Ҳукумати ноҳияи Исмоили Сомонии шаҳри Душанбе аз сокинони чанд хона дар кӯчаи Ҳофизи Шерозӣ хостаанд, ки тамоми мавҷгирҳои моҳвораии худро аз боми хонаҳо бигиранд. Дар ин бора Asia-Plus хабар дод.

Бино ба иттилои “Asia-Plus” мавҷгирҳои моҳвораӣ танҳо аз боми хонаҳое, ки дар атрофи боғи нав ва дар атрофи маҷмааи “Истиқлолият ва озодӣ” қарор доранд, гирифта мешаванд.

Дар ин бора дар ҳукумати ноҳияи Исмоили Сомонӣ гуфтаанд, ки ин қарор ба дигар ноҳияҳо ва биноҳои шаҳри Душанбе дахл надорад, танҳо ба биноҳои рақами 6 то 17/7 кӯчаи Ҳофизи Шерозӣ рабт дорад.

Масъулини ҳукумати ноҳияи И.Сомонӣ гуфтаанд, як ҳафта мешавад ба сокинон гуфтаем, ки мавҷгирҳои моҳвораӣ худро аз болои бом бардоранд ва таъкид кардаанд, ки ин амри раиси шаҳр аст ва бояд иҷро шавад.

Ҳамчунин масъулини ҳукумат гуфтанд, агар сокинон мавҷгирҳои моҳвораиро аз боми хона шахсан нагиранд, пас намояндагони ҳукумат худашон ин корро анҷом медиҳанд.

Ин амали ҳукумат дар шабакаҳои иҷтимоӣ баҳсҳои зиёдеро ба бор овардааст. Мардум ба ин назаранд, ки ҳеҷ кас ҳақ надоранд онҳоро ба ин амал маҷбур кунад.

Ҳуқуқшинос Шокирҷон Ҳакимов низ бар ин назар аст, ки соҳибони манзилҳо ҳақ доранд боми хонаҳоро, аз ҷумла барои насби маҳвораҳо истифода баранд ва мақомот ҳақ надоранд ин кори онҳоро маҳдуд кунад. Ҳатто агар сокинон бо талаби шаҳрдорӣ розӣ бошанд ҳам, шаҳрдорӣ вазифадор аст, ки ба сокинон ҷуброни пулӣ пардохт кунад ва дастрасии олтернотивиро ба телевизион фароҳам оранд.

Аз 1-уми феврали соли равон дар Тоҷикистон нишастҳои матбуотии вазорату идораҳои давлатӣ, ки тибқи анъана ҳар шаш моҳ баргузор мешавад, шуруъ шуд. Чунин нишастҳо барои рӯзноманигорон, аз ҷумла васоити ахбори оммаи мустақил, ягона фурсати мустақиман ба саволҳои худ посух гирифтан аст.

Дар нишастҳо масъулини вазорату идораҳо, инчунин муовинони онҳо ва сардорони раёсатҳо ширкат мекунанд. То кунун дасти кам се вазири тоҷик чунин нишастҳоро доир карданд.

Инчунин раиси Суди олӣ ва Додситони кул дар чунин нишатсҳое доир ба қазияҳои ҳуқуқии пурсарусадо изҳорот додаанд.

Бо вуҷуди он ки масъулон дар Тоҷикистон аксар вақт изҳоротҳои расмӣ мехонанд ва бо рӯзноманигорон кам суолу ҷавоб мекунанд. Аммо дар ин нишастҳо дар изҳороти онҳо нуктаҳое буданд, ки ҷалби сокинон ва вокуниниши фаъолону корбарони шабакаҳои иҷимоиро дар бар дошт.

Аз нишастҳои матбуотии хабарсоз, ин суханронии Шермуҳаммад Шоҳиён, раиси Суди олии Тоҷикистон буд, ки зиндони шудани бобои Донаи 80-соларо қонунӣ хонд ва аз ҳукми додгоҳ пуштибонӣ намуд.

