Тоҷикистон аз Ӯзбекистон ба маблағи 17 миллион доллар гази табиӣ харидорӣ карда ва ба 7,2 миллион доллар нерӯи барқ содир кардааст.
Оҷонси хабарии “Avesta.Tj” менависад, ки дар қиёс бо содироти барқ воридоти газ бештар анҷом гирифтааст. Тибқи иттиллои маркази матбуоти Вазорати энергетика ва захираҳои оби Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳаҷми воридоти гази табиӣ аз ин кишвари ҳамсоя 2,3 баробар аз маблағи содироти нерӯи барқ зиёд мебошад.
Манбаъи ин вазорат гуфтааст дар шаш моҳи соли ҷорӣ ба Ӯзбекистон дар ҳаҷми 358 млн. кВт. соат нерӯи барқ ба баҳои 7,2 миллион доллари ИМА содир шудааст. Аммо дар ҳамин давраи сол воридоти гази табиӣ аз Узбекистон дар ҳаҷми 144 млн. мукааб метр ва ба маблағи 17 миллион доллар сурат гирифтааст.
Рӯзи 17-уми июл Барно Саидвализода, раҳбари Хадамоти иҷрои Тоҷикистон гуфт, барои ҷуброни зарари моддӣ аз ҳисоби Раҷабалӣ Одинаев ба нерӯгоҳи “Роғун” беш аз 42 миллион сомонӣ ситонида шудааст. Ӯ афзӯд, “беш аз 114 миллион сомонии дигар боқӣ мондааст ва барои рӯёнидани ин миқдор маблағ тамоми чораҳо дида мешавад”.
Парвандаи молики ширкати “Умед 88” муҳри махфӣ гирифтааст ва вакилони дифоъ бо матбуот суҳбат намекунанд. Ширкати “Умед-88” аз соли 2006 дар бозори сӯхти Тоҷикистон ворид шуд ва ба гуфтаи раҳбараш, беш аз 2 миллиард сомонӣ ба будҷаи давлат андоз супурдааст. Ин ширкат то замони қатъи фаъолияташ беш аз 500 коргар дошт.
Бо инки тафтишот ва муҳокимаи парвандаи “Умед-88” пӯшида баргузор шуд, бештари коршиносон ва таҳлилгарон бар мунсифона баррасӣ шудани он шубҳа мекунанд. Ба бовари коршиносон дар ин парванда кадом сирру асрори давлатӣ ҷой надорад,ки он дар шароити пӯшида ва пинҳон аз назари ҷомеа доир шавад.
Аз тарафи дигар мегӯянд ин коршиносон барои дарёфти 170 миллион сомонӣ қарз аз вазорати молияи Тоҷикистон ризоияти болотар аз вазорат ҳосил шудааст. Дар сурати ғайр ғайриимкон аст ки як ширкати хусусӣ битавонад ба ин миқдори бузурги қарз ва он ҳам аз ҳисоби маблағҳои Роғун дастрасӣ пайдо кунад. Дар ин қазия ба гуфтаи фаъолон нимкосаҳое на, балки косаҳое зери нимкосаҳо ниҳон аст ки дер ё зуд ҷомеа огоҳ мешаванд.
“Умед 88” яке аз се ширкати умдаи таъминкунандаи сӯзишворӣ дар бозори Тоҷикистон буд, ки бо “Газпром”-и Русия ва ширкати хусусии “Фароз” дар рақобат қарор дошт. Қазияи ширкате, ки тӯли 20 сол дар бозори сӯзишвории Тоҷикистон мавқеъ касб карду фаъолияти он ногаҳон бо ҳабси раҳбаронаш дар охири соли 2017 ба анҷом расид, яке аз пурсарусадотарин қазияҳо дар Тоҷикистон буд.
3 миллиону 400 сомонӣ пули қарз аз ҳисоби ҳаққи хизмати обрасонӣ рӯёнида шудааст. Дар ин бора Оҷонси беҳдошти замин ва обёрии Тоҷикистон дар як нишасти матбуотӣ хабар дод.
Хабаргузории Ховар бо истинод ба маълумоти эъломшуда дар ин нишаст менависад дар нимсолаи аввал қарзҳои кредиторӣ барои хизмати обрасонӣ 348 миллиону 890 ҳазор сомонӣ, аз ҷумла қарзи Фонди ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ наздики 23 миллион сомонӣ, қарзи музди меҳнат 3,1 миллион сомонӣ ва қарзи ҳамаи намуди андозҳо 11,0 миллион сомониро ташкил додааст.
Бо мақсади рӯёнидани маблағи қарз аз ҳисоби ҳаққи хизмати обрасонӣ ба мақомоти Суди иқтисодӣ ва Прокуратура ба маблағи 20,67 миллион сомонӣ ҳуҷҷат ва аризаҳои даъвогӣ пешниҳод гардида, аз ин 3,39 миллион сомонӣ рӯёнида шуд ва боқимонда 17,27 млн. сомонӣ дар арафаи баррасӣ қарор дорад.
Холмурод Раҳмон, мудири Оҷонси беҳдошти замин ва обёрии Тоҷикистон ҳамчунин иброз намудааст, ки дар шашмоҳаи аввали соли равон сохторҳои Оҷонсӣ дар навоҳии кишвар бо 61 038 истифодабарандаи об дар 547 227 гектар замини корами обӣ шартномаи доду гирифти об ба имзо расонидаанд. Ба онҳо дар ҳаҷми 1805,4 млн. метри мукааб бо арзиши 34,75 млн. сомонӣ об расониданд, ки ин нишондиҳанда нисбат ба ҳамин давраи соли гузашта 138,0 млн. метри мукааб об ва 30,9 ҳазор сомонӣ зиёд мебошад.
