28.9 C
Dushanbe
Хона блог саҳифа 6

Дар Тоҷикистон дигар барои “лайк” зиндонӣ намекунанд?

0

Раисҷумҳури Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон қонунеро имзо кард, ки ҷавобгарии ҷиноятӣ барои гузоштани “писанд”-у “бознашр”-ро бекор мекунад.

Хадамоти матбуотии Президент менависад, ки имрӯз, 14-уми май раисҷумҳур чанд қонуни наверо ба имзо расонид, ки яке аз онҳо дар бораи ворид намудани илова ба Кодекси ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон аст, ки муҷозот барои гузоштани аломатҳо дар фазои маҷозиро бекор мекунад.

Имзои иловаҳо ба ин моддаи Кодекси ҷиноятӣ дар ҳолест, ки раисҷумҳури худкомаи Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон рӯзи 29-уми октябри соли 2024 зимни чорабиние дар шаҳри Душанбе эътироф карда буд, ки муҷозоти шаҳрвандон ба хотири “лайк” гузоштан зери навору гузоришҳо дар шабакаҳои иҷтимоӣ беасос аст ва аз ин падида интиқод карда буд.

Ба гуфтаи расонаҳо, пас аз интиқодоти Раҳмон вакилони парлумон 10-уми апрел ба Кодекси ҷиноятӣ дар ин бора илова ворид карданд ва сипас 13-уми май қонунҳо аз тарафи Маҷлиси миллӣ пазируфта шуданд. Ҳоло пас аз имзои Эмомалӣ Раҳмон ва эълони он дар матбуоти расмӣ ин моддаҳо ҳукми қонунӣ мегиранд.

То ҳол маълум нест, ки пас аз имзои ин қонунҳо нафарони зиндонишуда ба хотири “лайк”-у бознашр, ки миёни онҳо рӯзноманигору фаъолон ва ҳатто занон ҳастанд ва аксарашон барои гузоштани шарҳу “лайк” дар зери навору навиштаҳои мухолифону расонаҳои дар табъид қарордошта зиндонӣ шудаанд, бегуноҳ дониста мешаванд ё хайр? 

Бори аввл Умед Каримзода, муовини аввали додситони кул эътироф карда буд, ки то ҳол беш аз 1,5 ҳазор нафар бо иттиҳоми гузоштани “лайк” дар зери навору гузоришҳои “мамнуъ” дар зиндонҳои Тоҷикистон қарор доранд.

Бар асоси моддаҳои 179, иловаи 3 ва 307, иловаи 1-и Кодекси ҷиноятӣ шаҳрвандон то ҳозир барои мондани “лайк” ва дигар амалҳои диҷиталӣ бо иттиҳомоти мухталиф ба ҷавобгарии ҷиноятӣ кашида мешуданд.

Дар гузашта Каримзода ба парлумон тарҳеро пешниҳод карда ва аз вакилон хоста буд, ки ба моддаҳои 179 (терроризм) ва 307 (ифротгароӣ)-и Кодекси ҷиноӣ тағйиру иловаҳо ворид намоянд ва “ҷавобгарии ҷиноӣ барои гузоштани “лайк” дар навору гузоришҳо” пурра бардошта шавад.

Бояд гуфт, Тоҷикситон борҳо аз сӯи созмонҳои ҷаҳонии ҳомии ҳуқуқ барои муҷозот намудани шаҳрвандон ба хотири “писандидану ба дигарон фиристодани наворҳо дар интернет” танқид шудааст.

Фарзандони муҳоҷирон ба имтиҳони забони русӣ роҳ дода нашуданд

0

Мақомоти Русия аксар фарзандони муҳоҷиронро ба имтиҳони забони русӣ барои шомил шудан ба мактабҳои ин кишвар роҳ надодаанд.

Бино ба иттилои раиси Думаи давлатии Русия Вячеслав Володин, аз миёни 1762 кӯдаки муҳоҷир, ки барои супоридани имтиҳони забони русӣ ба хотири дохил шудан ба мактабҳои Русия худро номнавис карданд, танҳо 335 нафар иҷозати иштирок дар имтиҳонро гирифтанд. Ба иддаои ӯ ба беш аз 81% онҳо бо сабаби нодуруст ё қалбакӣ будани маълумот дар ҳуҷҷатҳояшон, иҷозаи иштирокро надодаанд.

Бо вуҷуди бе ин ҳам кам роҳ ёфтан, танҳо 44 нафар ба даҳ нуқтаи имтиҳонгирӣ рафта, 27 нафарашон тавонистанд имтиҳонро бомуваффақият супоранд.

