣ имзо шуд.
Вазорати дифои Арабистони Саудӣ гуфт, ки ин созишномаи “стратегӣ” ҳадафаш рушд додани ҳамкории дифоӣ миёни Арабистони Саудӣ ва Покистон ва таҳкими боздорандагии муштарак бар зидди ҳар гуна таҷовуз мебошад. Ҳамчунин ин вазоратхона таъкид карда, ки “ҳар гуна таҷовуз ба яке аз ду кишвар, таҷовуз ба ҳарду ҳисобида мешавад”.
Ин созишнома аз чанд банди муҳими стратегӣ иборат аст, аз ҷумла, ҳамоҳангии муштараки дифоии густурда, тамринҳои низомии васеъ, табодули маълумоти низомӣ ва истихборотӣ, сохтани силоҳ ва ин ки Покистон шумори сарбозонашро дар хоки Арабистони Саудӣ, ки ҳоло 5 ҳасзор аст, ба 10 ҳазор мерасонад.
Дар ҳамин ҳол мудири Донишкадаи аустриягии сиёсати амниятӣ барои Аврупо Велина Чакарова дар поёме дар шабкаи “Х” навишта, ки “Созишномаи дифоии муштарак байни Арабистони Саудӣ ва Покистон баёнгари тағйироти геосиёсии “ногаҳонӣ ва шоккунанда” аст ва дар худ паёме ба Амрико медиҳад, ки Риёз дигар ба чатри ҳастаии Амрико эътимод надорад ва шарики боэътимод меҷӯяд.
Аммо расонаҳои Арабистони Саудӣ мегӯянд, ки ин созишнома ногаҳонӣ набуда, балки нақшаест, ки тақрибан 80 сол боз раванди он идома дошт.
Омилҳое, ки сабаби имзои ин созишнома шуд
Ба таҳлили коршиносон, Покистон ин шабу рӯзҳо аз мушкилоти иқтисодӣ ранҷ мебарад. Дар ин бора қаблан ҳукумати ин кишвар эълон карда буд, ки 5 миллиард доллар барои рафъи мушкилоти иқтисодияш ниёз дорад. Ва Арабистони Саудӣ шарики муносибе аст барои чунин сармоягузории бузург дар Покистон. Дар баробари ин кумакҳои иқтисодӣ, Покистон метавонад Саудиро аз ҳар ҳуҷуми эҳтимолии Исроил ҳимоят кунад.
Аммо аз ҷониби Саудӣ бошад, ҳамлаи ахири Исроил ба Давҳаи Қатар мақомдорони ин кишварро ба ин хулоса расонд, ки ҳеч кишвари халиҷие аз ҳамлаи Исроил дар амон нест ва ваъдаи Трамп барои ҳимояи ин кишварҳо дар баробари манофеи худаш бесамар аст.
Маҷаллаи амрикоии “Financial Times” менависад, ки Бин Салмон бо ин созишнома чанд паём ба Трамп ва Натанёҳу фиристодааст. Аз ҷумла, ӯ мехоҳад ба Трамп ин паёмро бирасонад, ки созишномаҳои амниятие, ки барои ҳимояи кишварҳои Халиҷ дар қиболи сармоягузориҳои ҳангуфт сурат гирифт, ҳеч замонате надоранд ва мо қаноатманд нестем.
Коршиносон бар ин боваранд, ки баёнияи кишварҳои арабӣ ва исломӣ дар чорчӯби Созмони ҳамкории исломӣ, ки аввали ҳафта дар Давҳа баргузор шуд, бетаъсир буд ва ҳеч иқдоми ҷиддие сурат нагирифт. Ва ин тасмими Саудиро саривақтӣ ва зарурӣ медонанд.
