Ҳукумати Тоҷикистон дар ҷаласаи навбатияш рушди соҳаи энергетикаро баррасӣ кард, дар ҳоле, ки камбуди нерӯи барқ барои аҳолӣ ҳамоно ҳалнашуда боқӣ мемонад.
25-уми ноябри соли ҷорӣ таҳти раёсати Президент Эмомалӣ Раҳмон ҷаласаи навбатии Ҳукумати Тоҷикистон баргузор шуд, ки дар он нақшаҳои “калон” дар соҳаи энергетика барои солҳои 2026–2030 пешниҳод гардиданд.
Вазири энергетика Далер Ҷумъа хабар дод, ки то соли 2030 Ҳукумат қасд дорад то беш аз 5 ҳазор МВт иқтидори тавлиди барқро аз ҳисоби нерӯгоҳҳои барқи обии нав ва бо азнавсозии нерӯгоҳҳои амалкунанда, инчунин бо барқарор кардани иқтидорҳои аздастрафта бинобар фарсуда будани таҷҳизот ва аз ҳисоби энергияи офтоб зиёд кунад.
Раҳмонов дар ин нишаст дастур додааст, ки мавзуи мондани панелҳои офтобӣ дар хонаҳои мардум ва васлу ҳамоҳанг намудани онҳо бо шабакаҳои барқии кишвар омӯхта шавад.
Ҳамчунин Тоҷикистон дар ин муддат нақша дорад, ки сатҳи талафоти энергияи барқ дар шабакаҳои интиқоли барқро 3 дарсад, сатҳи талафоти энергияи барқ дар шабакаҳои тақсимоти барқро то 9 дарсад ва содироти нерӯи барқро ба 5 миллард киловат соат расонад.
Ин ҳам дар ҳолест, ки тибқи оморҳои расмӣ, ҳоло Тоҷикистон солона ҳудиди 2,5 млрд киловат соат барқ ба хориҷ аз кишвар, аз ҷумла ба Афғонистон, Узбекистон ва Қирғизистон содир мекунад.
Раҳмонов мисли ҳамеша гуфтааст, ки фарҳанги истифодаи сарфакоронаи нерӯи барқ дар байни мардум васеъ тарғиб карда шавад, вале аз мушкили норасоии барқ дар кишвар ва рафъи он чизе нагуфтааст. Ҳамзамон Ҳукумат мехоҳад ҷавобгарии ҷиноятиро барои истифодаи ғайриқонунии нерӯи барқ, аз ҷумла барои майнинги криптовалюта, пурзӯр намояд.
Коршиносон бар ин назаранд, ки дар Тоҷикистон сахттар кардани ҷазо ва ҷарима бастани аҳолӣ аз ҳалли мушкилоти инфрасохторӣ ва таҷдиди шабакаҳо дида ба назари ҳукуматдорон авлавият дорад. Бар ҷое ин ки аввал мушкилро рафъ кунанд ва баъд ҷинояткорро танбеҳ диҳанд, аммо баракс, мушкил ҳал нашудааст, вале барои сахттар кардани ҷазо чора меандешанд.
Чанде пеш дар Тоҷикистон қонунеро қабул карданд, ки тибқи он сокинон барои истифодаи “ғайриқонунӣ” ва “напардохтани пули нерӯи барқ” аз 27000 то 90000 сомонӣ ҷарима ва ё аз 3 то 10 сол ба зиндон маҳкум мешаванд. Ва боз мехоҳанд ин қонунро сахттар кунанд.
Ба гуфтаи коршиносони мустақил, мақомот боз ҳам таваҷҷуҳро ба нақшаҳои дарозмуддат ва нишондиҳандаҳои содиротӣ равона карда истодаанд, дар ҳоле, ки худи кишвар ҳар сол дар фасли тирамоҳу зимистон ва баъзе ҳолатҳо дар тобистону баҳор бо норасоии барқ рӯбарӯ мешавад. Дар бисёре аз шаҳру ноҳияҳои кишвар сокинон танҳо 3-4 соат дар як шабонарӯз барқ доранд, ки ин ҳолат зиндагии мардумро хеле вазнин кардааст. Ва аз барномаи рушди соҳаи энергетикаи кишвар ҳам маълум шуд, ки мушкили лимити барқ дар кишвар ба ин зудиҳо ҳал нахоҳад шуд.