Раиси Думаи давлатӣ Вячеслав Володин мегӯяд, ки ин натиҷаҳо самаранок будани талаботи навро нишон медиҳад.

Ёдовар мешавем, ки аз соли 2024 ба ин сӯ дар Думаи давлатии Русия беш аз 15 қонуни марбут ба мубориза бо муҳоҷирати ғайриқонунӣ қабул шуда, аллакай ба иҷро даромадаанд, ки шароити вазинин муҳоҷиронро боз ҳам вазнинтар карда истодаанд.

Аз ҷумла, тибқи яке аз қонунҳо, ки онро раисҷумури Русия Владимир Путин дар моҳи декабри соли 2024 тасвиб карда буд, фарзандони муҳоҷирон танҳо дар сурате ба мактаб қабул карда мешаванд, ки будубоши онҳо дар Русия қонунӣ бошад ва сатҳи дониши забони русии онҳо тавассути имтиҳон тасдиқ гардад.

Аммо коршиносони соҳаи таълим ва таҳлилгарон аз ин қонун интиқод карда, ҳушдор дода буданд, ки он боиси дур мондани наврасон аз таълиму тарбия ва наздик шудани ҷавонон ба гурӯҳҳои ҷиноятӣ мегардад.

Бо вуҷуди ин ҳушдорҳо раиси Дума Володин назорат аз болои татбиқи ин қонунҳоро муҳим дониста, мегӯяд, ки дар ҳолати зарурӣ ба онҳо ислоҳоти иловагӣ ворид карда мешаванд.

Таҳримҳои Сурия бардошта шуд. Трамп аз Шаръ чӣ хост?

0

Аҳмад Шаръ, раисҷумҳури Сурия рӯзи чоршанбе, 14-уми май дар Риёз пойтахти Арабистони Саудӣ бо раисҷумҳури Амрико Доналд Трамп мулоқот кард.

Рӯзи гузашта Трамп зимни суханронияш дар Форуми муштараки иқтисодӣ ва сармоягузории Амрико – Арабистони Саудӣ дар Риёз аз бардоштани таҳримҳои молии Сурия хабар дод. Ӯ гуфт, пас аз суҳбат бо Муҳаммад бин Салмон, шоҳзодаи Арабистони Саудӣ ва Раҷаб Тайиб Эрдуғон, раисҷумҳури Туркия таҳримҳо алайҳи Сурияро бекор кард.

Трамп гуфт: “Таҳримҳо бисёр ваҳшиёна ва боздорандаанд. Акнун вақти он расидааст, ки Сурия ба по хезад.” Ӯ ҳамчунин илова кард: “Ман фармон медиҳам, ки таҳримҳо алайҳи Сурия бардошта шаванд, то ба онҳо имкони рушд ва пешрафт дода шавад.”

Пас аз эълони бардоштани таҳримҳои Сурия аз ҷониби Трамп, рӯзи чоршанбе нишасти махсуси Амрико, Арабистони Саудӣ, Сурия ва Туркия баргузор шуд. Дар ин нишаст Раҷаб Тайиб Эрдуғон тариқи видеоӣ аз дур иштирок кардааст.

Дар ин нишаст бар иловаи раҳбарони кишварҳо, боз вазирони корҳои хориҷӣ низ ширкат кардаанд. Аммо гуфта мешавад, дар як мулоқоти ҷудогонае, ки Трамп бо Аҳмад Шаръ доштааст, паси дарҳои баста гузашта, расонаҳо ба он роҳ наёфтаанд.

Каролин Ливитт, сухангӯи Кохи Сафед дар шабакаи Х хабар дод, ки Трамп аз Аҳмад Шаръ чанд масъала, аз ҷумла масъалаи пайвастан ба Паймони Иброҳимӣ ва эътирофи давлати Исроилро талаб кардааст. Ҳамзамон сухангӯи Кохи Сафед навишта, ки масъалаи мубориза бо ДИИШ ва ихроҷи сарбозони хориҷӣ аз сафи қувваҳои мусаллаҳи кишварашро дархост намудааст.

Ба иттилои расонаҳо, Аҳмад Шаръ ҳам дар навбати худ дар робита ба таҳкими муносибатҳои дипломатии Амрико ва Сурия ва инчунин сармоягузории амрикоӣ ва коркарди фаровардҳои нафтиро барои рушди иқтисоди кишвараш баррасӣ кардааст.

