24.9 C
Dushanbe
Хона блог саҳифа 574

Амалиёти террористи дар Афғонистон. Таркондани масҷидҳову куштани олимони дин

0

Имрӯз дар шаҳри Кобули Афғонистон бар асари як амалиёти террористӣ имоми масҷид ва чанд тан аз намозгузор ҷон бохтанд. Ҳангоми адои намози ҷумъаи 12 июн дар масҷиди Шершоҳи Сурӣ, қисмати ғарбии шаҳри Кобул таркиш рух дода, ҷони имоми ин масҷид мавлавӣ Азизуллоҳи Муфлиҳ ва чандтан аз намозгузоронро рабуд.

 Бино бар гузориши Маркази матбуоти Вазорати дохилаи Афғонистон маводи тарканда дар дохили масҷид аз қабл ҷосозӣ шуда будааст. Шоҳидони ҳодиса ба хабаргузории “Тулӯъ нюз (tolonews)” гуфтаанд, ки дар ин таркиш беш аз даҳ тан намозгузорон захмӣ шудаанд. Захмиёнро ба бемористон интиқол доданд ва вазъияти саломатии онҳо хуб арзёбӣ шудааст. Ториқ Орин сухангӯи ВУД Афғонистон кушта шудани имомҷумъаи масҷиди мазкурро таъйид намуда, гуфтааст, ки гурӯҳи тафтишотии вазорат дар ҷои ҳодиса ҳузур доранд ва таҳқиқот оғоз шудааст. То ҳол ҳеҷ гурӯҳ ва ё шахсе масъулияти ин амали террористиро ба душ нагирифтааст.

Ҳамла бар масоҷиду куштани имомон ва намозгузорон чандест аз ҷониби гурӯҳҳои ҷиноӣ дар Афғонистон идома дорад. Ҳафтаи гузашта низ як амали террористие дар масҷиди Вазирмуҳаммади Акбархон дар шаҳри Кобул рух дод, ки бар асари он яке аз руҳониёни шинохта Мавлавӣ Муҳаммадиёзи Ниёзӣ, устоди донишгоҳ ва имоми ин масҷид кушта ва се тани дигар захмӣ шуданд.

ҲИЗБУЛЛО ШОВАЛИЗОДА БА 20 СОЛИ ЗИНДОН МАҲКУМ ШУД

0

Ҳизбуллоҳ Шовализода, паноҳҷӯи тоҷик, ки пештар моҳи март аз кишвари Утриш (Австрия) истирдод ва ба Тоҷикистон оварда шуд, ба 20 соли зиндон маҳкум шудааст.

Мурофиаи судии ӯро махфӣ ва пушти дарҳои баста, бидуни ширкати наздиконаш баргузор кардаанд. Тафсилоте дар бораи мурофиа ва ҳукм аз тарафи Додгоҳи олии Тоҷикистон дода нашудааст.

Ҳизбуллоҳ 29 сол дошта ӯро ба узвият дар Ҳизби наҳзати исломӣ Тоҷикистон, хиёнат ба давлат ва ғайра муттаҳам мекуанд. Дар ҳоле, ки масъулони ҲНИТ мегӯянд Шовализода ҳеҷ гоҳ узви ин ҳизб набудааст. Абдуллоҳ Шовализода, падари Ҳизбуллоҳ Шовализода, 12-уми июн ба Радиои Озодӣ гуфтааст, «муфаттиш рӯзи чаҳоршанбе занг зад ва аз ҳукми фарзандам хабардор кард. Гуфт, ӯро 20 сол аз озодӣ маҳрум кардаанд.» Ӯ гуфта, ки ба мурофиаи писараш «даъват нашудааст» ва намедонад, ӯро расман ба чӣ гунаҳкор карданд: «Аз моҳи март, ки Ҳизбуллоҳ ба Тоҷикистон оварда шуд, фақат як дафъа бо ӯ дар боздоштгоҳи рақами 1 мулоқот кардам, тамом. Аз саломатиаш шикоят надошт. Дигар чизеро намедонем». 

Шовализода пештар аз кишвари Утриш дархости паноҳандагӣ кард, вале дархосташ рад шуд ва ӯро рӯзи 5 март баъди ду моҳи нигоҳ доштан дар боздоштгоҳи Вена ба мақомоти Тоҷикистон таслим карданд. Фаъолони тоҷик дар шаҳри Вена барои насупурдани Шовализода ба Душанбе эътироз карданд, вале мақомоти Австрия ӯро рӯзи 4 март ба Истамбул ва аз онҷо ба Душанбе фиристод. Фаъолон мегуфтанд, дар сурати бозпас фиристодани ӯ ба Душанбе ӯро шиканҷаву зиндон интизор аст. Мақомоти Тоҷикистон даъво доштанд, ки дар бораи гунаҳкор будани Ҳизбулло Шовализода ба мақомоти Утриш далелҳо пешниҳод кардаанд. Ба гуфтаи онҳо, номбурда чаҳорумин нафар аст, ки бо дархости онҳо ба Тоҷикистон истирдод шудааст.

