Cозмони Дидабони Ҳуқуқи Башар (Human Rights Watch) бо нашри изҳороте аз мақомоти Тоҷикитон талаб кард, ки адвокати шинохтаи зодаи Бадахшон Манучеҳр Холиқназаровро, ки ғайриқонунӣ боздошту зиндонӣ шудааст, озод кунад.

Дар изҳороти созмони HRW, ки 4-уми апрели соли ҷорӣ нашр шуд, аз мақомоти Тоҷикистон талаб шудааст, ки ҳукми додгоҳ алайҳи зиндонии сиёсӣ Манучеҳр Холиқназаров ва дигар фаъолони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон бекор карда шавад ва барои нақзи ҳуқуқашон ба онҳо ҷубронпулӣ пардохт гардад.

Сийнат Султоналиева, пажӯҳишгари масоили Осиёи Марказӣ дар HRW маҳкум ба зиндон шудани адвокат Манучеҳр Холиқназаровро интиқоми мустақими мақомот барои фаъолияти касбияш номид. Хонум Султоналиева мегӯяд, ки ин амали мақомот доғи дигареро ба вазъи ҳуқуқи башари ҳукумати Тоҷикистон зам мекунад.

Пештар аз ин HRW дар изҳороти муштараке бо ҳафт созмони байналмилалии ҳуқуқи башар аз мақомоти Тоҷикистон талаб карда буданд, ки ба ҳамаи гурӯҳҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ иҷозат дода шавад, ки бидуни мамониат кор кунанд ва ҳама иттиҳомоти қалбакӣ алайҳи Холиқназаров ва дигар ҳомиёни ҳуқуқро ҳукумат лағв кунад.

Дар изҳороти муштараки созмонҳо гуфта мешуд, ки мақомоти Тоҷикистон бо бастани созмонҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ ва ҷиноӣ эълон кардани кори ҳомиёни ҳуқуқи башар, маъракаи худро барои аз байн бурдан ва хомӯш кардани ҳама гуна садоҳои интиқодӣ дар кишвар идома медиҳанд.

Манучеҳр Холиқназаров моҳи майи соли 2022, дар пасманзари ҳодисаҳои ахири Бадахшон боздошт ва моҳи декабри соли 2022 дар мурофиае пушти дарҳои баста бо иттиҳомоти сохта, яъне ҳамкорӣ бо созмонҳои ҷиноӣ ва мамнӯъ ба 16 соли зиндон маҳкум шуд.

Холиқназоров то замони боздошташ мудири Анҷумани ҳуқуқшиносони Помир буд ва моҳи ноябри соли 2021 ба “Комиссияи 44”, ки  дар ҳамкорӣ бо муфаттишони Додситонии кул кушта шудани Гулбиддин Зиёбеков ва беназмиҳоро дар маркази ВМКБ таҳқиқ мекарданд, пайваста буд. Ҳоло аксари аъзои ин комиссия бо иттиҳомоти сохта равонаи зиндон гаштаанд.

Ҳафт созмони байналмилалии ҳуқуқи башар аз мақомоти Тоҷикистон озодии беқайду шарти зиндонии сиёсӣ ва адвокати шинохта Манучеҳр Холиқназаровро талаб доранд.

Имрӯз, 3-уми апрели соли 2023 созмонҳои “International Partnership for Human Rights” (IPHR), “World Organisation against Torture” (OMCT), “Human Rights Watch” (HRW), “Helsinki Foundation for Human Rights” (HFHR), “Norwegian Helsinki Committee” (NHC), “Frontline Defenders”, “International Federation for Human Rights” (FIDH) ва “Freedom Now” бо нашри изҳороте аз мақомоти Тоҷикистон талаб карданд, ки иттиҳомоти сохтаро алайҳи адвокати зодаи Бадахшон Манучеҳр Холиқназаров ва ҳомиёни дигари ҳуқуқ бекор намоянд.

Дар ин баёния Бриҷит Дюфур, мудири Ҳамкории Байнулмилалӣ барои Ҳуқуқи Башар гуфтааст, ки Манучеҳр Холиқназаров ҳомии барҷастаи ҳуқуқи башар ва муборизи зидди беадолатӣ буда, зиндонӣ карданаш амали шармовар аст.

Хонум Дюфур таъкид мекунад, ки “ҳар рӯзе, ки ӯ паси панҷара мегузаронад, баёнгари боз ҳам бадтар шудани вазъи ҳуқуқи одамон дар Тоҷикистон аст.”