Ба гуфтаи таҳлилгарони минтақа, то чанд моҳи пеш Амрико танҳо барои пайдо кардани макони Аҳмад Шаръ 10 миллион доллар ҷоиза таъйин карда буд, вале имрӯз бо Трамп дар Риёз мулоқот анҷом медиҳад ва дар паҳлуи раҳбарони кишварҳои дунё нишаста, мулоқотҳои расмӣ анҷом медиҳад. Ин ҳолатро таҳлилгарон баёнгари сиёсатдонӣ ва маҳоратҳои дипломатии раҳбари нави Сурия арзёбӣ мекунанд.

Сафари Трамп ба Риёз. Таваққоти Риёз ва умедҳои минтақа

0

Дар пасманзари сафари раисҷумҳури Амрико Доналд Трамп ба Арабистони Саудӣ таҳлилгарон аз таваққуоти Риёз, умедҳо ва натоиҷи ин сафар гуфтугӯ доранд.

Имрӯз, 13 майи 2025, президенти ИМА Доналд Трамп пас аз дубора президент интихоб шуданаш аввалин сафари расмии хориҷии худро аз Арабистони Саудӣ оғоз кард.

Ҳадаф аз ин сафар, таҳкими ҳамкориҳои дуҷониба дар соҳаҳои энергетика, мудофиа, технология ва баррасии масъалаҳои минтақавӣ гуфта шудааст. Мулоқот бо сарони кишварҳои Халиҷ, иштирок дар форумҳои сармоягузорӣ ва баррасии масоили минтақавӣ низ дар назар аст. Гуфта мешавад, ин сафар аз 13 то 16 май идома хоҳад ёфт.

Қарор аст дар ин сафар ёддошти тафоҳум байни Амрико ва Арабистони Саудӣ дар бораи барномаи ҳастаии сулҳомез ба имзо расад, ки ба гуфтаи таҳлилгарон, дарҳоро барои ҳамкорӣ дар соҳаи барномаи ҳастаии сулҳомез дар минтақа боз мекунад.

Ба иттилои расонаҳо, мавзуҳои муҳими дигаре, ки дар дидори Трамп ба Саудӣ ва кишварҳои Халиҷ бояд баррасӣ шавад, қазияи ҷанг дар Ғазза, музокироти Эрону Амрико дар робита ба силоҳи ҳастаӣ мебошад.

Ҳамзамон таъкид мешавад, ки зимни ин сафар мавзуи Сурия ва Лубнон бо ҳузури раисҷумҳурони ин ду кишвар Аҳмад Шаръ ва Ҷозеф Авн дар Риёз сурат бигирад. Интизор меравад, пас аз ин дидору мулоқотҳо таҳримҳо алайҳи Димишқ бекор карда шаванд.

Ба назари таҳлилгарон, Риёз мехоҳад ин фурсатро барои сохтани як меҳвари ягонаи нав дар минтақа, бо дарназардошти коҳиши нуфузи Эрон истифода кунад.

Гуфта мешавад, дар ин сафар Трампро ҳайати калони вазирону намояндагони ҳукумати нави Амрико, аз ҷумла вазири мудофеа Бет Ҳигсит, вазири корҳои хориҷӣ Марко Рубиё, вазири молия Скотт Беллигт ва гурӯҳи бузурги соҳибкорон, аз ҷумла Элон Маск, роҳбари Tesla ва мушовири Трамп ҳамроҳӣ мекунанд.

Ҳашт сол пеш Трамп низ аввалин сафарашро аз Арабистони Саудӣ шуруъ карда буд. Ба назари таҳлилгарон, равобити Амрико бо кишварҳои Халиҷ баёнгари нақши калидӣ доштани онҳо дар ҳалли низоъҳои минтақавӣ ва дар рушди алоқаҳои тиҷоратӣ бо Амрико аст.

Боздошти як афсар бо иттиҳоми қаллобӣ

0

Мақомоти Тоҷикистон як афсари Ситоди генералии Қувваҳои мусаллаҳи кишварро бо иттиҳоми қаллобӣ боздошт кардааст.

Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи кишвар дар иттилоияаш аз ин афсар Қудбиддинзода Қ.Қ ном бурда, мегӯяд, ки ӯ моҳи ноябри соли 2023 бо истифода аз мақоми хидматии худ бо роҳи фиреб ба боварии шаҳрванд О.Т. даромада, аз ӯ барои “озод” кардани як наздикаш аз хидмати ҳарбӣ 61 000 сомонӣ талаб кардааст.