Қазоқистон беш аз 50 муҳоҷири тоҷикро ихроҷ кардааст

0

Додгоҳе дар Қазоқистон беш аз 50 муҳоҷири тоҷикро ихроҷ кардааст. Ин муҳоҷирон гуфтаанд новобаста аз маҳдудиятҳои ношӣ аз коронавирус ва манъи ҳаракат ва равуо ва баста будани марзҳо, ҳукми онҳо содир шудааст ва феълан ин гурӯҳи муҳоҷирон дар гузаргоҳи Жибек Жоли, байни Қазоқистону Узбекистон, қарор доранд. ​

Сафорати Тоҷикистон дар Қазоқистон гуфтааст, дар бораи ихроҷ шудани шаҳрвандони кишвар ҳеч иттилоъ нагирифтааст. Аммо айни ҳол дар гузаргоҳи сарҳадии Жибек Жоли шумори муҳоҷирони бандмонда 178 нафар ҳисоб шудааст. Ончуноне гуфтем беш аз панҷоҳ нафари онҳо мегӯянд, аз Қазоқистон ихроҷ шудаанд. Бархе аз онҳо нусхаи қарори додгоҳро ба Радиои Озодӣ фиристоданд. Ба онҳо муҳлат дода шудааст, ки дар давоми се рӯз ҳудуди Қазоқистонро тарк кунанд. Бештари қарорҳо рӯзҳои 2 ва 3-юми июн содир шудаанд. Дар сурати тарк накардани қаламрави ин кишвар онҳоро ҷазои сахттар, яъне зиндон таҳдид мекунад. 

Ин дар ҳолест, ки мақомоти Қазоқистон ваъда дода буданд, то 10-уми июл ба муҳоҷирон ҳаққи дуруст кардани санадҳояшонро медиҳанд ва касеро ихроҷ намекунанд. Меҳроб Каримов, муҳоҷири 32-солаи тоҷик аз ҷумлаи онҳоест, ки дар даст қарори ихроҷ дорад. Ӯ мегӯяд, аз як сӯ онҳоро ихроҷ кардаанд, вале аз сӯи дигар аз марз имкони берун шудан намедиҳанд. Меҳроб бо гурӯҳе аз муҳоҷирон охири моҳи феврал барои кор ба Қазоқистон рафта буд. Дар моҳи март дар ин кишвар карантин эълон шуд ва онҳо натавонистанд, кор кунанд. Сафорати Тоҷикистон дар посухи хаттӣ ба Радиои Озодӣ рӯзи 11-уми июн навишт, “аз ҷониби он шаҳрвандоне, ки дар сарҳад ҷамъ омадаанд, дар ин бора ба намояндагӣ ба таври хаттӣ ё шифоҳӣ муроҷиат нашудааст”.

Аммо муҳоҷирон мегӯянд, аз рӯзи аввали мушкил сафоратро огоҳ карда буданд ва сабти суҳбат бо кормандони сафоратро дар даст доранд. Сиёвуш Тешаев, яке аз муҳоҷирон мегӯяд, рӯзе, ки боздошт шуданд, фавран ба сафорат занг заданд. “Сафоратро ҳамон рӯз огоҳ кардем ва ҳамарӯза занг мезанем. Пеш аз мурофиаи додгоҳӣ сафорат мегуфт, ки натарсед, ихроҷ намекунанд, ҳар куҷое рафтед, занг занед, вале вақте қарори ихроҷамон баромад, муносибат дигар шуд”.

Масъулони сафорат дар посух ба суоли Радиои Озодӣ навиштаанд, мақомоти Қазоқистон дар давраи эълони пандемияи коронавирус шаҳрвандони хориҷиро иҷборӣ хориҷ намекунанд

Сафорати Тоҷикистон дар Қазоқистон мегӯяд: “Сафорат то имрӯз маълумоте дар даст надорад, ки нафаре аз шаҳрвандони Тоҷикистон бо сабаби тарк накардани қаламрави Қазоқистон аз ҷониби мақомоти масъули ин кишвар дастгир ва ба маҳкама кашида шуда бошад. Аз ҷумла, он шахсоне, ки Шумо зикр кардаед, то ҳол дар қаламрави Қазоқистонанд (на берун аз он дар ҳудуди нейтралии байнисарҳадӣ) ва то кушода шудани сарҳади Узбекистон, Қирғизистон ё барқарор шудани парвози ҳавопаймоҳо ва пайдо шудани имконияти хуруҷ метавонанд дар кишвари иқомат қарор дошта бошанд”.

Муҳоҷирони дармонда мегӯянд, дар санадҳое, ки дар даст доранд, ҳушдор дода шудааст, дар сурати тарк накардани ҳудуди ин кишвар ба ҷавобгарии ҷиноятӣ кашида мешаванд. Онҳо мегӯянд, дар вазъе қарор доранд, ки на мақомоти тоҷик онҳоро мешунаванд, на мақомоти Қазоқистон. Шаби 2 ба 3-юми июн аз марзи Қазоқистон бо Узбекистон беш аз 200 шаҳрванди дармондаи Тоҷикистонро ба ватан баргардонданд. Як рӯз пас даҳҳо муҳоҷири дигар дар марз ҷамъ шуданд. Мақомот он замон гуфтанд, ки муҳоҷирон аз вазъ истифода мекунанд ва бе ҳеч сабаб мехоҳанд, ба ватан баргарданд. Он вақт мақомот аз муҳоҷирон хостанд, то анҷоми карантин дар кишвари иқомати худ бимонад.

