Ихроҷи иҷбории уйғурҳо аз Тоҷикистон ба Чин дар ДБҶ таҳқиқ мешавад

Ҳомиёни ҳуқуқи мусалмонони уйғури Чин аз Додгоҳи байналмиллалии ҷиноӣ даъват карданд, ки ихроҷи иҷбории уйғурҳо аз Тоҷикистонро таҳқиқ кунад.

Гуфта мешавад, ки ҳомиёни ҳуқуқ ба Додгоҳи байналмилалии ҷиноӣ далелҳои нав пешниҳод карданд ва талош доранд, то прокурорҳоро мутақоид созанд, ки ба таҳқиқи эҳтимолии ихроҷи мусалмонони уйғур аз Тоҷикистон ба Чинро оғоз кунанд.

Чин ҳама иттиҳомот дар мавриди бадрафторӣ бо уйғурҳоро рад мекунад. Ӯ узви ин додгоҳ нест. Аммо Тоҷикистон узви он аст ва ҳомиёни ҳуқуқ умедворанд, ки узвияти он метавонад роҳе барои ҷалби таваҷҷӯҳ ба Додгоҳи байналмилалии ҷиноятҳои ҷангӣ дар мавриди муносибати бераҳмонаи Чин бо уйғурҳо бошад.

Рӯзи панҷшанбе Родни Диксон, раҳбари ҳомиёни ҳуқуқи уйғурҳо ба расонаи “wtvbam” гуфт:

"Дар асоси далелҳои нави пешниҳодшуда ба додситонии ДБҶ, амалҳои мақомоти чиниро мустақиман дар Тоҷикистон -, ки узви ДБҶ аст, нишон медиҳад. Ва аз ин рӯ, ДБҶ салоҳияти оғоз кардани тафтишотро алайҳи ин кишвар дорад".

Додситонии Додгоҳи байналмиллалии ҷиноӣ тасдиқ карда, ки паёми адвокатҳоро дар ин маврид дарёфт кардааст.

Додситони мустаъфӣ Фату Бенсуда моҳи декабри соли гузашта гуфта буд, ки далелҳое, ки дар даври қаблӣ ба идораи ӯ пешниҳод шуда буданд, нокофӣ буда, тибқи оинномаи ДБҶ ихроҷи шаҳрвандони хориҷӣ ҳамчун ҷинояти зидди башарӣ дониста намешавад.

Додситони нави бритониёии ДБҶ Карим Хон, дар мавриди кофӣ будани далелҳо ва оғози таҳқиқ бояд тасмим гирад. Вай рӯзи 16 июн ба кори худ шурӯъ мекунад.

Фаъолон ва коршиносони СММ мегӯянд, ки ҳадди аққал 1 миллион мусалмон дар урдугоҳҳои минтақаи Шинҷони ғарбии Чин, ки бо Тоҷикистон ҳаммарз аст, нигаҳдорӣ мешаванд. Дар моҳи март Иёлоти Муттаҳида ва Иттиҳодияи Аврупо алайҳи мақомоти Чин барои он чи Вашингтон "ҷиноятҳо алайҳи башарият ва наслкушӣ алайҳи уйғурҳо” дар Шинҷон номид, таҳримот ҷорӣ карданд.

Чин ҳама гуна нақзи ҳуқуқи башар дар Шинҷонро рад мекунад ва мегӯяд, ки урдугоҳҳояшон омӯзиш медиҳанд ва барои мубориза бо ифротгароӣ заруранд.

Ҳуқуқшиносоне, ки ба ДБҶ далел пешниҳод мекунанд, мегӯянд, ки шумораи уйғурҳои муқими Тоҷикистон дар 15 соли охир аз 3000 ба 100 коҳиш ёфтааст, ки аксари онҳо аз солҳои 2016-2018 ба Чин истирдод шудаанд.