Ин дар ҳолест, ки Қудбиддинзода барои озод кардани сарбозон аз хидмати ҳарбӣ ҳеҷ гуна ваколат надоштааст. Аммо дар давраи солҳои 2023 то 2024 дар чанд марҳилла дар умум 59 000 сомонӣ гирифта, маблағро барои эҳтиёҷоти шахсии худ сарф намудааст ва он сарбозро низ аз хидмат озод накардааст.

Нисбати Қудбиддинзода Қ.Қ. тибқи моддаи 247, қисми 3, банди “а”-и Кодекси ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон, яъне қаллобӣ дар ҳаҷми калон парвандаи ҷиноятӣ оғоз гардидааст.

То ҳол назари гумонбар ва ё адвокаташ дастраси расонаҳо нагардидааст. Ва ҳамчунин назари ҷабрдида низ вобаста ба қазияи мазкур маълум нест.

Бояд гуфт, марги ҷавонон ва бадрафторӣ дар қисмҳои ҳарбии кишвар нисбати сарбозон боис шудааст, ки ҷавонон аз рафтан ба хидмати ҳарбӣ даст мекашанд ва мақомот барои ҷалби онҳо аз усулҳои “облава” ва фишор ба пайвандону наздиконашон истифода мебаранд. Баъзе ҷавонон пас аз иҷборан ҷалб шудан ба сафи Қувваҳои мусаллаҳи кишвар талош мекунанд бо додани ришва аз хидмати ҳарбӣ озод шаванд ва дар аксар ҳолат дар доми қаллобон меафтанд.

Ва ин бори аввал нест, ки кормандони соҳаи низомӣ бо иттиҳоми қаллобӣ дастгир мешаванд. Ҳамасола Агентии зидди фасод даҳҳо корманди давлатиро дар миёни низомиён, омӯзгорон ва ғайра бо ҷурми даст доштан дар фасоду ришва боздошт мекунад, аммо ин мушкилӣ дар кишвар сол ба сол бештар мешаваду кам на.

Ба гуфтаи таҳлилгарон, дар Тоҷикистон решакан кардани ришва ва фасоди идорӣ кори саҳлу соддае нест, зеро аз як сӯ агар ангезаи ин корҳо ба маоши ками кормандони давлатӣ рабт дошта бошад, аз сӯи дигар, ин амал дар сатҳҳои болоии Ҳукумат ривоҷ дорад ва решаи ҳамаи ин ришваситониҳо мерасад ба худи шахси аввали ҷумҳурӣ ва пайвандону наздиконаш, ки дар чунин сурат аз байн бурдани фасод амри маҳол хоҳад буд.

Боздошти як гурӯҳ ҷавонон дар Душанбе бо гумони фурӯши маводи мухаддир

0

Раёсати Вазорати корҳои дохилии Тоҷикистон дар Душанбе аз боздошти як гурӯҳи созмонёфтаи маводи мухаддирфурӯш хабар дод.

Гуфта мешавад, аз ин гурӯҳ 16 кило маводи мухаддири навъи “Ҳашиш” ва “Афюн” дарёфт ва мусодира гардидааст.

Вазорати корҳои дохилии кишвар имрӯз, 13-уми май иттилоъ дод, ки се тан аз шаҳрвандон бо номҳои  Олимов Саъдӣ, Арзумурадов Азизҷон ва Юлдашев Суҳроб “ҳангоми интиқоли воситаҳои нашъадор тавассути кормандони Шуъбаи огоҳонӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ байни ноболиғон ва ҷавонони Раёсати ВКД дар шаҳри Душанбе дастгир шуданд.”

ВКД мегӯяд, нисбати ин афрод бо моддаи 200 қисми 4 Кодекси ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон парвандаи ҷиноятӣ оғоз карда шуда, тафтиши парванда идома дорад.

Айни ҳол гумонбаршудаҳо дар ҳабси пешакӣ қарор доранд. Назари худи боздоштшудаҳо, вакилони дифоъ ва ё пайвандони онҳо дастраси расонаҳо нест. Вале дар наворе, ки аз телеграм-канали ”dushanbepolise” дар ин бора нашр шуд, дида мешавад, ки гумонбаршудаҳо шеваи анҷоми ҷиноятро ба кормандони пулис шарҳ медиҳанд.