Инчунин Маҳмадсаид Зувайдзода, раиси Кумитаи сохтмон ва меъмории Тоҷикистон гуфт, ширкатҳои Бек Сабур дар рӯйхати сиёҳанд ва аз мардум хост бо ӯ ҳамкорӣ накунанд. Суҳбатҳои ин масъулони тоҷик пурбаҳс буданд.

Ба гуфтаи коршиносон, чунин изҳорот баёнгари дур будани масъулон аз воқеияти ҳол аст. Аз ҷумлаи сӯҳбатҳое, ки баёнгари дур будани масъулон аз воқеият буд, ин суҳбати вазири кишоварзӣ дар бораи доштани захираи дусолаи сокинон аст.

Ва ҳамчунин яке аз сӯҳбатҳои ҷолиби дигар суханронии вазири маориф, Маҳмадюсуф Имомзода буд, ки гуфт, “зиёд будани донишгоҳҳо хуб, аст чун талабот ба онҳо вуҷуд дорад ва агар хатмкунандагонаш ҳам бекор монанд, Тоҷикистон мардуми босавод хоҳад дошт”.

Фаъолон ба гуфтаҳои вазири маориф розӣ шуда наметавонанд ва корбарони зиёд онро ба баҳс кашида мегӯянд, “донише, ки донишгоҳҳои Тоҷикистон медиҳанд, ба дарди касеву корхонае намехӯрад.”

Ҳамчунин корбаре дар сомонаи Радиои Озодӣ навишта, ки “Талабот дурӯғ аст, ҳама кӯшиш мекунанд барои ба артиши камбағалон нарафтан, писарони худро ба донишгоҳҳо ворид кунанд. Тамоми соҳа, ҳам маориф ва ҳам Артиш, ислоҳот мехоҳад. Бо ин шакли идораи колхозӣ кишвар ба сохти амириву феодалӣ баргаштааст.”

Ҳамин тариқ вазири пешини маориф Нуриддин Саид, ки ҳоло ба курсии раиси Кумитаи телевизион ва радиои назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон такя мезанад аз дигарон қафо намонд ва гуфт, он иддаое, ки дар шабакаҳои телевизионии Тоҷикистон танқид вуҷуд надорад, бепоя аст.

Ба гуфтаи раиси Кумитаи телевизион, шабакаҳо гузоришҳои танқидиро нашр мекунанду камбудиҳоро фош мекунанд. Аммо нагуфт аз кӣ танқид мекунанду камбудиҳои киро фош мекунанд.

Бояд гуфт, ки замони раҳбарии Нурддини Саид дар Кумитаи телевизион ва радио ба қавли масъулони ин ниҳод филмҳои “Мустанад” дар бораи мухолифон ва мунаққидону рӯзноманигорони мусатқил сари ҳар чанд вақт ба нашр мерасанд. Аз ҷумлаи чунин филмҳои мустанад филми ба ном “Хиенат” буд.

Дар бораи ин филм сомонаи “Ахбор” навишт, ки дар он бидуни овардани ҳеч далели собит ва беҳунарона роҳбарони мухолифон, мунтақидони ҳукумат ва журналистони мустақилро ба хиёнат айбдор мекунанд.

Аммо дар ҳамин ҳол, Нуриддин Саид дар нишасти матбуотӣ таъкид намуд, ки танқид шояд ба андозае, ки баъзеҳо мехоҳанд нест, вале ҳаракат мекунанд, то он бештар бошад.

Ба гуфтаи раиси Кумитаи телевизион ва радио, дар сохтори барномаҳои телевизион тағйироти ҷадид ворид хоҳад шуд, аз ҷумла дар назар аст, ки барномаҳои таҳқиқотии рӯзноманигорӣ низ таҳия ва нашр гарданд.

Даҳ сокини ноҳияи Хуросон, ки пас аз вайрон шудани хонаҳояшон дар пайи сели баҳори гузашта бо нишони эътироз роҳи Бохтар – Душанберо баста буданд, аз тарафи мақомоти Тоҷикистон ҳабсу ҷарима шудаанд.