Муҳоҷирони ихроҷшуда  мегӯянд,ки мушкилоти онҳоро танҳо давлатҳо ҳал карда метавонанд.Аз ин рӯ давлати Тоҷикистон вазифадор аст ки то дер нашуда ба мушкилоти ин муҳоҷирон бирасад.Зеро онҳо наметавоанд муддати тӯлонӣ дар байни марзи ду давлати дигар бимонанд.Ин ҳам дар ҳолест,ки бархе аз кишварҳо аз ҷумла Туркия ҳатто барои бозпас овардани як шаҳрвандаш ҳавопаймо фиристодааст. Қазоқистон баъд аз Русия кишвари дувум барои муҳоҷирати кории шаҳрвандони Тоҷикистон аст. Бар асоси созишнома, соле беш аз 40 ҳазор шаҳрванди Тоҷикистон ҳақ доранд бар асоси квота дар Қазоқистон кор кунанд, вале ба бовари коршиносон, шумори воқеии шаҳрвандони тоҷики ҷӯёи кор ба маротиб бештар аз омори расмӣ аст.

COVID-19 Ошкоршавии иқтисоди заъиф ва мудирияти нодурусти Тоҷикистон

0

Хабаргузории расмии “Ховар” матлаберо дар робита ба дастури Президент Раҳмон «Дар бораи пешгирии таъсири бемории сироятии СOVID-19 ба соҳаҳои иҷтимоию иқтисодӣ » ба нашр расонидааст.

Дар ин матлаб бо ситоиш аз ин фармон таъкид шудааст, ки дастгирии соҳаҳои алоҳидаи иқтисоди миллӣ, соҳибкорон ва табақаҳои аҳолии осебпазир, инчунин таъминоти иҷтимоии онҳо ва фароҳам овардани шароити мусоиди фаъолият ва зиндагӣ дар кишвар феълан дар авлавияти барномаҳои ҳукумат қарор доранд.

Ҳамзамон бо ин гуфта мешавад, ки бо сабаби хуруҷи бемории сироятии СOVID-19  қатъ шудани мусофиркашонии байналмилалӣ ва роҳандозии тадбирҳои  карантинӣ дар кишварҳо корхонаҳои соҳаҳои сайёҳӣ, нақлиёти ҳавоию заминӣ, хизматрасонӣ, бахусус хизматрасонии меҳмонхонаҳо ва тарабхонаҳо дар Тоҷикистон бештар зарар диданд ва даҳҳо ҳазор нафар кормандони соҳа ба рухсатӣ  фиристонда шуданд.                                                                                           

Манбаи вазорати рушди иқтисод ва савдои Тоҷикистон ба Ховар таътили андозӣ ба иншоотҳои сайёҳӣ, меҳмонхонаҳо, ташкилотҳои хӯроки умумӣ, марказҳои саломатию варзишӣ, осоишгоҳҳо, ҳамлу нақли мусофиркашонии байналмилалӣ ва аэронавигатсия  аз 1 апрел то 1 сентябри соли ҷориро яке аз дастгириҳои муҳимми ҳукумат ба ин арсаҳо маънидод кардааст. пешбинӣ карда мешаванд.Таъкид шудааст,ки дар соҳаи сайёҳӣ тибқи маълумоти оморӣ дар кишвар ба ҳолати 1 майи соли 2020 — 215 ширкат ва 282 субъектҳои хизматрасон, аз қабили меҳмонхона, осоишгоҳ, истироҳатгоҳ, ҳостелҳо бо шумораи умумии 4648 корманд фаъолият мекардаанд. Бо мақсади дастгирии гурӯҳи соҳибкорони инфиродӣ онҳо аз 1 май то 1 августи соли 2020 аз ҳисоб ва пардохти андозҳо озод карда мешаванд. 

Тибқи маълумоти оморӣ ба ҳолати 1-уми апрели соли 2020 дар кишвар 298,5 ҳазор соҳибкори инфиродии фаъолияткунанда ба қайд гирифта шудаанд ва тибқи ҳамин маълумотҳо беш аз 30 фоизи соҳибкорони инфиродӣ дар соҳаи савдо ва хӯроки умумӣ фаъолият менамуданд. Бо мақсади дастгирии соҳибкорони хурду миёна, ки бо сабаби паҳншавии бемории сироятии СOVID-19 пурра аз фаъолият бозмондаанд, онҳо аз пардохти маблағи иҷораи моликияти давлатӣ аз 1 май то 1 августи соли 2020 озод карда мешаванд. То охири соли 2020 мавқуф гузоштани баланд бардоштани тарифи хизматрасониҳо, аз ҷумла неруи барқ, об ба сатҳи иҷтимоии аҳолӣ таъсири мусбат мерасонад.

Вазорати рушди иқтисод ва савдои Тоҷикистон дар ҳоле аз ба истилоҳ чораҳои дастгирии иқтисоли кишвар аз тарафи ҳукумат дар марҳалаи короноро тамҷид кардааст,ки коршиносон ва таҳлилгарон ин ҳама тадбирҳоро нокофӣ ва камсамар арзёбӣ мекунанд. Ба унвони мисол мегӯянд ин коршиносон ҳукумат дар ҳолен соҳикории хурду миёнаро таътили андозӣ додаастки ҳанӯз аз чанд вақт ба ин сӯ онҳоро волор ба пешпардохт карда буд ва ҳоло маълум нест, ки ин соҳибкорон пардохти пешакиашонро пас мегиранд ва ё ба қавли мардумӣ онҳо сӯхтанд. 

