Эмомалӣ Раҳмон ҳангоми мулоқот бо Шарл Мишел дар Остона аз шунидани масъалаи боздошти фаъолон ва рӯзноманигорон ва шиканҷа шудани онҳо дар зиндонҳо нороҳат шуд.
Боз як зодаи Бадахшон ба 10 соли зиндон маҳкум шуд
Руслан Лашкарбеков, зодаи деҳаи Риҷисти ноҳияи Роштқалъаи ВМКБ дар Душанбе ба 10 соли зиндон маҳкум шуд.
Рӯзноманигори шинохта Анора Саркорова дар истинод ба манобеаш аз мақомоти интизомии Тоҷикистон хабар медиҳад, ки мурофиаи додгоҳии Руслан рӯзи 28-уми сентябри соли ҷорӣ, пушти дарҳои баста бе ҳузури адвокат баргузор шудааст.
Додгоҳ Руслан Лашкарбекови 33-соларо тибқи моддаҳои 182 қисми 2 (ғасби бино иншоот, роҳҳо, воситаи иттилоот ё алоқа) ва 35 қисми 1 (шарикӣ дар ҷиноят) гунаҳкор дониста, ба 10 соли зиндон маҳкум кардааст. Назари худи ӯ ва пайвандонаш дастраси расонаҳо нест. Ҳамчунин маълум нест, ки мурофиаи ин зодаи Бадахшон дар кадом боздоштгоҳ ва ё додгоҳи шаҳри Душанбе баргузор шудааст. Аммо худи ӯро замони боздошташ дар СИЗО-и Душанбе ҷой карда будаанд.
Руслан Лашкарбековро кормандони интизомии Русия бо дархости ҷониби Тоҷикистон 2-уми августи соли ҷорӣ дар Маскав боздошт ва рӯзи 4-уми август иҷборан ба Тоҷикистон истирдод карданд. Замони истирдодаш ба Тоҷикистон пайвандони Руслан хабардор нашуда будаанд.
Пас аз ҳодисаҳои ахири Бадахшон дар Русия даҳҳо тан аз зодагони ВМКБ рабуда ва ба Тоҷикистон истирдод ва ба солҳои тӯлонӣ равонаи зиндон шудаанд.
Истеҳсоли гушту тухми мурғ афзоиш ёфт, вале нарх дар осмон
Ба гузориши расонаҳои давлатии Тоҷикистон имсол истеҳсоли гушт ва тухми мурғ дар кишвар афоиш ёфтааст. Аммо нархи ин маҳсулоти мурғӣ аз солҳои қаблӣ ба маротиб гаронтар шудааст.
Корбарон дар шабакаҳои иҷтимоӣ аз он шикоят доранд, ки гушти мурғ чанде пеш дар бозорҳои кишвар 23 сомонӣ буд, вале баъд аз оне ки истесоли он дар кишвар афзоиш ёфтааст, ба ҷои он ки арзон шавад, баракс, ҳоло як килои он ба 40-43 сомонӣ расидаст.
Як корбар бо номи Шоҳин Облоқулзода дар саҳифаи фейсбукияш навишта, ки “худи ҳамин рӯз (25.10.2022) як баста тухм нархаш дар бозору фурӯшгоҳҳои шаҳри Панҷакент 44 сомонӣ ва гӯшту почаву ким кадом узвҳои дигараш аз 23 сомонии қаблӣ, ба 40- 43 сомонӣ расидааст?!”
Дар зери ин пос шаҳрвандон аз ҳар гӯшаву канори кишвар нарху навои гушту тухми мурғро навиштаанд. Аксари корбарон аз мақомот мепурсанд, модом истеҳсоли ин навъи маҳсулот дар кишвар рӯз ба рӯз афзоиш меёфта бошад, пас чаро нархи он ба маротиб гаронтар шудааст?
Ба гуфтаи баъзе корбарон, замоне ки иҷозат шуд тухми мурғ аз Узбекистон ворид шавад, як қутти 30-донагӣ дар бозор хеле поин рафт, аммо масъулон онро бар зарари худ дарёфта, воридоти онро боздоштанд.