ВКД зимни нашри хабар аз онҳо “гурӯҳи ҷинояткори трансмиллӣ” ном мебарад. Ба гуфтаи ин ниҳод, гурӯҳи мазкур бо мақсади аз кормндони пулис махфиёна интиқол додани воситаҳои нашъадор ба хориҷи кишвар ва фурӯши онҳо дар хориҷ, дар зери зарфҳои оҳании хӯрокпазӣ ҷойгаҳ сохта маводро моҳирона дар онҷо ҷойгузорӣ мекардаанд.

Бо ин ҳол гуфта нашудааст, ки афроди гумонбаршуда аз куҷо ва  чӣ гуна маводро дарёфт мекардаанд ва мақсади интиқолу фурӯши он кадом кишвар будааст.

Аммо яке аз гумонбарон дар навори нашршуда зимни фаҳмондани шеваи анҷоми ҷиноят мегӯяд, ин зарфҳои оҳание, ки дар зерашон воситаҳои нашъадор гузошта шудааст, ба ҳамин шакл аз Афғонистон омадаанд ва ба онҳо гуфта шудааст, ки зери зарфро бибурранд, то “Афюн”-ҳоро пайдо кунанд.

Агентии назорати маводи нашъаовари Тоҷикистон ҳам мегӯяд, бештари қочоқи маводи мухаддир ба Тоҷикистон аз Афғонистон ворид карда мешавад. Ҳамчунин  созмонҳои омории ҷаҳонӣ Афғонистонро манбаи тавлиди маводи мухаддар медонанд ва Иморати исломиро муттаҳам мекунанд, ки то ҳол натавониста пеши роҳи қочоқу истеҳсоли ин маводро бигирад.

Дар ҳоле мақомоти тоҷик аз ворид шудани маводи мухаддир аз Афғонистон ба Тоҷикистон шикоят мекунанд, ки чанде пеш мақомҳои Толибон дар як омори расмӣ гуфта буданд, ки аксари маводи мухадир ба Афғонистон аз кишварҳои ҳамҷавор вориди ин кишвар мегардад.

Моҳи феврали соли ҷорӣ сухангӯи Вазорати корҳои дохилии Толибон Абдулматин Қонеъ гуфта буд: “нигаронии бархе кишварҳо аз қочоқи маводи мухаддири санъатӣ аз Афғонистон беҷо аст.” Ба гуфтаи ин намояндаи Толибон, маводи мухаддири санъатӣ аз кишварҳои ҳамсоя ва бархе кишварҳои аврупоӣ ба Афғонистон қочоқ мешавад.

Ин намояндаи Иморати исломӣ аз кишварҳои ҳамсоя ва минтақа хоста буд, ки дар пешгирии аз қочоқи маводи мухаддир ба Афғонистон ҳамкорӣ кунанд.

Оқои Қонеъ дар суҳбат бо расонаҳо таъкид карда, ки “Аз кишварҳои минтақа, ба вежа кишварҳои ҳамҷавор хоҳиш мекунем, ки дар масъалаи қочоқ бо мо ҳамкорӣ кунанд, ки дигар қочоқ сурат нагирад. Аз ин кишварҳо дар самти амният ва қочоқи маводи мухаддар зиёни зиёде ба мо ворид шудааст.”

Афзоиши “рейд”-и муҳоҷирон дар Челябинск

0

Дар вилояти Челябински Русия тафтиш ва амалиётҳои махсуси мақомоти қудратӣ болои муҳоҷирони корӣ афзоиш ёфтааст.

“Рейд”-ҳо дар макони ҷамъшавии муҳоҷирон бо иштироки кормандони идораҳои минтақавии ФСБ, ВКД, ОМОН-и Росгвардия ва намояндагони комиссариати ҳарбии маҳаллӣ баргузор шудаанд.

Гуфта мешавад, дар рафти ин амалиётҳо зиёда аз 320 муҳоҷир ва нафароне, ки ба наздикӣ шаҳрвандии Русияро ба даст овардаанд, тафтиш шуда, ба 13 нафар даъватномаи ҳарбӣ додаанд.

Ин рейдҳо асосан дар хобгоҳҳо, меҳмонхонаҳо, бозорҳо ва анборҳо баргузор гардида, мақомот чандин муҳоҷирро низ бо иттиҳоми вайрон намудани қоидаҳои будубош аз Русия ихроҷ кардаанд. Шумораи дақиқи ихҷроҷшудаҳо аз Челябинск маълум нест, аммо мақомот мегӯянд, аз аввали соли 2025 дар ин минтақа беш аз 4,5 ҳазор қонуншикании маъмурӣ дар соҳаи муҳоҷират ба қайд гирифта шуда, барои 854 нафар вуруд ба Русия манъ карда шудааст.