Аз тарафи дигар вақте ҳукумат дар бораи об,барқ ва алоқа гап зада миннат мегузорад,ки дар ин давра аз афзоиши баҳои он худдорӣ мекунад,ин ба он монанд аст ки ҳар се сол як бор қонуни афв қабул карда онро тавре татбиқ мекунад, ки барои мисол ба афроде мисли Муҳаммадрӯзи Искандаров,ки наздики 20 сол аст дар зиндон аст ҳатто наздикӣ намекунад. Дастур «Дар бораи пешгирии таъсири бемории сироятии СOVID-19 ба соҳаҳои иҷтимоию иқтисодӣ”, ки ҳукумат бо имзои Раҳмон қабул кардааст, низ айни ҳамин қонунҳои афв аст, ки ба гурӯҳҳои воқиан ниёзманд кадом кӯмаке намерасонад.

Коршиносон ва таҳлилгарон мегӯянд қабули ин гуна чораҳои ба истилоҳ зидди короноӣ аз ҷониби ҳукумати Тоҷикистон аслан аз шарми бақия кишварҳои дунё,ки воқиан ҳам тадбиру чораҳои муассире ба роҳ андохтанд,то мардум камтар хисорот бубинад ва дуввуман бар асари фишорҳои ниҳодҳои ҷомеаи мадании кишвар аз ҷумла, Паймони миллии Тоҷикистон, ки айни ин чораҳоро талаб карда буд, қабул шудааст. Аммо дар асл заъфи иқтисод ва нотавонии мудирияти дар кишварро ошкор кардааст.

Ҳукми омилони “ҳамлаи Ишқобод” – посгоҳи марзӣ миёни Тоҷикистон ва Узбекистон

0

Додгоҳи олии Тоҷикистон муҳокимаи парвандаи ҷиноии омилони ҳамла ба посгоҳи Ишқобод дар ноҳияи Рӯдакиро ба итмом расонидааст.

Хабаргузории Sputnik. бо такя ба маркази матбуоти Додгоҳи Олӣ навиштааст, ки “Дар ҳоли ҳозир иттилое, ки метавонем дар ихтиёри ҷомиа гузорем ҳамин аст: парванда мавриди баррасӣ қарор гирифта, ҳукми Судӣ Олӣ қабул шудааст ва эътибори қонунӣ пайдо кардааст. Нисбати маҳкумшудаҳо муҳлатҳои гуногун ҷазои ҷиноятӣ татбиқ шудааст”.  

Яке аз вакилони дифоъи ин парванда низ ба ин хабаргузорӣ гуфта, ки парванда ниҳоӣ шудааст ва азбаски махфист, тафсилоти он ироа нахоҳад шуд.

Дафтари матбуоти Додгоҳи Олӣ ба  “Азия-Плюс” низ хеле мухтасар дар ин бора сӯҳбат карда гуфтааст ки “Онҳо ба муҳлатҳои гуногуни маҳрумият аз озодӣ маҳкум шуданд. Ин ҳама маълумотест, ки мо ба ВАО пешниҳод карда метавонем”. 

Дар маркази матбуот доир ба шумори дақиқи маҳкумшудагон ва дигар ҷузъиёти ҳукм маълумот надода, изҳор доштанд, ки тафсилоти дигар надоранд.

Дар нишасти матбуотии рӯзи 3 феврал раиси Суди олии Тоҷикистон Шермуҳаммад Шоҳиён хабар дода буд, ки аз рӯйи далели ҳамла ба дидбонгоҳи сарҳадии “Ишқобод” Суди олӣ парвандаҳои ҷиноятиро нисбати 9 нафар баррасӣ дорад. Тибқи иттилои расмӣ, ки дар рӯзи ҳодиса расонаӣ шуд, шаби 6 ноябри соли гузашта як гурӯҳи ниқобпӯши 20 — нафара ба дидбонгоҳи “Ишқобод” мустақар дар марзи Тоҷикистону Ӯзбекистон ҳамла карда, бо нерӯҳои марзбонии тоҷик даргир шуданд.Он замон расман эълон шуд, ки дар ин даргирӣ ду тан аз нерӯҳои марзбонӣ ва 15 муҳоҷим кушта шудаанд. Манобеъи ғайрирасмӣ шумораи талафоти нерӯҳои ҳукуматиро 6 нафар ҳисоб карданд. Баъдтар мақомот аз боздошти 5 муҳоҷим хабар доданд, ки мустақим дар ҳамлаи террористӣ ширкат доштанд.