Корбаре бо номи Ҷовиди Аштӣ менависад, ки дар ноҳияи Бобоҷон Ғафуров 51 корхонаи парандапарварӣ вуҷуд дорад ва дар маҷмуъ дар вилояти Суғд чунин корхонаҳо аз 100 адад ҳам бештар аст, вале бо вуҷуди ин миқдор корхона 1 дона тухм 1 сомну 40 дирам аст, ки 1 қуттии 30-донигияш 42 сомонӣ мешавад.
Ҳамчунин Лаззат Диловарзода менависад, ки “Қиммати тамоми махсулот чи гушту тухм ва чи хуроквори аз тарафи монополистони ватани боло бурда мешавад. Хама чиз монополия шудаги ва монополистон хеч касро чуз хамсарашон гуш намекунанд. Дар кишвар макомоти фаъолияти монополистонро месаечидаги нест, хаст аммо аз мансабаш метарсад. Кадом рузе хамаи мургхо вориди шахр мешаванд ва худашон шарх медиханд, ки бадномкунандаи онхо ки аст?”
Тавре ютуб-канали “Экономика TJ” рӯзи 25-уми октябри соли ҷорӣ нархҳои маҳсулоти ниёзи аввалро аз бозори “Сафариён”-и шаҳри Душанбе нашр кардааст, як қуттии тухми 30-донагӣ 42-45 сомонӣ гуфта мешавад.
Ба иттилои “Экономика TJ”, як халта орди навъи 1-ум 320-330 сомонӣ, 5 литр равғани растанӣ 90-120 сомонӣ, шакар 11-12 сомонӣ, гушти гов 60-67 сомонӣ, картошкаву пиёз 4 сомонӣ, сабзӣ 3.5 сомонӣ арзёбӣ шудааст.
Ҳамлаи мусаллаҳона ба Шоҳчароғи Шероз
Бар асари ҳамлаи мусаллаҳона ба зиёратгоҳи Шоҳчароғи шаҳри Шерози Эрон дастикам 53 нафар куштаву захмӣ шудаанд.
Бино ба гузориши расонаҳои эронӣ шоми 26-уми октябри соли ҷорӣ як нафар бо силоҳ вориди масҷид ва зиёратгоҳи Шоҳчароғи шаҳри Шероз шуда, сӯйи одамон тир мекушояд. Дар натиҷа, ба гузориши расонаҳо аз 13 то 15 нафар кушта шуда, 40 тани дигар захмӣ шудааст. Расонаҳои эронӣ дар истинод ба мақомоти ин кишвар менависанд, ки миёни қурбониён як зан ва се кудак низ ҳаст.
Исмоил Муҳиббипур, муовини волии вилояти Форс гуфтааст, ки ин ҳамлаи дастаҷамъӣ набуда, тирпарронӣ аз ҷониби танҳо як нафар сурат гирифтааст, ки худи ӯ дар натиҷаи бархӯрд бо пулис захмӣ ва боздошт шудааст.
Аммо дар ҳамин ҳол дар бархе хабару гузоришҳо шумораи ҳамлаварон се нафар гуфта мешавад, ки ду нафар онҳо дастгир шуда, як нафари дигар фирор кардааст.
ДОИШ баъд аз як соати ин ҳамлаи хунин масъулияти онро бар дӯш гирифт.
Раисҷумҳури Эрон Иброҳим Раисӣ дар робита ба ин ҳодисаи хунин изҳори таслият кард ва гуфт, ки “мо ба ин иқдом посухи қотеъона хоҳем дод ва ин барои ҷинояткорон дарси ибрат хоҳад шуд”.
Эмомалӣ Раҳмон ба Остона рафт
Президенти Тоҷикистон барои иштирок дар нишасти сарони кишварҳои Осиёи Марказӣ ва раҳбарони Иттиҳодияи Аврупо ба шаҳри Остонаи Қазоқистон рафт.
Имрӯз, 27-уми октиябри соли 2022 Президенти Тоҷикистон барои ширкат дар ҷаласаи сарони кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Иттиҳодияи Аврупо ба шаҳри Остона, пойтахти Қазоқистон сафар кард.
Гуфта мешавад, дар ин сафар Президенти Тоҷикистонро “Вазири корҳои хориҷӣ, Ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои робитаҳои хориҷӣ ва дигар шахсони расмӣ ҳамроҳӣ мекунанд.”