Дар идома баёния Гералд Стаберок, дабири кулли Созмони байнулмилалии зидди шиканҷа гуфтааст, “Манучеҳр Холиқназаров ва ҳамкоронаш аз Анҷумани ҳуқуқшиносони Помир солҳои дароз ба ҷабрдидагон мадад расонда, ба таври осоишта ҳуқуқи инсон, волоияти қонун ва дастрасиро ба адолат дар ВМКБ таъмин мекарданд.”

Дар баёнияи инчунин, дабири кулли Кумитаи норвежии Ҳелсинкӣ Берит Линдеман мегӯяд, ки мақомоти Тоҷикистон бо бастани созмонҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ ва ҷиноӣ эълон кардани кори ҳомиёни ҳуқуқи башар, маъракаи худро барои аз байн бурдан ва хомӯш кардани ҳама гуна садоҳои интиқодӣ дар кишвар идома медиҳанд.

Ин созмонҳои байналмилалии ҳуқуқи башар аз мақомоти Тоҷикистон талаб доранд, ки ба ҳамаи гурӯҳҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ иҷозат дода шавад, ки бидуни мамониат кор кунанд ва ҳама иттиҳомоти қалбакӣ алайҳи Холиқназаров ва дигар ҳомиёни ҳуқуқро лағв кунанд.

Манучеҳр Холиқназаров моҳи майи соли 2022, дар пасманзари ҳодисаҳои ахири Бадахшон боздошт ва моҳи декабри соли 2022 бо иттиҳомоти сохта яъне ҳамкорӣ бо созмонҳои ҷиноӣ ва мамнуъ ба 16 сол зиндон маҳкум шуд.

Холиқназоров то замони боздошташ мудири Анҷумани ҳуқуқшиносони Помир буд ва моҳи ноябри соли 2021 ба “Комиссияи 44”, ки  дар ҳамкорӣ бо муфаттишони Додситонии кул кушта шудани Гулбиддин Зиёбеков ва беназмиҳоро дар маркази ВМКБ таҳқиқ мекарданд, пайваста буд. Ҳоло аксари аъзои ин комиссия бо иттиҳомоти сохта равонаи зиндон гаштаанд.

Паймони Миллии Тоҷикистон бо нашри як изҳорот дар бораи хеле бад вазъи саломатии бархе маҳбусони сиёсӣ талаб карда, ки “зиндониёни бемори аз сини 60 боло ҳарчӣ зудтар озод карда шаванд.”

Имрӯз, 3-уми апрели соли 2023, Паймони Миллии Тоҷикистон, иттиҳоди муташакил аз чанд созмони мухолифин вазъи саломатии бархе зиндониёни сиёсии кишварро вахим арзёбӣ карда, талаб кардааст, ки мақомоти масъул ҳар чи зудтар ба доди онҳо бирасанд.

Дар изҳорот таъкид шудааст, ки “Паймони Миллии Тоҷикистон аз вазъияти ахири зиндониёни сиёсӣ дар зиндонҳои кишвар шадидан нигарон буда, масъулияти ҷони онҳоро бар уҳдаи мақомоти аввали кишвар медонад.”

Ҳамзамон Паймони Миллии Тоҷикистон талаб мекунад, ки:

Омбудсмен аз зиндонҳои кишвар дидан намуда аз вазъияти зиндониёни сиёсӣ наздикон ва ҷомеаи кишвар ва хабарнигоронро огоҳ намояд.
Салиби Сурхи Ҷаҳонӣ, Созмони Афви Байналмилалӣ ва Созмони Пизишкони Бидуни Марз аз вазъияти зиндониёни сиёсӣ хабар гирифта, ба онҳо кумакҳои тиббии фаврӣ расонанд. Раиси идораи зиндонҳо Мансурҷон Умаров қазияро баррасӣ намуда аз тариқи расонаҳо шарҳи расмӣ пешниҳод намояд.
Зиндониёни бемори аз сини 60 боло ҳарчӣ зудтар озод карда шаванд.
Гуфта мешавад, тайи чанд рӯзи ахир дасти кам дар бораи 4 зиндонии сиёсӣ, Абдусаттор Пирмуҳаммадзода, Маҳмурод Одинаев, Муҳаммадалии Файзмуҳаммад ва Ҷалолиддини Маҳмуд хабару гузоришҳое нашр шуда, ки ба гуфтаи наздикону пайвандони онҳо вазъи саломатиашон хеле нигаронкунанда аст. Паймони Миллии Тоҷикистон ҳам таъкид карда, ки “хабарҳои дигаре, низ вуҷуд дорад, ки вазъи саломатии аксарияти зиндониёни сиёсӣ бисёр бад ва шароиташон нигаронкунанда аст.