Охирин тафсилоти расмии ин ҳамларо Юсуф Раҳмон, Прокурори генералии Тоҷикистон дар ҷаласаи Маҷлиси миллии кишвар ба миён гузошт. 29 март нашрияи расмии “Садои мардум” гузориши Прокурори генералии Тоҷикистонро ба нашр расонд, ки бино ба он, дар ҳамлаи мусаллаҳона ба дидбонгоҳи сарҳадии рақами 4 – и “Ишқобод” 26 нафар кушта ва 22 нафар ҳам бо иттиҳоми даст доштан дар он ҳабс шудаанд. “Дар натиҷаи он 26 нафар, аз ҷумла мардон — 9, занон — 8 нафар, ноболиғон —4 нафар, хизматчиёни ҳарбӣ — 5 нафар ва 1 корманди милиса куштаву 2 нафари дигар захмӣ гардиданд”;, — навишт нашрияи “Садои мардум”. Бино ба ин гузориш, аз рӯи ин ҳодиса парвандаи ҷиноятӣ алайҳи 22 нафар такмил ва ба суд ирсол шудааст. Масъулияти ҳамлаи террористӣ ба дидбонгоҳи “Ишқобод” – ро гуруҳи террористии “ДОИШ”  бо интишори баёнияе дар сомонаи “Аъмоқ” ки гуфта мешавад, марбути ин гуруҳ аст, пас аз се рӯзи ҳодиса ба дӯш гирифт. Эмомалӣ Раҳмон, президенти Тоҷикистон низ 26 декабр зимни паёмаш ба Маҷлиси Олӣ ҳамла ба дидбонгоҳи марзии “Ишқобод”-ро кори дасти аъзои созмони террористии ба ном “ДОИШ” хонда, онро талоши барҳам задани амният ва суботу оромӣ дар кишвар арзёбӣ кард.

Вале ҳодисаи ҳамла ба ин посгоҳ ва ба гардан гирифтани он аз тарафи ДОИШ аз ҳамон лаҳазоти аввал дар миёни маҳофили коршиносони дохилӣ ва хориҷӣ мавридди нобоварӣ ва шакку гумонҳо қарор гирифта буд.Зеро ҳеҷ гурӯҳи террористӣ барои анҷоми амалҳои террорист зану кӯдакҳои худро ба ҳамроҳ намеовард  ва низ бо пойҳои босоножки ва бидуни силоҳ ба як дидбонгоҳи низомӣ ҳуҷум намекард. Аз тарафи дигар дар соати аввали ин ҳамла дар сомонаи вазорати дохилӣ аксу тасовире мунташир шуд,ки ҳамлаварони кушташуда дастҳояшон бо завлонаҳо ва дар пушт баста шуда буд. Аммо баъди аввалин вокуниш вазорат ин аксҳоро аз сомонааш ҳазф кард. Иллати пушти дарҳои баста ва махфӣ доир кардани мурофиаро низ коршиносон ба он рабт медиҳанд,ки инҷо кадом амали террористӣ набуд,балки “разборка”миёни гурӯҳҳое буд, ки бо роҳбарияти кишвар иртиботи мустақим доранд.

Кореяи Шимолӣ Амрикоро таҳдид кард

0

Ба гузориши “Yonhap news” Вашингтон аз тасмими Кореяи Шимолӣ дар мавриди қатъи робитаҳояш бо Кореяи Ҷанубӣ интиқод намуда, онҳоро ба созиш даъват кардааст. Аммо дар робита ба изҳороти Вашингтон Кореяи Шимолӣ вокуниш нишон дода, Амрикоро бо лаҳни шадид ба “оқибатҳои нохӯш” таҳдид кардаатс. 

Кон Ҷонг Ҷун як масъули баланпояи Вазорати хориҷаи Кореяи Шимолӣ дар ин бора мегӯяд, “Амрико агар аз оқибатҳои ногувор дур буданро бихоҳад, барояш лозим аст, аз онки ба қазияи Кореяи Шимолӣ ва Ҷанубӣ дахолат мекунад, ба умури дохилии худ расидагӣ кунад”. Ва дар идома меафзояд, ки “масъалаи алоқаҳои Кореяи Шимолӣ ва Ҷанубӣ масъалаи дохилии мардуми ин ду кишвар буда, ҳеч касе сарфи назар аз он ки ӯ кист, ҳаққи дахолат карданро надорад”.

Қаблан аз кам кардани робитаҳояш бо Кореяи Ҷанубӣ хабар дода, гуфта буд, ки ҳоло ин аввали кор аст. Ва баъдан кор ба қатъи комили робитаҳо анҷомид. Ёдовар мешавем, ки чанде қабл Кореи Шимолӣ аз мақомоти Кореи Ҷанубӣ талаб намуда буд, ки мухолифони ҳукуматашро боздошт намуда ба онҳо бисупорад, аммо мақомоти Кореяи Ҷануби талаби шимолиро напазируфт. Ин боис шуд, ки робитаҳои ин ду давлати ҳамсоя куллан қатъ бигардад.

Таҷрибаи Тоҷикистон дар Туркманистон такрор мешавад?

0

Бинобар хабарҳои расида, дар Туркманистон аллакаи сафи беморони ба истилоҳ “илтиҳоби шуш” авҷ гирифтааст. Хабаргузории “Радиои Азатлик” 10-уми июн хабар медиҳад, ки дар Ишқобод паҳншавӣ ва гирифторони “пневмонияи шадид” зиёд ба чашм мерасад ва беморхонаи касалиҳои сироятии пойтахти Ишқобод аз беморон пур шудааст. Аммо мақомот ин кишвар иддао доранд, ки дар кишвар коронавирус вуҷуд надорад. 