Ин дар ҳолест, ки Эмомлӣ Раҳмон ду ҳафта пеш дар ҳамин шаҳр (Остона) зимни нишасти сарони кишварҳои “Осиёи Марказӣ+Русия” дар ҳузури Владимир Путин аз нишастҳои якҷояи дигар давлатҳои абарқудрат бо кишварҳои Осиёи Марказӣ интиқод карда буд.
Ӯ ҳамчунин аз раисҷумҳури Русия хоста буд, ки русҳо ба ӯ ва майдамиллатҳо эҳтиром бигузоранд, вале зоҳиран дар ин сафар пешвози гарме надид.
Суханронии Эмомалӣ Раҳмон дар ҷаласаи Созмони Милал
Президенти Тоҷикистон дар суханронии худ дар ҷаласаи Созмони Милали Муттаҳид аз зиёд шудани ҳодисаҳои табиӣ дар Тоҷикистон ва ҷаҳон гуфт.
Лаҳистон режими Русияро террористӣ эътироф кард
Рӯзи чоршанбе, 26-уми октябр вакилони парлумони Лаҳистон дар бораи Федератсияи Русияро ҳамчун режими террористӣ шинохтан Қатънома қабул карданд.
Гуфта мешавад, вакилони парлумон таҷовузҳои Русияро шадидан маҳкум карда, аз тамоми кишварҳое, ки барояшон сулҳ, демократия ва ҳуқуқи башар муҳим аст, даъват карданд, ки режими Русияро хамчун режими террористӣ эътироф кунанд.
Вакилони парлумони Лаҳистон мегӯянд, 24 феврали соли 2022 нерӯҳои мусаллаҳи Русия ба Украина ҳамлаи низомӣ карданд, ки ҳадаф аз он нест кардани як кишвари соҳибихтиёр аз харита ва нобуд сохтани миллати Украина мебошад.
Инчунин гуфта мешавад, ки вакилон аз ҷомеаи ҷаҳонӣ талаб карданд, ки омилони қатлҳои ваҳшиёна дар бузургшаҳрҳои Украина мавриди таҳқиқи ҷиддӣ қарор гирифта, омилон онҳо муҷозот шаванд.
Ҳамзамон дар қатънома масъалаи бештар кардани кумакҳои низомӣ ва башардӯстона ба Украина таъкид шудааст.
Ин дар ҳолест, ки ду ҳафта пеш низ Ассамблеяи парлумонии Шӯрои Аврупо қатъномаеро барои ҳимоят аз Украина ва шинохтани Федератсияи Русия ба унвони режими террористӣ қабул кард.
Боздошти тоҷикон бо асноди ҷаълӣ дар Лаҳистон
Пулиси Лаҳистон рӯзи 26-уми октябр хабар дод, ки ҳангоми гузарондани амалиёти махсус шуморе аз ронандагони тоҷикро бо асноди ҷаълии ронандагӣ боздошт кардааст.
Кормандони полис ва марзбонии Лаҳистон рӯзи чоршанбе дар Варшава, пойтахти ин кишвар як амалиёти махсуси мубориза бо ҷиноятҳои ронандагоне, ки ба мусофирбарӣ машғуланд, анҷом доданд.
