Масъулони маҳбасҳои кишвар ҳомии ҳуқуқ ва зиндонии сиёсӣ Бузургмеҳр Ёровро барои ду сол ба зиндони низомаш пӯшида ва пурзӯри маъруф ба “критий” интиқол доданд.

Гуфта мешавад, пештар ин ҳомии ҳуқуқро дар остонаи “Рӯзи Президент” барои 15 рӯз равонаи утоқи ҷаримавӣ (карцер) карда буданд.

Бунёди “Бузургмеҳр”, ки аз ҷониби наздикону пайвандони маҳбусони тоҷик дар хориҷ таъсис ёфтааст, хабар медиҳад, ки ҳуқуқшиноси зиндонӣ Бузургмеҳр Ёров ҳангоми дар утоқи ҷаримавӣ қарор доштанаш мавриди шиканҷаи шадиди кормандони зиндон қарор гирифта, дар натиҷа ӯро шоми 23-юми ноябри соли ҷорӣ дар беморхонаи муассисаи ислоҳӣ бистарӣ мекунанд.

Бино ба иттилои Бунёд, субҳи имрӯз, 24-уми ноябри соли 2022 Бузургмеҳр Ёров ва 5 маҳбуси дигарро, ки то ҳол номашон маълум нест, ба колонияи пӯшида интиқол додаанд. Ҷойи дақиқи онҳо маълум нест, маъмурияти колония ё намояндагони Вазорати адлия ба наздиконашон дар бораи ин ки маҳбусонро ба ҷойи дигар мебаранд, чизе нагуфтаанд.

Бузургмеҳр Ёров танҳо тавонистааст ба пайвандонаш паём бидиҳад, ки ӯро ба зиндони низомаш пӯшида ва пурзӯри маъруф ба “критий” интиқол медиҳанд ва муддати 2 сол ӯ аз сӯҳбатҳои телефонӣ бо пайвандон ва дарёфти дастовез маҳрум хоҳад буд.

Пештар Ҷамшед Ёров, раиси Бунёд ва бародари Бузургмеҳр Ёров дар суҳбат бо Azda tv гуфта буд, ки дар остонаи таҷлил аз “Рӯзи Президент” мақомоти зиндонҳо бо Бузургмеҳр Ёров дар бораи нақши Эмомалӣ Раҳмон дар ҷомеа ва пешрафти кишвар баҳс мешаванд ва интиқодоти ӯ ба масъулин писанд намеояд. Гуфтаҳои Бузургмеҳр Ёровро ду зиндонии дигар низ дастгирӣ мекунанд, ки дар натиҷа ҳарсеро равонаи утоқи ҷаримавӣ кардаанд.

Инчунин Бунёди “Бузургмеҳр” дар истинод ба манобеаш хабар медиҳад, ки мақомоти Тоҷикистон дар ояндаи наздик дар зиндонҳои кишвар қасд доранд ошӯберо бо иштироки маҳбусони сиёсии ҲНИТ роҳандозӣ кунанд ва бо ин роҳ чанд тан аз зиндониёни сиёсие, ки ба гуфтаи ҳукумат барои онҳо дардисар соз аст, ба қатл расонанд.  

Пештар аз ин, Муҳиддин Кабирӣ, раиси Паймони миллии Тоҷикистон дар суҳбати он-лайнии худ шоми 27-уми октябр аз ошӯбе хабар дод, ки қарор аст мақомоти кишвар дар байни зиндониҳо роҳандозӣ кунанд.

Муҳиддин Кабирӣ гуфта буд, ки ошӯбе, ки дар роҳ аст ва Эмомалӣ Раҳмон мехоҳад онро роҳандозӣ кунад, чанд ҳадаф дорад:

1.Бояд ин ошӯб ба дасти аъзоёни ҲНИТ роҳандозӣ шавад ва вазъияти кишварро амниятӣ нишон бидиҳанд. Ҳукумат мехоҳад бо ин кор нишон диҳад, ки ин ҳизб на танҳо дар берун аз кишвар фаъол аст, балки дар дохили Тоҷикистон ва ҳатто дар дохили зиндонҳо талош доранд амнияти кишварро халалдор кунанд;

2. Гунаҳкори асосӣ ва террорист нишон додани ҲНИТ;

3. Аз байн бурдани чанде аз нафарони маъруфу шинохтаи мухолифон дар дохили зиндон.