Тибқи гуфтаи кормандони Маркази пешгирӣ ва табобати бемориҳои сироятӣ, баъзе беморон дар ҳолати вазнин қарор доранд, ҳолатҳои фавти беморон низ ба қайд гирифта шудааст. Табибон ба “Азатлик” гуфтаанд, “дирӯз як марди солхӯрдаро аз вилояти Ахал оварданд, ки нафаскашияш бисёр мушкил буд. Онҳо қарор доданд, ки флюрография кунанд. Аммо ҳолати бемор он қадар вазнин буд, ки ӯ дар зери дастгоҳи рентген ҷон бохт”.

“Ба гуфтаи табибон, шубҳа надоранд, ки ин коронавирус аст. Аммо ба онҳо иҷозат дода намешавад, ки санҷиш гузаронанд ва умуман дар бораи коронавирус сӯҳбат бикунанд. Табибон ба пиронсолон ҳушдор медиҳанд, ки бояд боэҳтиёт бошанд ва ба ҳеҷ ҷой нараванд”, навиштааст Азатлик.

Ин дар ҳолест, ки мақомоти Туркманистон вуҷуди коронавирусро дар ин кишвар рад мекунанд. Дар пасманзари изҳороти роҳбарияти Туркманистон дар бораи набудани COVID-19, созмонҳои байналмилалӣ ва ҳуқуқи башарӣ аз мақомоти ин кишвар талаб доранд, маълумоти дақиқро дар мавриди ин беморӣ бо ҳисси масъулиятнокӣ ва саривақт ба мардум бирасонад.

Ҳамзамон намояндагони САҲА дар нишасти ахири худ мақомоти Ишқободро ба поймолкунии ҳуқуи инсон муттаҳм намуда, гузоирш медиҳанд, ки ҳуқуқи инсон дар ин кишвар поймол мешавад.

Айни ҳамин ҳолат дар Тоҷикистон низ вуҷуд дошт ва мақомот дар аввал намехостанд вуҷуди COVID-19-ро тасдиқ бикунанд, аммо як рӯз қабл аз омадани намояндагони СБҶ маҷбур шудаанд вуҷуди ин бемориро расман тасдиқ кунанд.

Коронавирус интихоботи президентиро дар Тоҷикистон ба таъхир меандозад?

0

Ҳафтаномаи “Тоҷикистон”, чопи Душанбе дар як гузориш масъалаи баргузор шудан ва ё мавқуф гузоштани маъракаи интихоботи раёсатҷумҳурии Тоҷикистонро дар кишвар, ки қарор аст 6-уми ноябри соли ҷорӣ доир шавад бо масъулони аҳзоби сиёсии кишвар дар миён гузоштааст. 

Ин ҳафтанома менависад, ки коронавирус дар дигар кишварҳо ва ҳатто дар сатҳи ҷаҳон чорабиниҳои муҳиммро лағв кард ва ё иҷрои онҳоро ба вақти дигар гузошт ва навиштааст, ки таҳдиди мавҷи дуввуми коронавирус низ дар роҳ аст.

Оё эҳтимоли ба соли дигар гузаронидани интихоботи президентӣ дар Тоҷикистон вуҷуд дорад? Ва оё зарурати ба вақти дигар гузаронидани интихобот вуҷуд дорад? Ҳизбҳои сиёсӣ дар чӣ андешааанд? Оё онҳо ба интихобот омода ҳастанд? Бо ин суолҳо шореҳи ҳафтаномаи Тоқикистон ба суроғи аҳзоб рафтааст. Ва инак посухи намояндагони аҳзоби сиёсиро дар кишвар мешунавем. Идомаи мавзӯъ аз тарафи ҳамкорам.

Абдуҷаббор Азизӣ, муовини якуми раиси ҲХДТ (Ҳизби халқии демократии Тоҷикистон) гуфта ки  Масъалаи якум дар шароити имрӯза муқовимат бо бемории сироятии коронавирус мебошад. Ҳизби халқии демократии Тоҷикистон бо роҳбарии Президент Раҳмон ҳоло машғули бартараф намудани пандемияи корона буда кушиш дорад то ин вабо аз кишвар гум нобуд шавад.Ба иддаои  Азизӣ дар Тоҷикистон коронавирус рӯ ба коҳиш буда пас аз байн бурдани ин беморӣ, ҳизб омодагӣ ба интихоботи дар пешистодаи президентиро мегирад. Муовини ҲХДТ гуфтааст, ки Он номумкин аст, ки интихобот ба вақти дигар гузошта шавад. Ҳоло то маъракаи муҳими сиёсӣ фурсат ҳаст. Барнома ва ҳадафҳои ҳизби мо бошад, барои мардуми кишвар маълум аст.