Ба гуфтаи пулис, дар ин амалиёт 12 ронандаи хориҷӣ боздошт шуда, мувофиқ ба ҷиноёти содир кардаашон ҷаримаҳои гуногун баста шуданд. Гуфта мешавад, аксари боздоштшудаҳо шаҳрвандони хориҷӣ ҳастанд, ки асосан аз Қавқоз ва кишварҳои Гуфта мешавад, дар ин амалиёти пулиси Варшава асноди ронандагӣ ва асноди будубоши қонунии муҳоҷирони таксирон мавриди тафтиш қарор гирифтааст. Дар натиҷа маълум гардида, ки 12 нафар аз ронандагони таксӣ бо асноди ҷаълӣ фаъолият мекардаанд, ки чанд нафари онҳо шаҳрвандони Тоҷикистон будаанд. Аммо пулис шумори дақиқи тоҷикони боздоштшударо нагуфтааст. Ин дар ҳолест, ки соли гузашта пулиси Варшава низ 20 нафар аз шаҳрвандони хориҷиро, ки ба мусофиркашонӣ машғул буданд, бо иттиҳоми таҷовуз ба номуси духтарони боздошт карда буд, ки 2 нафарашон тоҷик гуфта мешуд. “Аз 20 ҳолати тасдиқшуда 6 нафарашон шаҳрвадони Гурҷистон, 2 шаҳрванди Узбекистон, 2 шаҳрванди Тоҷикистон, 1 шаҳрванди Алҷазоир ва я1 шаҳрванди Туркманистон мебошанд. Онҳо занонеро, ки аз таксиҳои ширкатҳои “Uber” ва “Bolt” тавассути барнома фармоиш дода ва дар Варшава истифода мекарданд, таҷовуз кардаанд.”, хабар дода буд пулиси Варшава. Қаблан тоҷикон ҳангоми сафар ба муҳоҷирати меҳнатӣ бештар ба Русия ва Қазоқистон сафар мекарданд. Аммо шуръ аз солҳои 2018-2020 муҳоҷирони меҳнатии Тоҷикистону Узбекистон ва Қавқоз ба умеди зиндагии беҳтаре роҳ ба сӯи Аврупо ва дигар кишварҳои дунё гирифтаанд.
Масъулони Додситонии кул: дар боздоштгоҳҳо шиканҷа нест
Масъулони Додситони кулли Тоҷикистон зимни ҳамоише дар Душанбе вуҷуди шиканҷа дар боздоштгоҳҳои кишварро куллан рад карда, гуфтаанд, ки агар бошад ҳам касе шикоят накардааст.
Рӯзи 25-уми октябр дар шаҳри Душанбе конфронси илмӣ-амалӣ зери унвони “Муқовимат ба шиканҷа, амалҳо ва дастовардҳо” баргузор гардид, ки гуфта мешавад, масъалаи шиканҷаи боздоштшудаҳо дар Боздоштгоҳи муваққатии Душанбе (СИЗО) мавриди баҳсу баррасӣ қарор гирифт.
Дар ин нишаст намояндагони Додситонии кулли Тоҷикистон куллан вуҷуди шиканҷаро дар боздоштгоҳҳои муваққатии кишвар рад карданд.
Ин дар ҳолест, ки чанде пеш рӯзноманигорон Абдуллоҳи Ғурбатӣ ва Абдусаттор Пирмуҳаммадзода аз шиканҷа шудани худ хабар дода буданд. Пештар аз инҳо ҳам борҳо хабари шиканҷа шудани маҳбусони сиёсии аъзои аршади Ҳизби наҳзати исломии Тоҷикистон, ба хусус Раҳматуллоҳи Раҷаб, Маҳмадалӣ Ҳаит ва Зубайдуллоҳи Розиқ расонаӣ шуда буд.
Аммо бо вуҷуди ин далоил масъулони Додситонии кул масъалаи шиканҷаро дар боздоштгоҳҳо рад мекунанд.
Ҳазамон дар ин ҳамоиш Эътилофи созмонҳои зидди шиканҷа гуфта, ки тайи ду соли ахир ҳадди ақал 40 шикоят аз шиканҷа шудани боздоштшудаҳо ва маҳбусонро қайд кардааст, аммо мақомоти Додситонии кул мегӯянд, ҳамагӣ 6 шикоят аз шиканҷа шудани маҳбусон ворид шудааст, ки ҳеч кадом тасдиқ нашуданд.
Файзалӣ Давлатзода, корманди Додситонии кулли Тоҷикистон, дар ҳошияи нишаст ба Радиои Озодӣ гуфта, ки то ин дам дар бораи шиканҷа шудани рӯзноманигорон ва сокинони боздоштшудаи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон шикоят нагирифтанд.
“Дар ҳақиқат, дар матубот хондем, вале расман шикоят нашудааст. Тибқи талаботи қонун, агар вобаста ба шиканҷа шикоят шавад, дар доираи тафтиши парвандаи ҷиноӣ мавриди тафтиш қарор мегирад.”, – мегӯяд Файзалӣ Давлатзода.
Як коршиносони ҳуқуқӣ, ки нахост номаш фош шавад, гуфт, мақомоти додгоҳии ва додситонии кишвар аз баски истиқлолияти комил надоранд, наметавонанд аз пеши худ бидуни маслиҳати “боло” чизеро тасдиқ ва ё такзиб кунанд.