Зикр гардидааст, ки ба ҳисоби миёна дар кишвар ба ҳар гектар замини обӣ 3,3 ҳазор метри мукааб об расонида шудааст.
«Бо вуҷуди он, ки идораҳои беҳдошти замин ва обёрии шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ уҳдадориҳои шартномавии худро ҷиҳати бо оби обёрӣ таъмин намудани истифодабарандагони об иҷро карда бошанд ҳам, аз ҷониби истифодабарандагони об ҳамагӣ ба маблағи 25,65 млн. сомонӣ ё ин ки 75 фоизи арзиши оби додашуда ҳаққи хизмати обрасонӣ пардохт карда шудаасту халос»,
гуфт Холмурод Раҳмон, мудири Оҷонси беҳдошти замин ва обёрии Тоҷикистон.
Мудири Оҷонси мазкур ҳамчунин гуфттаст, ки бақияи қарзи соли равон аз ин ҳисоб 5,0 млн.сомонӣ ва бо назардошти солҳои пешин 140,3 млн. сомониро ташкил менамояд. Бинобар пурра ва сари вақт пардохт накардани маблағҳои ҳаққи хизмати обрасонӣ аз ҷониби обистифодабарандагони қарзҳои дебиторӣ 6,2 млн.сомонӣ афзоиш ёфта, 173,19 млн.сомониро ташкил додааст.
Ин дар ҳолест, ки мудири Оҷонси беҳдошти замин ва обёрии Тоҷикистон аз кайфияти заминҳои корам ва аз тариқи нассосҳо обшоршаванда изҳори назар накардааст. Авзоъ заминҳои тавассути насосҳо обёришаванда дар кишвар бисёр ҳам бад аст мегӯянд деҳқонон ва масъулони воҳидҳои кишоварзӣ.
Бештари нассосҳо дар ин гуна заминҳо ҳамоно аз даврони шӯравӣ боқӣ монда бо онки фарсуда ва корношоям шудаанд, на танҳо тавони таъмини оби мазореъро доранд, балки ба иллати харобӣ ба заминҳои лалмӣ бадал шудани заминҳои обӣ мешаванд. Аз ин ҷост, ки коршиносон ва мутахассисони соҳаи кишоварзӣ ба ҳисоботу гузориши солонаи масъулини давлатӣ дар мавриди рафъи мушкили обрасонӣ эътимод надоранд.
Парвозҳои чартерӣ аз шаҳрҳои Русия ба Тоҷикистон идома дорад. Аз рӯзи 20-уми июл ба баъд қарор аст аз шаҳрҳои Маскав, Санкт- Петербург ва Краснодар ҳавопаймоҳои ширкатҳои “Тоҷик эйр” ва “Сомон эйр” мусофиронро ба Тоҷикистон баргардонанд.
Оғози парвозҳои байналмилалӣ аз Русия ба меъёрҳои дигарро ҳукумати ин кишвар таъйин кардааст. Барои мисол мувофиқи меъёри таъинкардаи ҳукумати Русия, бо кишварҳое, ки дар 14 шабонарӯзи охир ба ҳисоби миёна камтар аз 40 ҳолати беморӣ COVID-19 бар сари 100 ҳазор аҳолӣ доранд, парвозҳои байналмилалиро боз мекунанд. Русия ҳамчунон суръати афзоиши сироятёбии шаҳрвандон ба “COVID-19”-ро ба инобат мегирад, ки камтар аз 1 фоиз дар як шабонарӯз бояд бошад.
Бино бар омори расмие, ки мақомоти тандурустии Тоҷикистон эълон мекунанд, мизони сироятёбӣ ба COVID-19 дар кишвар аз ин ченак поёнтар аст. Парвози ҳавопаймоҳо миёни Тоҷикистону Русия аз 20-уми март инҷониб қатъ карда шудааст ва ин ҳолат буҳрони бесобиқаи нақлиётиро ба вуҷуд овард.
Садҳо муҳоҷирони кории тоҷик дар Русия дармонданд. Тоҷикистон барои бозгардони шаҳрвандон парвозҳои чартерӣ ташкил кард, аммо он барои ҳама хоҳишмандон кофӣ нест. Сафорати Тоҷикистон дар Русия рӯйхати ниёзмандонро тартиб дод ва мувофиқи он ба мусофирон қабл аз ҳама ба афроди солхӯрда, беморон ва кормандони идораҳои давлатӣ ва донишҷӯён билет фурӯхта мешавад.
Охири моҳи май мақомоти Тоҷикистон эълон карданд, ки парвозҳои чартерӣ ба Тоҷикистонро ба роҳ мондаанд ва шаҳрвандони ниёзмандро бо навбат ба ватан бармегардонанд. Пас аз ин дар назди сафорат муҳоҷироне, ки хоҳиши бозгашт ба ватанро доштанд, ҷамъ омаданд.
Ду ҳафта пеш онҳо эътироз карданд, ки сафорат дар руйхат онҳоеро ҷой додааст, ки дар асл ниёзманд нестанд. Сафорат иддаои онҳоро рад мекунад ва мегӯяд, дар навбати аввал занони ҳомила ва маъюбонро ба ватан бармегардонанд. Парвозҳои чартерӣ аз шаҳрҳои Русия ба Тоҷикистон идома дорад. Аз рӯзи 20-уми июл ба баъд қарор аст аз шаҳрҳои Маскав, Санкт- Петербург ва Краснодар ҳавопаймоҳои ширкатҳои “Тоҷик эйр” ва “Сомон эйр” мусофиронро ба Тоҷикистон баргардонанд.
