Сомонаи “Авесто” бо такя ба Вазорати молияи Тоҷикистон иттилоъ дод, ки аз буҷаи давлатии имсолаи Тоҷикистон барои рушди комплекси сӯзишворию энергетикӣ зиёда аз 3,8 миллиард сомонӣ ҷудо карда шудааст.
Тибқи маълумоти Вазорати молияи кишвар, беш аз 2 миллиард сомонӣ аз ин маблағ барои сохтмони НБО “Роғун” пешбинӣ шудааст.
Тибқи омори мунташира, Маҷмааи сӯзишворию энергетикӣ 102,4% ё беш аз 2,8 миллиард сомонӣ аз буҷети кишвар маблағгузорӣ шудааст. Бояд қайд кард, ки қисми зиёди ин маблағ барои сохтмони НБО Роғун харҷ карда мешавад. Аммо маблағгузории ин бахш дар муқоиса бо нишондиҳандаҳои ҳамин давраи соли гузашта 864,7 миллион сомонӣ кам шудааст.
Ҳамзамон бино ба иттилои сомонаи “Centrasia”, таҳлилгари масоили иқтисодӣ Камолиддин Сироҷиддинов дар ин замина гуфта, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соли 2021 нақша дорад аз ду бонки бузургтарини хориҷӣ, ки дар Швейтсария ва Олмон ҷойгиранд, 340 миллион евро қарз бигирад. Гуфта мешавад, ин маблағ ба корхонаҳои истеҳсолкунандаи таҷҳизоти НОБ “Роғун” гузаронида мешавад. Ва раванди он аз 3 то 5 солро дар бар хоҳад гирифт.
Ба гуфтаи Сироҷиддинов, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз соли 2008 то 2020 аз манбаъҳои гуногун, аз ҷумла бо ҷалби манобеи маблағгузории ғайрибуҷавӣ, барои пӯшонидани хароҷоти лоиҳа захираҳои кофии молиявӣ фароҳам овард. Дар ин давра (13 сол), бидуни хароҷоти сарфакорона, бо ҳисоби доллар зиёда аз 2,5 миллиард доллар масраф шудааст.
“Барои ба итмом расонидани чунин як пружаи бузург маблағҳои калон – тақрибан 4 миллиард доллар хароҷоти воқеии молиявии дигар лозим аст. Тибқи хулосаҳо, хароҷоти куллии асосӣ аз соли 2014 то ба итмом расонидани сохтмони НБО “Роғун” 5,2 миллиард долларро ташкил хоҳад дод”, – мегӯяд Сироҷиддинов.
Ӯ дар бораи роҳҳои ҷалби сармоя барои сохтани НБО “Роғун” менависад, ки “дигар лозим нест мо масъалаи ҷалби маблағ аз аҳолӣ, интиқоли пул, маблағҳои бахши хусусӣ, аз ҷумла соҳибкорони ватанӣ, корхонаҳо, муассисаҳо, ташкилотҳо ва иттиҳодияҳои ҷамъиятиро барои эҳтиёҷоти сохтмони аср ба миён гузорем, зеро ин ба эҳтимоли зиёд ба суст шудани рушди иқтисодӣ оварда мерасонад”.
Ин таҳлилгари тоҷик меафзояд:
“Роҳи дигари ба даст овардани сармоя барои идомаи сохтмони “Роғун” ин баланд бардоштани иқтидори тавлиди нерӯи барқ дар ду чархаи аввали нерӯгоҳи “Роғун” ва ба хориҷа фурӯхтани он бо нархи 3 сент барои як киловатт соат аст, ки ин боз ҳам баланд бардоштани сарбандро талаб мекунад. Барои амалӣ намудани ин бояд баландии 335-метрии ин нерӯгоҳ ҳадди аққал ба 135 метр расонида шавад, то тавлиди нерӯи барқ дар ду чархаҳои аввалини он аз 200 МВт то 400 МВт афзоиш ёбад.”
Нерӯгоҳи “Роғун” бузургтарин лоиҳаи гидроэнергетикӣ дар минтақаи Осиёи Марказист, ки баландии сарбанди он 335 метр ва иқтидори истеҳсоли нерӯи барқ дар як сол 17 миллиард киловатт-соат гуфта шудааст.
Тибқи нақша сохтмони нерӯгоҳи “Роғун” соли 2033 ба итмом мерасад.