Раиси ҲАТ бошад мегӯяд, ки бемории коронавирус набояд сабаби баргузор нагардидани интихоботи президентӣ шавад. Ӯ низ ақида дорад, ки шиддати вирус дар тамоми ҷаҳон, аз ҷумла Тоҷикистон, рӯ ба пастравӣ дорад. Абдуҳалим Ғаффоров, раиси ҲСТ:ҳам мегӯяд ки мо ҷонибдори он ҳастем, ки ин чорабинии сиёсӣ дар вақти пешбинишуда 6 ноябри соли 2020 доир гардад. Бемории коронавирус наметавонад асос барои ба вақти дигар гузаронидани интихобот шавад. Айни ҳол дида мешавад, ки он рӯз ба рӯз дар Тоҷикистон рӯ ба коҳишёбист. Рустам Қудратов, раиси ҲИИТ тақрибан гуфтаҳои болоро таъйид карда гуфта, ки то интихобот вақт ҳаст, ҳоло пеш аз ҳама, аз байн бурдани ҳамин беморист. Ба гуфтаи ӯ мо ба ин беморӣ ғолиб меоем ва интихоботи президентӣ ҳам дар вақти муқаррарӣ доир мешавад. Мироҷ Абдуллоев, раиси ҲКТ бар иловаи гуфтаҳои ҳамтоҳояш изофа карда, ки дар пешорӯи интихобот, мо ҳоло ягон барномаеро рӯи даст надорем. Албатта, мо номзадҳои арзандаро дастгирӣ мекунем, вале то кунун андешаи иштироки номзади худ ба интихоботи президентиро накардаем. Саидҷаъфар Усмонзода, раиси ҲДТ бар ин назар аст, ки ҳоло нуқтаи авҷи бемории коронавирус дар Тоҷикистон гузаштааст. Шумораи беморон рӯ ба коҳиш дорад. Аз ин рӯ, ҳеч монеъе дар баргузории интихоботи президентӣ намебинад. Ва дар ниҳоят ` Ҳакимов, муовини якуми раиси ҲСДТ дар ин маврид қисман назари дигаргуна дорад. Ӯ гуфтааст, ки агар роҳбарияти сиёсии кишвар ва ниҳодҳои марбута дарк кунанд, ки яке аз шартҳои муҳими ҷалби сармояи хориҷӣ ба Тоҷикистон ва беҳтар шудани сатҳи зиндагии мардум, эътибори байналмилалии он аз интихоботи шаффофу демократӣ вобастагӣ дорад, бояд иродаи сиёсиро ташаккул диҳанд. Кафолати номзадҳои эҳтимолӣ ба мақоми президентӣ ва шароиту имконияти баробар низ ба аҳзоби сиёсӣ фароҳам оварда шавад. Зеро Ҳизби сотсиал-демократи Тоҷикистон ҳам барномаи худро дорад. Агар дар Тоҷикистон вазъияти  фавқулода эълон шавад, он вақт дар мувофиқа бо Шӯрои амнияти СММ ҳама гуна маъракаҳои сиёсӣ, аз ҷумла, интихобот, набояд баргузор гардад. Ҳоло дар робита ба пандемияи коронавирус дар мо карантин эълон нашудааст, тадриҷан беҳбудӣ эҳсос мешавад. Бинобар ин, интихоботи президентӣ ҳамин сол баргузор мешавад.

Онгуна ки ба мушоҳида расид ба ҷуз аз комунистҳо ва сотсиал-демократҳо на танҳо баргузории интихобот, балки ширкати номзади худ дар онро низ тасдиқ кардаанд. Аз инҷост, ки ҳатто дар сурати бадтар шудани шароити беҳдоштӣ интихоботи раёсатҷумҳурии Тоҷикистон доир хоҳад шуд. Чӣ гунае ки ба рағми тавсияи Созмони ҷаҳонии тандурустӣ Эмомалӣ Раҳмон наврӯз доир кард ва ҳоло низ ҳанӯз ин беморӣ фурӯкаш нашуда то чанд рӯз пас дар Масчо иди Ваҳдатро доир хоҳад кард.

Фавти 11 маҳбус аз коронавирус дар зиндонҳои Тоҷикистон

0

Даргузашти 11 зиндонӣ дар Тоҷикистон бар асари сирояти коронавирусро мақомоти ин кишвар такзиб мекунанд. Аммо бар пояи ахбори расида аз наздикони маҳбусон ва матлабҳои нашршуда дар шабакаҳои маҷозӣ ин шумора аз маҳбусон ба маҳзи гирифторӣ ба ин беморӣ вафот кардаанд.

Мансурҷон Умаров, сардори Сарраёсати иҷрои ҷазои ҷиноятӣ дар вазорати адлияи Тоҷикистон дар як гуфтугӯ бо “Озодӣ” таъйид мекунад, ки дар ин муддат 11 маҳбус дар зиндонҳо дар пайи беморӣ ҷон бохтанд. Аммо гуфтааст онҳо гирифтори пневмания будаанд ва инро муоинаи пизишкон тасдиқ кардааст: “Пизишкони мо ташхис карданд, ҳамаашон илтиҳоби шуш ё пневмония баромаданд”.

Сардори идораи зиндонҳои Тоҷикистон таъйид мекунад, ки ҳамин ҳоло низ 7 тан аз маҳбусон бо таби баланд бистарианд, дар ҳоле, ки ҳарорати баланд яке аз аломатҳои коронавирус дониста мешавад. Аммо таъкид кардааст, ки адади онҳое, ки мубталои таби баланд ҳастанд, дар муқоиса бо рӯзҳои пеш коҳиш ёфтааст. 