Хабари ошӯб дар зиндонҳо дар ҳолест, ки мақомоти Тоҷикистон борҳо дар дохили зиндонҳо чунин ошӯбҳоро роҳандозӣ карда, чандин нафар кушта мешаванд. Аз ҷумла дар ошӯби зиндони “Кирпичний”-и шаҳри Ваҳдат, ки соли 2019 роҳандозӣ шуда буд, 29 зиндонӣ кушта шуд, аз ҷумла ду узви аршади Ҳизби наҳзати исломии Тоҷикистон, Каримов Абдусаттор ва Эшони Қиёмиддини Ғозӣ ва инчунин рӯҳонии шинохта бо номи Шайх Темурро ба қатл расонданд.

Ёдовар мешавем, ки адвокати шинохта ва маҳбуси сиёсии тоҷик Бузургмеҳр Ёров 28-уми сентябри соли 2015 баъди эълони омодагӣ ба ҳимоят аз ҳуқуқи аъзои боздоштшудаи ҲНИТ дастгир ва дар ҷиноятҳои мухталиф, аз ҷумла қаллобиву сохтакорӣ ва таҳқири Президент айбдор шуд. Бар ин асос додгоҳ ӯро ба 28 соли зиндон маҳкум кард. Худи ӯ ва тарафдоронаш иттиҳомотро рад карда, ҳукмро дорои ангезаҳои сиёсӣ меноманд.

То ҳол кишварҳои ғарбӣ ва чандин созмонҳои ҳомии ҳуқуқи башар борҳо аз мақомоти Тоҷикистон хостаанд, ки Бузургмеҳр Ёровро бидуни қайду шарте аз зиндон раҳо кунад, вале мақомоти кишвар дар ҳеч маврид дархости ниҳодҳои ҳуқуқиро ба инобат нагирифтааст.

Додгоҳи олии Тоҷикистон рӯзи 22-юми ноябри соли ҷорӣ панҷ зодаи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшонро ба ҳукми абад ва чанд тани дигарро ба солҳои тӯлонӣ равонаи зиндон кард.

Бино ба иттилои Анора Саркорова, рӯзноманигори шинохтаи тоҷик, Толиб Аёмбеков, Наҷмиддин Шерҷонов, Имумназар Шоширинов, Мунаввар Шанбиев ва Ниёзшо Гулобов ҳукми абад гирифтаанд.

Инчунин Ҳамза Муродов, Оқил ва Аноятшо Айёмбековҳо, бародарони яке аз раҳбарони ғайрирасмии ВМКБ Толиб Аёмбеков ба муҳлати 30 сол ва бародарзодааш Мамадамон Аёмбеков барои 10 сол равонаи зиндон шудаанд.

Дар ҳамин ҳол Радиои Озодӣ дар истинод ба манобеаш хабар дод, ки Мамадалӣ Айёмбеков, писари Толиб Айёмбеков (соли 2019 дастгиру муҳокима шуда буд) дар умум ба 22 сол зиндон, Иноятшо Иноятшоев, сокини маҳалаи “Хлебзавод”-и шаҳри Хоруғ ба 15 сол, Умед Шоиширинов, бародари хурдии Имум Шоиширинов ба 30 сол ва Муяссар Соҳибназаров, сокини маҳаллаи “Гулакен” ба 30 сол зиндон маҳкум шудаанд.

То ҳол маълум нест, ки мурофиаи додгоҳии ин зодагони Бадахшон дар куҷо ва дар чӣ шароите баргузор шудааст ва онҳоро мақомот ба кадом моддаҳо айбдор кардаанд. Одатан ин гуна мурофиаҳо дар боздоштгоҳ пушти дарҳои баста сурат мегирад.