Инчунин кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ҳангоми тафтиш як утоқи намозгузории – ба гуфтаашон ғайриқонуниро ошкор намуда, аз рӯи ин ҳолат бо гумони вайрон кардани қонун дар бораи озодии виҷдон ва иттиҳодияҳои динӣ, таҳқиқоти маъмуриро оғоз кардаанд.

Гуфта мешавад, дар рафти ин “рейд”-ҳо русҳо низ мавриди санҷиш қарор гирифта, нисбати як нафар бо иттиҳоми сабти ғайриқонунии 25 муҳоҷир дар хонааш парванда боз шуда, 4 нафари дигарро барои бардурӯғ ба кор қабул кардани муҳоҷирон 100 ҳазор рублӣ ҷарима ва барои аз 2 то 3 сол равонаи зиндон кардаанд.

Ҳамзамон дар вилояти Челябинск, Кумитаи тафтишот, ки раҳбарии ин ниҳодро Александр Бастрикин бар уҳда дорад, пас аз шикояти миллатгароҳои рус нуқтаҳои савдои кӯчагиро, ки бештар муҳоҷирон дар он фаъолият мекунанд, мавриди санҷиш қарор медиҳад.

Бо вуҷуди ин, дар вилоят Маркази мутобиқсозии иҷтимоӣ ва фарҳангии муҳоҷирон таъсис дода мешавад. Барои амалӣ кардани ин лоиҳа зиёда аз 54 миллион рубл ҷудо гардидааст, то муҳоҷирон бо қонунгузории маъмурӣ, ҷиноятӣ ва қоидаҳои муҳоҷират, инчунин дар бораи меъёрҳои рафтор ва иҷрои ойинҳои динӣ дар Русия шинос шаванд.

Бояд гуфт, чандест дар Русия фазои муҳоҷирбадбинӣ ба авҷи худ расида, мақомоти ин кишвар бо ҳар баҳона дар кӯчаву хобгоҳҳо ва ҳатто қаҳвахонаву бозорҳо “рейд” гузаронида, нисбати муҳоҷирон бадрафторӣ карда, онҳоро латтукӯб мекунанд ва асноди будубошу дигар ҳуҷҷатҳои зодагони кишварҳои Осиёи Марказӣ, бахусус зодагони Тоҷикистонро барои нарафтан ба ҷанги зидди Украина бекор карда истодаанд.

Инчунин дар ин муддат чандин қонунҳои наве дар Думаи давлатӣ пешниҳоду қабул гардид, ки шароити бе ин ҳам вазнини корӣ барои муҳоҷиронро мушкилтар мекунад.

Кушта шудани чанд коргари афғон дар Тоҷикистон

0

Ба иттилои расонаҳо, 8 шаҳрванди Афғонистон дар пайи як таркише дар кони истихроҷи ангишт воқеъ дар вилояти Суғди Тоҷикистон ҷон бохтаанд. 

Сомонаи афғонистонии “Ettilaatroz” зимни нашри аксҳо ва мушаххасоти ҳалокшудаҳо менависад, ки инфиҷор 9-уми май дар кони ангишт дар ноҳияи Айнии вилояти Суғд рух додааст. Ин 8 ҷавони ҳалокшуда сокинони вилояти Дойкундии Афғонистон будаанд.

Расонаҳои Афғонистон мегуянд, 10-уми май ҷасадҳои онҳо бидуни иттилои ҳукумати Тоҷикистон ва бе гузоштани дар тобут махфиёна ба ин кишвар супорида шудаанд.

Далели таркиш ҷамъшавӣ ва оташ гирифтани газ дар дохили кон арзёбӣ мешавад. Вале то ҳол шарҳи расмии мақомдорон, аз ҷумла Кумитаи ҳолатҳои вафқулодда ва мудофиаи граждании Тоҷикистон пиромуни ин ҳодиса дастраси расонаҳо нашудааст.

Ба ҷузъ Додситонии вилояти Суғд, ки ба “Радиёи Озодӣ” гуфтааст, тафтишот дар ин бора шуруъ кардаанд ва пас аз анҷоми он натиҷаҳои таҳқиқотро дастраси расонаҳо хоҳанд кард.

Манбаи мазкур мегӯяд, ки ҷавонон таҳсилкарда буданд ва тавассути як ширкати паймонкор, ки бо ширкати фаръии “Фароз” ҳамкорӣ доштааст, дар кони ангишти вилояти Суғд машғули кор шудаанд.