Аз ин тариқ сокинон мехостанд таваҷҷӯҳи масъулонро ба мушкилоти худ ҷалб кунанд. Аммо дар паи ин тазоҳурот қисме аз сокинонро мақомоти интизомӣ боздошт намуд.

Дар ҳоле, ки ҳукми боздоштшудаҳо рӯзи 26-уми ноябри соли 2020 эълон шуда буд, аммо тафсилоташ дертар, рӯзи 9-уми феврали имсол ошкор шуд.

Тафсилоти ин қазияро Дафтари матбуоти Додгоҳи олии Тоҷикистон шарҳ дода гуфтааст, ки панҷ сокини ноҳияи Хуросон бо гуноҳи “авбошии гуруҳӣ” ба 1,5-солии зиндон маҳкум ва панҷ нафари дигар, ҳар кадом ба ҳаҷми 5800 сомонӣ ҷарима шуданд, ки се нафари онҳо занон мебошанд.

Аммо назари сокинони маҳкумшуда ва ё наздикону вакилони мудофеашон то ҳол дастрас нест.

Ин дар ҳолест, ки қаблан мақомот мардуми ин минтақаро аз суҳбат бо расонаҳо ҳушдор дода буд ва сокинон аз сӯхан гуфтан дар ин бора худдорӣ меварзанд. Ва рӯшан нест, даҳ сокини ноҳияи Хуросон таҳти чӣ шароите бозпурсӣ шуда, дар мурофиаи додгоҳӣ чӣ гуфтаанд.

Тибқи иттиолои Радиои Озодӣ пас аз гузашти як рӯзи эътирози сокинон мақомот ваъда дода буданд, ки барояшон замину хӯрокворӣ медиҳанд, вале ҳамзамон ҳушдор доданд, нисбат ба саркардагони амали эътирозӣ, ки онҳоро “шахсони иғвоангез” номиданд, чора меандешанд.

Рӯзи 29-уми майи соли гузашта Абдулло Ғурбатӣ, хабарнигори “Азия-Плюс”-ро ҳангоми наворгирӣ аз ҳоли сокинон дар ин ноҳия аз тарафи шахсони номаълум лату кӯб карда буданд.

Дар аввал ВКД худи хабарнигорро дар ин қазия гунаҳкор дониста, гуфта буд, ки хабарнигори “Азия Плюс” дахлнопазирии манзили сокинони Хуросонро поймол карда, дар вуҷуди сокинони аз офати табии зарардида, ҳисси норозигиро ба давлату ҳукумат бедор карданӣ шуд”. Аммо ин иддао дар додгоҳ исбот нашуд.

Дертар чанд сокини ноҳияи Хуросон барои ҳамла ба хабарнигори “Азия Плюс” бо андозаи даҳ ҳадди ақалли маош (580) сомонӣ муодили 55 доллар ҷарима шуданд.

Эътирози сокинон дар рӯзи 17-уми майи соли гузашта пас аз се рӯзи беаҳамиятии масъулон ба мушкилоти онҳо, ки дар пайи сел бе хонаву дар монда будаднд, сурат гирифт. Эътирозгарон роҳи Бохтар-Душанберо бастанд.

Бархе аз мардуми ҷамъомада мегуфтанд, ки мехоҳанд, мақомоти ноҳия ҳарчи зуд ба сарнавишташон таваҷҷӯҳ карда, барои таъмири хонаҳояшон ёрӣ расонанд. Аммо бар пояи хабарҳои расида, нерӯҳои пулис таҷаммӯи сокинони зарардида аз селро бо истифода аз қувва пароканда кард ва қисмеро боз дошт.

Маврид ба зикраст, ки шоми 14-уми майи соли 2020 дар натиҷаи омадани сел дар ноҳияи Хуросон ду нафар ба ҳалокат расида, манзили чанде аз сокинон зарар дид.