Гуфта мешавад, мақомот Оқил Аёмбеков ва Ҳамза Муродовро соли 2013 дар куштори генерал Абдулло Назаров гунаҳкор дониста, ба муҳлати 17 ва 16 соли зиндони низомаш сахт маҳкум карда буданд ва ҳарду муддати 11 сол аст, ки дар зиндон қарор доранд. Маълум нест чаро мақомот ба муҳлати зиндони онҳо боз чанд солии дигар илова кард.

Пештар аз ин Ғуломалӣ Абдураҳмонов, писари 33-солаи Толиб Аёмбеков, рӯзи 5-уми августи соли ҷорӣ аз ҷониби додгоҳи вилоятӣ ба ҳукми абад маҳкум шуда буд.

Додгоҳ ҳукми Ғуломалиро пушти дарҳои баста эълон карда, ӯро бо 5 моддаи Кодекси ҷиноиятии Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз ҷумла “куштор” (қатли генерали КДАМ Абдулло Назаров дар соли 2012), “авбошӣ”, “нигоҳ доштани силоҳ” ва “муомилоти ғайриқонунии сангҳои қиматбаҳо” гунаҳкор донистааст.

Кормандони КДАМ-и вилоят Ғуломалиро рӯзи 23-юми июли соли ҷорӣ ҳамроҳи бародари хурдиаш Ҳасаналӣ боздошт кардаанд.

Додгоҳи вилоятӣ баъди як ҳафтаи боздошт, Ҳасаналӣ Абдураҳмонови 25-солара ба айбҳои “авбошӣ” ва “нигаҳдории ғайриқонунии силоҳ” гунаҳкор дониста, ба 12 соли зиндон маҳкум кардааст.

Ғуломалӣ ва Ҳасаналӣ Абдураҳмоновҳо дар рафти мурофиаҳо иттиҳомоти нисбаташон эълоншударо рад карда, гуфтаанд, ки ин ҷиноятҳоро содир накардаанд.

Наздиконашон боздошт ва ҳукми додгоҳро дорои ангезаи сиёсӣ медонанд ва онро ба идомаи саркӯбҳои мақомоти тоҷик алайҳи мардуми Бадахшон рабт додаанд.

Инчунин додгоҳ бародари Ниёзшо Гулобов, Азим Гулобовро ба узвият дар созмони ҷиноӣ ва қочоқи миқдори бузурги маводи мухаддир гунаҳкор дониста, ба 18 соли зиндон маҳкум карда буд. Худи Азим Гулобов дар додгоҳ ин иттиҳомоти нисбаташ эълоншударо рад кардааст.

Мақомоти Тоҷикистон то ҳол ин ҳукмҳои тӯлонӣ алайҳи зодагони Бадахшонро мисли ҳамеша шарҳ намедиҳад.

Ёдовар мешавем, ки мақомот раҳбарони мардумии Бадахшон – Толиб Аёмбеков, Шанбиев Мунаввар, Гулобов Ниёзшо ва дигаронро рӯзҳои 11-12-уми июн боздошт карда, онҳоро “саркардагони гурӯҳҳои муташаккили ҷиноятӣ” номида буд.

Гуфта мешавад, нооромиҳо дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон пас аз қатли Гулбиддин Зиёбеков, сокини ноҳияи Роштқалаъа дар 25-11-2021 оғоз шуда буд ва то аввали моҳи июни соли 2022 идома кард.

Дар ин муддат чанд дафъа сокинони маҳаллӣ барои додхоҳӣ ба назди мақомот рафтанд ва эътироз карданд, вале аз ҷониби силоҳбадастони Кумитаи давлатии амнияти миллӣ ва Вазорати корҳои дохилии Тоҷикистон мавриди ҳамла ва ҳадафи тир қарор гирифтанд.

Мақомот ин эътирози осоиштаи сокинонро баҳона намуда, даст ба “амалиёти махсус” зада, ки дар натиҷа даҳҳо сокини оддӣ ва чанд тан аз раҳбарони мардумии ин вилоятро ба тарзи ваҳшиёна ба қатл расонданд.

