Сар аз 5 декабри соли ҷорӣ, соати 23:00 дар деҳоти Тоҷикистон, ғайр аз шаҳру маркази ноҳияҳо, ки биноҳои баландошёна доранд, боқӣ дар ҳама минтақаҳо интиқоли нерӯи барқ қатъ шуд. Дар ин бора як манбаъ аз Ҳукумати ҷумҳурӣ ба “Азия-Плюс” хабар додааст.
Ин тасмим, ба гуфтаи манбаъ, ба сабаби он гирифта шудааст, ки сатҳи обанбори НБО “Норак” нисбат ба ҳамин давраи соли гузашта 4 метр камтар шудааст. Коршиносон ба ин гуфтаҳои ширкати “Барқи тоҷик” бовар надоранд. Чун пештар ҳам дар кишвар ба муддати ду моҳ барқро қатъ карда буданд, аммо он замон мушкилиро дар сабабҳои теникӣ гуфта буданд на каммии об.
Мақомот нагуфтанд, ки лимити барқ дар кишвар то кай давом мекунад. Аз бардошта шудани лимити барқ дар кишвар ҳоло як моҳ ҳам нагузаштааст, яъне шуруъ аз 10 декабри соли равон пас аз ду моҳи бебарқӣ мардум бо барқи доимӣ таъмин шуданд. Аммо пайваста аз ҷониби мақомоти кишвар гушзад мешуд, ки барқро сарфа кунанд ва дар акси ҳол лимитро бори дигар ҷорӣ мекунанд.
Раисҷумҳури кишвар пештар пас аз бардошта шудани лимит гуфта буд, ки агар барқро сарфакорона истифода накунед, зарурати ҷорӣ кардани лимити барқ пеш меояд. Гарчанде захираи имрӯзаи об басандаҳам бошад.
Расиҷумуҳр ин ҳушдорашро бори дигар дар паёми солинавии худ низ ба мардум гушзад кард. Ӯ гуфт, ки “Агар мо хоҳем, ки зимистонро бидуни мушкилот ва душвориҳо гузаронем, то ки ҳеҷ гуна маҳдудият ба миён наояд, бояд истифодаи сарфакорона ва оқилонаи нерӯи барқро дар фасли зимистон бартарӣ диҳем.”
Ин гуфтаҳои Раҳмон дар ҳоле садо медҳад, ки тӯли даҳ соли ахир чандин дафъа ваъда карда, ки “лимити барқ афсона мешавад”. Ҳатто чанде пеш эълон карда буд, ки лимити барқ пурра бардошта ва ба хотираҳо супурда шуд.
Масъулон дар Тоҷикистон пайваста фурӯши барқ ба кишварҳои ҳамсояро рад карда мегӯянд, ки Тоҷикистон нерӯи барқро ба кишварҳои ҳамсоя содир намекунад. Сухангӯи ширкати “Барқи тоҷик” Нозирҷон Ёдгорӣ рӯзи 6 декабр ба расонаҳо аз лимити сартосарӣ дар кишвар ва фурӯши барқ ба кишварҳои ҳамсояро рад карда, бебарқӣ дар кишварро лимит не, балки “корҳои профилактикӣ” номида, гуфт, ки он ба зудӣ рафъ хоҳад шуд.
Аммо тибқи маълумоти Ожонсии омори назди раёсатҷумҳурии Тоҷикистон, моҳи ноябри соли ҷорӣ кишвар ба маблағи $2,7 млн барқро ба хориҷ фурӯхтааст. Моҳи октябр бошад содироти барқ ҳудуди $2 млн.ро ташкил додааст. Ин ҳам дар ҳолест, ки масъулини соҳа аз замони шурӯъи лимити барқ мегуфтанд, содироти он ба хориҷ пурра қатъ гардидааст.
Расонаҳои Афғонистон мегӯянд, ки ин кишвар 70 дарсади барқи лозимиашро аз Узбекистон, Туркманистон, Тоҷикистон ва Эрон ворид мекунад. Эълони лимити барқ дар Тоҷикистон дар ҳоле садо медиҳад, ки Узбекистон содироти барқашро ба Афғонистон қатъ карда аст.
“Ariana News”, расонаи афғонистонӣ аз қавли сухангӯи ширкати таъминукунадаи Афғонистон бо неруи барқ, “Брешна”, менависад ки интиқоли нерӯи барқи Узбекистон дар 13 вилояти, Афғонистон ва ҳамзамон дар пойтахти кишвар Кобул қатъ шудааст.
Воҳидуллоҳ Тавҳидӣ, сухангӯи ин ширкат, далелеи норасии барқ дар Афғонистонро мушкилоти техникӣ дар нерӯгоҳи барқӣ гуфтааст.
Ҳанӯз маълум нест, ки ин мушкил кай ҳал хоҳад шуд, аммо оқои Тавҳидӣ афзуд, ки кормандони техникии “Брешна” бо Узбекистон дар тамос ҳастанд ва талош доранд, ки ин масъаларо ҳарчи зудтар ҳал кунанд.
“Ariana News” менависад, ки дар ҳоли ҳозир Афғонистон тақрибан ба 1600 мегаватт нерӯи барқ ниёз дорад, ки 70 дарсади онро аз Узбекистон, Туркманистон, Тоҷикистон ва Эрон ворид мекунад. Манбаъҳои дохилӣ танҳо 30 дарсади нерӯи барқи лозимаро дар худи Афғонистон тавлид мекунанд.
Чизе, ки мухолифони ҳукумати Раҳмон болояш таъкид доранд, он аст, ки барқ дар кишвар аз ончи барои дохил лозим аст бештар тавлид мешавад. Ва “сабаби аслии ҷорӣ шудани лимитро дар он мебинанд, ки ҳукумат тарҷеҳ медиҳад ҳатто замоне, ки тавлиди барқ бо сабабҳои гуногун кам мешаваду танҳо барои масрафи дохил кофӣ аст, онро ба хориҷ бифурӯшад”.
Ба гуфтаи мухолифон ба хориҷ ҳам ба ҳамон нархе мефурӯшанд, ки дар дохил ба мардум фурӯхта мешавад, аммо пулҳои барқи ба хориҷ фурӯхташуда на ба Тоҷикистон, балки ба хориҷ, ба ҳисоби офшории нафарони маълум интиқол дода мешаванд”.