Ҳарчанд ширкати “Фароз” чанд сол пеш ихтиёрӣ барҳам дода шуда буд, вале таҳлилгарон бар ин назаранд ки ин ширкат тавассути ширкатҳои фаръии худ махфиёна ба кор идома медиҳад.

Расонаҳои афғонистонӣ ширкати паймонкорро, ки маълум нест чӣ ном дорад, ба бесалоҳиятӣ дар фароҳам кардани мутахассисон ва бепарвоӣ дар амнияти коргарон муттаҳам мекунад.

Ҳамчунин расонаҳои ин кишвар мегӯянд, ба далели бекорӣ дар Афғонистон ҷавонони Афғонистон барои дарёфти маош ба кишварҳои ҳамсоя рафта, ба фаъолиятҳои хатарноку сангин, аз ҷумла кӯҳкорӣ, ки маҳорат ва дониши лозим дар онҳоро надоранд, машғул мешаванд.

Бемасъулиятии муҳандисони техникии корхонаҳо, беаҳмиятии коргарон ҳангоми кор, риоя нагардидани қоидаҳои бехатарии саноатӣ дар рафти кор, риоя накардани технологияи коркарди кон аз сабабҳои асосии ин гуна ҳаводис арзёбӣ мешаванд.

Ёдовар мешавем, ки соли 2024 бино ба иттилооти расмӣ, дар натиҷаи 48 ҳодисаи нохӯш дар корхонаҳои саноатӣ ва кӯҳкории Тоҷикистон 30 нафар ҷон бохта, 26 каси дигар ҷароҳатҳои гуногун бардоштаанд.

Ҷанги Русия ва Украина ба поён мерасад?

0

Москва пешниҳод кард, ки музокирот бидуни ягон шартҳои муқаддамотӣ оғоз шавад, аммо Киев аввал мулоқоти рӯбарӯ бо Путинро талаб кард.

Шаби 11-юми май Владимир Путин, расиҷумҳури Русия дар изҳороте гуфт, ки бо пешниҳоди Амрико барои оташбас бо Украина розӣ аст, аммо “бидуни шартҳои муқаддамотӣ.”

Путин ҳамчунин ёдовар шуд, ки дар ду моҳи охир Русия се бор – аз 18 март барои 30 рӯз, аз 19 то 21 апрел ва аз 8 то 11-уми май ба муносибати 80-солагии Ҷашни Ғалаба пешниҳоди оташбаси муваққат додааст, аммо Украина ба ин пешниҳодот пойбанд набуд.

Раисҷумҳури Русия афзуд, ки дар музокироти қарибулвуқуе, ки қарор аст дар Истамбули Туркия доир гардад, мумкин аст дар бораи оташбаси воқеӣ, ки ҳам аз тарафи Русия ва ҳам аз тарафи Украина риоят шавад, мувофиқат кунанд. Ӯ таъкид намуд, ки ин музокирот метавонад қадаме “ба сӯи сулҳи дарозмуддат ва устувор” бошад.

Дар навбати худ Владимир Зеленский, раисҷумҳури Украина эълом кард, ки омодааст 15-уми май барои дидори рӯбарӯ бо Путин ба Истанбул сафар кунад. Ӯ гуфт: “Дигар далиле барои идомаи куштор вуҷуд надорад. Ман шахсан рӯзи панҷшанбе дар Туркия мунтазири Путин хоҳам буд.”

Ризоияти Путин дар бораи сари мизи музокирот нишастан бо ҷониби Украина дар Истамбул чанд соат пас аз он садо дод, ки гурӯҳе аз раҳбарони кишварҳои аврупоӣ, аз ҷумла нахустзирони Британия Кир Стармер, Олмон Фридрих Мертс, Лаҳистон Доналд Туск ва раисҷумҳури Фаронса Эммануэл Макрон ба Киев сафар карда, онҷо тарҳи музокиротии худро пешниҳод карданд.

ٌКишварҳои ғарбӣ барои сулҳ ва эълони оташбас байни Русия ва Украина чунин пешниҳод кардаанд:

. Аз 12-уми май “оташбас пурра ва бе ягон шарт барои ҳадди ақал 30 рӯз” ҷорӣ шавад. Дар ин муддат фурсат дода шавад, то байни ҷонибҳо гуфтугӯҳои дипломатӣ сурат бигирад ва ба сулҳ розӣ шаванд.