Ба гуфтаи ӯ, масъалаи шиканҷаи боздоштшудаҳо, ба хусус рӯзноманигорон ва чеҳраҳои маъруфи сиёсӣ хеле ҳассос буда, аксаран ҳукми онҳо бо фармони шахсони муайян ва бидуни дарназар гирифтани қонун иҷро мешаванд ва дар инҷо додситону додрас танҳо фармон иҷро мекунанд, ки ин боис мешавад вуҷуди шиканҷаро бо вуҷуди тамоми далоил инкор кунанд.
Вокуниши CPJ ба шиканҷаи Пирмуҳаммадзода дар боздоштгоҳ
Кумитаи дифоъ аз хабарнигорон (CPJ) бо нашри баёнияе аз мақомоти Тоҷикистон хостааст, ба номаи рӯзноманигор Абдусаттор Пирмуҳаммадзода, ки дар он аз шиканҷа шуданаш дар боздоштгоҳ гуфта буд, “ҷавоби комилу қонеъкунанда” бидиҳанд.
Гулноза Саид, ҳамоҳангсози барномаҳои CPJ дар Аврупо ва Осиёи Марказӣ мегӯяд, ки “бадрафториву таҳдиду эътирофи иттиҳом зери шиканҷа дар идораҳои интизомии Тоҷикистон гапи нав нест”, вале “бисёр нигаронкунанда ҳастанд ва ҷавоби комил ва қонеъкунандаи мақомотро талаб мекунанд”.
Дар идома ӯ аз мақомоти Тоҷикистон талаб кардааст, ки “суистифодаро аз пинҳонкорӣ дар парвандаҳои хабарнигорон бас кунанд, ки ҳуқуқи онҳоро ба таври дағалу нафратангез зери по мекунад”.
Чанде пеш Радиои Озодӣ номаи рӯзноманигори боздоштшуда Абдусаттор Пирмуҳаммадзодаро нашр кард, ки дар он ӯ мегуфт, ки зери азобу шиканҷаи зиёди муфаттишон, маҷбур шудааст гуноҳҳои нокардаро ба гардан бигирад.
Пайвандонаш низ дар суҳбат бо расонаҳо гуфта буданд, ки дар мулоқоти охир Пирмуҳаммадзода навиштани номаро тасдиқ карда гуфтааст, ки баъд аз нашри он нома мақомот ӯро бозпурсӣ карда, азият доданд.
Пештар аз ин пайвандони ин рӯзноманигори боздоштшуда рӯзи 9-уми октябри соли ҷорӣ шикоят карда буданд, ки Пирмуҳаммадзода “зери фишор” ба гуноҳ “иқрор кардааст” ва аз мақомот хостанд, онро аз эътибор соқит кунанд.
Дар ҳамин ҳол Файзалӣ Давлатзода, корманди Додситонии кулли Тоҷикистон, рӯзи 25-уми октябр ба Радиои Озодӣ гуфт, то имрӯз “аз журналистони боздоштшуда, аз ҷумла Абдусаттор Пирмуҳаммадзода ҳеч шикояте дар бораи эҳтимоли шиканҷа ё бадрафторӣ нагирифтанд.” Аммо Кумитаи дифоъ аз хабарнигорон дар баёнияаш мегӯяд, ки барои шарҳ ба Вазорати корҳои дохилӣ ва Додситонии кулли Тоҷикистон номаи электронӣ ирсол карда буданд, вале посухе нагирифтаанд.
Мақомоти Тоҷикистон дар пайи як амалиёти махсус тобистони соли ҷорӣ чанд рӯзноманигор, аз ҷумла Абдуллоҳ Ғурбатӣ ва Далери Имомалӣ, ки якумӣ ба 7.5 сол ва дувумӣ ба 10 соли зиндон маҳкум шуданд, Абдусаттор Пирмуҳаммадзода, Завқибек Саидаминӣ, Улфатхоним Мамадшоева, Муҳаммади Султон (7 соли зиндон) ва чанд тани дигарро боздошту зиндонӣ карданд.
Созмонҳои ҳуқуқи башар раҳои рӯзноманигорони зиндониро талаб доранд, аммо мақомот мисли ҳамеша ба ин талаби созмонҳо эътибор намедиҳад.