Инчунин даҳҳо зоддаи ин вилоят бо ҳукмҳои тӯлонӣ равонаи зиндон шуданд ва инчунин нафарони зиёди дигарро аз Русия боздошт ва ба Тоҷикистон оварда, ҳамаи онҳоро равонаи зиндон карданд.

Шикояти ду рӯзноманигори тоҷик Далери Имомалӣ ва Абдуллоҳ Ғурбатиро аз болои ҳукми додгоҳ, ки якумиро ба 10 ва дуюмӣ ба 7,5 соли зиндон маҳкум кара буд, додгоҳи шаҳри Душанбе баррасӣ мекунад.

Саъдулло Қаюмзода, вакили мудофеи Далери Имомалӣ ба Радиои Озодӣ гуфтааст, ки “имрӯз, 22-уми ноябр маводи парвандаро аз Додгоҳи ноҳияи Шоҳмансур ба Додгоҳи шаҳри Душанбе мефиристанд. Ҳафтаи оянда мурофиаро таъин мекунанд.”

Дар ҳамин ҳол, Абдураҳмон Шарифов, вакили мудофеи Абдуллоҳ Ғурбатӣ низ гуфтааст, ки  “додраси Додгоҳи ноҳияи Шоҳмансур ин ҳафта парвандаро ба Додгоҳи шаҳри Душанбе мефиристад.”

Маълум нест Додгоҳи шаҳри Душанбе чӣ тасмим мегирад. Аммо дар аксар ҳолатҳо ҳукм бетағйир боқӣ монда мешавад. Ҳатто ҳолатҳое буданд, ки зиндониёни сиёсӣ аз бурдани шикоят ба зинаҳои болоӣ даст кашида буданд.

Гуфта мешавад, дар сурати бетағйир мондан, ҳукми Додгоҳи ноҳияи Шоҳмансур ба иҷро медарояд ва ду рӯзноманигорро аз боздоштгоҳ ба зиндон хоҳанд бурд.

Далери Имомалӣ ва Абдуллоҳ Ғурбатӣ дар пайи як амалиёти махсуси мақомот ҳамроҳи чанд рӯзноманиги дигар боздошт шуда буданд.

Абдуллоҳ Ғурбатӣ рӯзи 4-уми октябр ба ҳамла ва таҳқири намояндаи ҳокимият ва узвият дар гурӯҳҳои мамнуъ айбдор ва ба 7, 5 соли зиндон маҳкум шуд. Мақомот Далери Имомалиро 17-уми октябри соли ҷорӣ ба соҳибкории ғайриқонунӣ, расондани хабари дурӯғ ва узвият дар созмонҳои мамнуъ гунаҳкор дониста, ба муҳлати 10 сол равонаи зиндон карданд. Ин ду рӯзноманигори шинохта иттиҳомоти мақомотро рад карда буданд. Ҳатто созмонҳое, ки ба узвият дар онҳо муттаҳам мешаванд, аз ҷумла ҲНИТ ва “Гурӯҳи 24” ҳамкорӣ бо ин рӯзноманигоронро рад карданд.

Ҳамсарони Абдуллоҳ ва Далер ба Президент нома навишта, хостори озодии наздиконашон шуда буданд.

Мақомоти қудратии Тоҷикистон дар пайи як амалиёти махсус шуморе аз рӯзноманигорон ва блогероне, ки каму беш аз мушкилоти мардум мегуфтанд ва камбуди фаъолияти масъулонро фош мекарданд, боздошту бо баҳонаҳои сохта барои солҳои тӯлонӣ равонаи зиндон карданд.

Дар пайи зиндонӣ кардани рӯзноманигорони тоҷик аксари созмонҳои ҳуқуқи башарӣ ва ҳомиёни рӯзноманигорон садо баланд карда, озодии онҳоро аз мақомоти кишвар талаб карданд. Аммо мақомот ин гуфтаҳои созмонҳоро мисли ҳамеша нодида гирифт.