Рӯзноманигори зиндонӣ Абдуллоҳ Ғурбатӣ ду ҳафта пеш аз эълони ҳукм “зери фишор” ва “бо ваъдаи озодӣ” дар наворе иқрори гуноҳ кардааст.

Радиои Озодӣ дар истинод ба манобеаш аз боздоштгоҳи муваққатии Душанбе, менависад, ки “Маъмурони умури дохилӣ Абдуллоҳ Ғурбатиро зери фишор ва бо ваъдаи инки озод хоҳанд кард, дар назди дурбин ба суҳбат маҷбур намуданд ва гуфтанд, суҳбаташ дар телевизиони давлатӣ пахш хоҳад шуд”.

То ҳол Вазорати корҳои дохилаи кишвар ин қазияро шарҳ надодааст.

Дар ҳамин ҳол пайвандони ин рӯзноманигори ҷавон низ ин хабарро дар суҳбат бо Радиои Озодӣ тасдиқ карда, гуфтаанд, Абдуллоҳ Ғурбатӣ ба онҳо низ хабар додааст, ки маҷбуран дар назди дурбини видео “суҳбатҳои зиёд кард” ва агар он нашр шавад, ба ягон суханаш бовар накунанд.

Гуфта мешавад, навори сабткардаи кормандони ВКД то ҳол дар ҷое нашр нашудаааст ва маълум нест, дар мурофиаи додгоҳӣ истифода шудааст ё не.

Мурофиаи ахири рӯзноманигори ҷавон Абдуллоҳ Ғурбатӣ ҳафтаи пеш дар боздоштгоҳ пушти дарҳои баста ва бидуни ҳузури пайвандонаш сурат гирифта буд. Додгоҳ ӯро ба 7,5 соли зиндон маҳкум кард. Пайвандонаш аз ин ҳукм розӣ нестанд ва вакили дифои ин рӯзноманигор низ гуфта буд, ки аз болои ҳукм ба зинаҳои болоӣ шикоят мебарад. Созмонҳои байналмилалӣ раҳоии ӯро талаба карданд.

Ин бори аввал нест, ки хабари зери фишору шиканҷа эътироф кардани “гуноҳ” аз ҷониби боздоштшудаҳо дар расонаҳо нашр мешавад. Аз ҷумла, ҳафтаи пеш пайвандони рӯзноманигори дигари боздоштшуда Абдусаттор Пирмуҳаммадзода гуфта буданд, ки ӯ зери фишору шиканҷа ба гуноҳ “эътироф” карда, вале тавассути вакили мудофеаш расондааст, ки гуноҳ надорад.

Инчунин дар гузашта даҳҳо навори шахсони боздоштшуда нашр шуда буд, ки мегуфтанд, “гунаҳкоранд” ва “шиканҷа нашудаанд”.

Дар боздоштгоҳҳову зиндонҳои Тоҷикистон кормандони мақомот барои гирифтани “эътироф” аз шиканҷаву фишор истифода мебаранд, ки ин нигаронии пайвандони боздоштшудаҳоро ба бор овардааст. Бо вуҷуди шикояти пайвандон ба сохторҳои дахлдор, расонаӣ кардани он ва талаби созмонҳои байналмилалӣ барои решакан кардани шиканҷа, то ҳол ин масъала ҳалли худро наёфтааст. Дар бештари мавридҳо баъд аз расонаӣ кардан ва шикояти пайвандони боздоштшудаҳо, фишор болояшон бештар мешавад.

Чоршанбе Чоршанбиевро аз маҳбаси шаҳри Хуҷанд ба СИЗО-и шаҳри Душанбе интиқол дода, дар маҳбаси низомаш пӯшида ва махсуси маъруф ба “критий” ҷойгир кардаанд.

Ин варзишгари шинохта, пештар дар зиндони низомаш сахт нигоҳдорӣ мешуд ва чанд маротиба ба “ШИЗО” ва “картсер” интиқол ёфтааст.

Рӯзноманигори шинохта Анора Саркорова дар истинод ба манобеаш аз зиндони шаҳри Хуҷанд хабар медиҳад, ки ба мудирияти зиндон дастур дода шудааст, ки амдан Чоршанбе Чоршанбиевро таҳрик кунанд.

“Нигаҳбонон нисбати Чоршанбе беадабӣ ва аз зӯр истифода кардаанд, то ӯ посухе бидиҳад. Инчунин роҳбарияти зиндони Хуҷанд борҳо бо ин варзишгар, дар бораи ин ки чӣ гуна рафтор кунад, чӣ гуна ҷавоб диҳад, чӣ гуна муомила кунад ва чӣ гуна либос бипӯшад даъво кардаанд. Ва ин ҳама амдан сурат мегирифт, то Чоршанбе саркашӣ ва худдорӣ кунад ва баҳонае шавад, то ӯро ба зиндони режимаш сахттар интиқол диҳанд. Аммо Чоршанбиев ба ягон амали ғайриқонунӣ роҳ надодааст ва тасмими интиқоли ӯ ба режими сахттар, аз боло гирифта шудааст” – мегӯяд манбаъ.

Дар ҳамин ҳол Сабза Танибекова, модари Чоршанбе Чоршанбиев рӯзи 12-уми октябр дар суҳбат бо Радиои Озодӣ гуфтааст, ки “Ду ҳафта пеш ба зиндони шаҳри Хуҷанд рафта, ӯро дида будам. Пурсидам, шиканҷа мекунанду азият медиҳанд? Гуфт, не, аммо бисёр лоғар шудааст.”

Анора Саркорова дар истинод ба манбааш менависад, ки раҳбарияти зиндони Хуҷанд аз марказ дастур гирифтааст, ки барои зиндониёни сиёсии помирӣ “шароити тоқатфарсо” фароҳам оварда, “ирода ва нерӯи онҳоро бишкананд”.

Ба гуфтаи ин манбаъ, маҳбусони интиқолдодашуда, аз санҷиши ба истилоҳ шартӣ мегузаранд ва дар ҷараёни он мавриди латукӯби шадид қарор мегиранд.

Инчунин масъулони зиндонҳо дар бештари ҳолатҳо аз наздикони маҳбусон пул талаб мекунанд, то маҳбус аз ҷазои сахт раҳо шавад. Дар маҳбаси низомаш пӯшида ва махсуси маъруф ба “критий” пешниҳод мекунанд, ки дар ивази 1500 доллар зиндонӣ латукӯб нашавад.

Ёдовар мешавем, ки пештар аз ин Амриддин Аловатшоев, ки дар охирҳои моҳи апрели соли ҷорӣ ба 18-соли зиндон маҳкум шуда буд, аз маҳбаси шаҳри Ваҳдат ба СИЗО-и шаҳри Душанбе интиқол ёфта, дар маҳбаси низомаш пӯшида ва махсуси маъруф ба “критий” ҷойгир карда шуда буд.

Чоршанбе Чоршанбиев рӯзи 31-уми декабри соли 2021 аз Русия ихроҷ ва дар Душанбе боздошт шуд. Мақомот ӯро дар моҳи майи соли ҷорӣ бо иттиҳоми даъват ба сарнагунии ҳокимият тавассути интернет ба 8,5 соли зиндон маҳкум кардаанд. Аммо худи ӯ ва наздиконаш иттиҳомро рад мекунанд.