Созмони Дидбони ҳуқуқи башар бо нашри баёнияе озодии шаш фаъоли зодаи Бадахшонро, ки моҳи майи соли ҷорӣ пас аз ҳодисаҳои хунин дар ин вилоят, боздошт ва дертар барои солҳоӣ тӯлонӣ равонаи зиндон шуданд, талаб кард.

Дар баёнияи ин созмони ҳуқуқи башар, ки имрӯз, 13-уми декабри соли ҷорӣ нашр шуд, гуфта мешавад, дар мурофиаҳои пушти дарҳои баставу ноодилона, Улфатхоним Мамадшоева, рӯзноманигори 65-сола ба 21 сол, Фаромӯз Иргашев, ҳуқуқшинос ва раҳбарии Комиссияи 44 ба 30 соли зиндон, Музаффар Муборакшоев, фаъоли шаҳрвандӣ ба 29 сол, Хурсанд Мамадшоев, бародари Улфатхоним Мамадшоева ба 18 сол, Манучеҳр Холиқназаров, раиси Ассотсиатсияи ҳуқуқшиносон дар ВМКБ ба 15 сол ва Хушрӯз Ҷумъаев, фаъоли ҷомеаи шаҳрвандӣ ва блогнавис ба 8 соли зиндон маҳкум шудаанд. Гуфта мешавад, ҳамаи онҳо бо моддаи 187-и Кодекси ҷиноии Тоҷикистон “иштирок дар иттиҳоди ҷиноӣ” муттаҳам шудаанд.

Сийнат Султоналиева, пажӯҳишгари Осиёи Марказӣ дар Созмони Дидбони Ҳуқуқи Башар мегӯяд “мурофиаҳои фаъолони ВМКБ пушти дарҳои баста ва бидуни дастрасӣ ба ҳуқуқшинос, бе далелҳои мӯътамад, бо нақзи меъёрҳои бунёдии мурофиаи одилона баргузор шуданд”. Вай меафзояд, “мақомоти Тоҷикистон бояд ин шаш нафар ва дигар фаъолонро билофосила озод ва иттиҳомот ба зидди онҳоро бекор кунанд”.

Дар баёнияи ин созмон гуфта мешавад, таъқиби фаъолон, рӯзноманигорон ва ҳуқуқшиносони ин вилоят аз моҳи май, пас аз саркӯб кардани тазоҳуроти осоиштаи мардуми маҳаллӣ то ҳол идома дорад. Мақомот беш аз 200 нафарро бо иттиҳомоти марбут ба эътирозҳо боздошт ва равонаи зиндон кардаанд. Ба гуфтаи Гузоришгари вижаи СММ дар умури ақаллиятҳо, дар як амалиёти ба ном зиддитеррористӣ, мақомоти тоҷик дар ин минтақа барои саркӯби эътирозҳо ҳудуди 40 нафарро куштаанд.

Инчунин ин созмон менависад, боздоштшудаҳо ба адвокати мустақил дастрасӣ надоранд ва эҳтимоли истифодаи шиканҷа ҳангоми бозпурсиҳо вуҷуд дорад.

Мақомоти зиндонҳо рӯзноманигор ва блогери шинохтаи тоҷик Далери Имомалиро аз боздоштгоҳи муваққатӣ ба зиндони маъруф ба “1-ум Советский” интиқол додаанд.

Пайвандони Далери Имомалӣ дар суҳбат бо “Asia-Plus” гуфтаанд, ки ин рӯзноманигори зиндонӣ рӯзи 10-уми октябр аз СИЗО ба Муассисаи ислоҳии №4, воқеъ дар маҳаллаи “1-ум Советский”-и шаҳри Душанбе интиқол ёфтааст ва онҳо аз ин кор огоҳ набудаанд. Ин дар ҳолест, ки тибқи қонунҳои мавҷуда вақте зиндонӣ ба дигар муассиса интиқол меёбад, бояд ба наздиконаш хабар дода шавад.

Наздикони Далери Имомалӣ гуфтаанд, ки “Ҳоло дар роҳем, баъзе лавозимоти заруриро барои эҳтиёҷаш мебарем. Умедворем, ки бо ӯ вохӯрда метавонем”.

Интиқоли ин рӯзноманигори тоҷик ба зиндон дар ҳолест, ки ҳафтаи пеш Додгоҳи шаҳри Душанбе ҳукми Додгоҳи ноҳияи Шоҳмансури пойтахтро, ки 17-уми октябри соли ҷорӣ Далери Имомалиро ба 10 сол маҳкум карда буд, бетағйир гузошт.

Пеш аз ин Далери Имомалӣ бо фиристодани номае аз зиндон ба унвони Эмомалӣ Рамҳон ҳукми додгоҳро эътироф накарда, гуфта буд, ки тафтиши парвандаи ӯ “пур аз дурӯғу буҳтон ва духӯрагиҳо” аст. Ҳамчунин ҳамсараш ба Эмомалӣ Раҳмон нома навишта, озодии ин рӯзноманигорро хоста буд.

Инчунин мақомоти Тоҷикистон Далери Имомалиро барои як суҳбати кӯтоҳаш бо яке аз аъзои ҳаракати сиёсии “Гурӯҳи -24” муттаҳам карданд, ки ҳам худи Далер ва ҳам ин ҳаракати сиёсӣ иддаои мақомотро рад карданд.

Гуфта мешавад, мақомоти додгоҳӣ ҳар ду мурофиаҳоро пушти дарҳои баста дар Боздоштгоҳи муваққатии шаҳри Душанбе (СИЗО) баргузор карданд ва нагузоштанд, ки назидкону пайвандони ин журналист дар ҷаласаҳои додгоҳӣ ширкат кунанд.

Ёдовар мешавем, ки мақомоти қудратии Тоҷикистон дар пайи як амалиёти махсус Далери Имомалӣ ва чанд тан аз рӯзноманигорон ва блогероне, ки каму беш аз мушкилоти мардум мегуфтанд ва камбуди фаъолияти масъулонро фош мекарданд, боздошту бо баҳонаҳои сохта барои солҳои тӯлонӣ равонаи зиндон карданд.

Дар пайи зиндонӣ кардани рӯзноманигорони тоҷик аксари созмонҳои ҳуқуқи башарӣ ва ҳомиёни рӯзноманигорон, аз ҷумла Мэри Лоулор, ки бо сафари корӣ дар Тоҷикистон қарор дошт, садо баланд карда, озодии онҳоро аз мақомоти кишвар талаб карданд. Аммо мақомот ин гуфтаҳои созмонҳоро мисли ҳамеша нодида гирифт.