. Назорат бар раванди оташбас ва халал ворид нашудан ба он аз тариқи ҳаво, баҳр ва замин бояд дар ҳамоҳангӣ бо ИМА сурат гирад;

. Кафолатҳои амнияти Украина бояд дар шакли гурӯҳи сулҳбон бошад;

. Агар Русия ин тарҳро рад кунад, зидди системаҳои бонкию энергетикии он “тадбирҳои сахти манъкунанда” ҷорӣ мешавад.

Ба гуфтаи Макрон, Амрико омодагии пурраи худро барои пуштибонӣ аз ташаббус баён дошта ва Доналд Трамп ҳам пешниҳод дода, ки назорати оташбас “асосан аз ҷониби ИМА таъмин шавад ва дар ин раванд тамоми кишварҳои аврупоӣ иштирок хоҳанд кард”.

Шабакаи амрикоии NBC бо такя ба манобеи ғарбӣ хабар дод, ки Амрико, Иттиҳоди Аврупо ва Украина тарҳи оташбасро, ки 22 бандро дар бар мегирад, барои ҳалли низоъ байни Украина ва Русия таҳия кардаанд.

Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки дар сурати рад кардани оташбас аз ҷониби Русия, кишварҳои аврупоӣ омодаанд ҳам кумакҳои молиявӣ ва ҳам низомии худро ба Украина идома диҳанд ва ҳамзамон ҷорӣ кардани таҳримҳоро болои низомиёни Русия шиддат бахшанд.

Ёдовар мешавем, ки Русия аз 22-юми феврали соли 2022 ҳамлаи худро ба Украина оғоз кард. То кунун шаҳрҳои Донетск ва Луганск ва қисмате аз шаҳрҳои Запарожеро таҳти тасарруфи худ даровардааст. Ва яке аз шартҳои асосии Русия барои поён додани ҷанг, ин бознагардондани заминҳои тасарруфкардааш мебошад.

Иқомаи як муҳоҷири тоҷик дар Русия бекор шуд

0

Пулиси шаҳри Самараи Федератсияи Русия иқомаи доимии як шаҳрванди Тоҷикистонро бекор кард.

Бино ба иттилои расонаҳои русӣ, сабаби бекоркунии ҳуҷҷати ин муҳоҷири тоҷик надоштани имкониятҳои молиявии кофӣ барои таъмини худ ва аъзои оилааш бидуни ёрии давлатӣ арзёбӣ шудааст.

Тавре Додгоҳи вилояти Самара хабар медиҳад, иқомаи доимӣ ба ӯ дар соли 2021 аз ҷониби Раёсати ВКД Русия дар вилояти Самара дода шуда буд, аммо дар соли 2024 он бо қарори ҳамин ниҳод бекор карда шуд.

Пас аз ин муҳоҷири тоҷик аз болои қарори РВКД-и Русия дар вилояти Самара ба Додгоҳи ноҳиявии Октябр шикоят бурдааст. Вале дар моҳи майи соли ҷорӣ додгоҳ низ бо ишора ба надоштани даромад, набудани ҷойи кори расмӣ, моликият дар қаламрави Федератсияи Русия, маълумот дар бораи пардохти андоз ва далелҳои пардохти алимент барои фарзанд ба таври муқарраргардидаи қонун, аз қарори ВКД ҷонибдорӣ кардааст.

Дар қарори додгоҳ ҳамчунин зикр гардида ки бекор кардани иҷозаи иқомат ҳуқуқи шаҳрванди Тоҷикистонро барои зист дар Русия поймол намекунад, зеро ӯ имкони будубош дар асоси дигар шаклҳои қонунӣ ва кору зиндагӣ дар қаламрави ин кишварро дорад.

Номи ин зодаи Тоҷикистон ва назари ӯ дар ин бора дастраси расонаҳо нест. Инчунин тақдирии баъдии ӯ рушан нест.

Бояд гуфт, чандест дар Русия фазои муҳоҷирбадбинӣ ба авҷи худ расида, мақомоти ин кишвар бо ҳар баҳона дар кӯчаву хобгоҳҳо ва ҳатто қаҳвахонаву бозорҳо “рейд” гузаронда, нисбати муҳоҷирон бадрафторӣ карда истодаанд ва ҳуҷҷати зодагони кишварҳои Осиёи Марказӣ, бахусус зодагони Тоҷикистонро барои нарафтан ба ҷанги зидди Украина бекор мекунад.

Инчунин дар ин муддат чандин қонунҳои наве дар Думаи давлатӣ пешниҳоду қабул гардид, ки шароити бе ин ҳам бади корӣ барои муҳоҷиронро мушкилтар мекунад.