Ин гуфтаҳои Умаровро наздикони маҳбусони фавтида қабул надоранд ва мегӯянд, ки бастагони онҳо ба маҳзи гирифторӣ ба коронавирус ва бадтар аз ин бетабобат боқӣ гузоштани онҳо сабаби маргашон шудааст. Бастагони Абдулфайз Раҷабов, маҳбуси 47-сола қаблан гуфта буданд, ки ӯ аз бемории COVID-19 дар зиндон вафот кардааст. Раҷабов рӯзи 9-уми май дар маҳбаси рақами яки шаҳри Душанбе фавтид. Мақомот сабаби марги ӯро ҳам илтиҳоби шуш ё худ пневмония гуфта буданд. Идомаи мавзӯъро мешунавем. 

Пештар хабарҳо аз гирифтории Раҳматуллои Раҷаб, узви Раёсати олии зиндонии Ҳизби наҳзати исломии Тоҷикистон бо Ковид-19 аз тарафи пайвандонаш расоанӣ шуда буд..Шӯҳрати Раҳматуллоҳ, писари Раҳматуллоҳи Раҷаб навишта буд, ки ташхиси рентгении падарашро ба як лабораторияи хориҷӣ бурда ва “вуҷуди 90% аломатҳои коронавирус”-и ӯро ташхис нишон додааст. Ба гуфтаи ӯ аз падараш ва дигар маҳбусон тест нагирифтаанд ва доруҳои заруриро ҳам худашон ба зиндон дастрас мекарданд. Мушкилоти дармону табобати маҳбусон дар зиндонҳои Тоҷикистон ва шароити беҳдоштии он на як бору ду бор мавриди баҳсу баррасӣ дар расонаҳои расмиву ғайрирасмӣ шудааст.

Ахиран Шӯҳрат Қудратов, вакили дифои тоҷик, ки чанд солеро ҳам дар зиндонҳои Душанбе гузаронд бо як навиштаи муфассал навишт, ки ҳатто табибони зиндонҳо умдатан таҳсилоти олӣ надоранд ва ё ҳатто байтор-табибони ҳайвонҳо ҳастанд. Аз тарафи дигар Қудратов мегӯяд, ҳатто одитарин ва арзонтарин қурс ва ё таблеткаро наметавон бидуни пардохти як маблағи даҳ баробар аз арзиши он дастрас кард. Гузашта аз ин санчаст ва ё қисмҳои тиббӣ барои маҳбусони пулдор ба як “осоишгоҳ” табдил шуда ва дар асл ҳамчун “кормушка”-и роҳбарони зиндонҳо истифода мешавад. Бо ин вуҷуд Мансурҷон Умаров, сардори Идораи зиндонҳои Тоҷикистон таъкид мекунад, ки ин мушкилот рафъ шудааст. Ӯ мегӯяд: “Аслан масъалаи ҷойи хоб, дору нест, рентген ва дастгоҳи нафасдиҳӣ дар ҳамаи зиндонҳо ҳаст ва дар ин самт мушкилот надорем. Зиндонҳои Тоҷикистон бо доруҳои зарурӣ ва дастгоҳҳои нафасдиҳӣ таъмин мебошанд”.

Надодани имконият ва иҷозат ба ҳайати Созмони ҷаҳонии тандурустӣ, ки бо дархости намояндагони ҷомеаи шаҳрвандии Тоҷикистон мехостанд, ки вориди маҳбасҳо бишаванд то аз вазъияти зиндонҳо огоҳӣ пайдо кунанд, шакку гумонҳо дар мавриди беҳдоштии шароит дар зиндонҳоро бештар доман задааст. 

Моҳи май пайвандони чанде аз маҳбусон бо ирсоли номае ба Созмони Ҷаҳонии Тандурустӣ хостори беҳбуд бахшидани вазъ дар зиндонҳои Тоҷикистон ва озодии афроди гуноҳашон “сабук”  ва аз 50-сола боло шудаанд. Мақомоти Тоҷикистон дар посух ба ин даъватҳо гуфтанд, вазъият ба андозае нест, ки наздикони маҳбусон тасвир мекунанд. Ба хотири пешгирӣ аз паҳншавии коронавирус дар кишвар мулоқоти маҳбусон бо наздиконашон аз охири моҳи март манъ шудааст.

Ин дар ҳолест, ки 16-уми май, ҳамсари Муҳаммадали Ҳаит ба Сарраёсати иҷрои ҷазои ҷиноятӣ нома навишта, хостори мулоқот бо ҳамсараш шуда буд. Ин пас аз онест, ки Мансурҷон Умаров, сардори муассисаҳои ислоҳӣ дар сӯҳбат ба расонаҳо гуфта буд, ки зиндониён ҳақ доранд тариқи телефон бо наздиконашон ҳамсӯҳбат шаванд. Аммо чунин ҳақро бо далели дар СИЗО будани Маҳмадалӣ Ҳаит ба ҳамсари ӯ надоданд. 

Ёдовар мешавем, ки рӯзи 3-уми июн ҳамсари Маҳамадалӣ Ҳаит, хонум Савринисо ба мо хабар дода буд, ки пас аз ирсоли нома ба унвонии Мансурҷон Умаров 18 рӯз боз интизори ҷавоб аст, вале то ҳол ҳеч хабаре нест.

Аммо рӯзи 11 июн хабар расид, ки аз Сарраёсати иҷрои ҷазои ҷиноии кишвар ба ҳамсари Маҳмадалӣ Ҳаит занг зада гуфтаанд, ки дархосташон рад шудааст, ба хотири он ки Маҳмадалӣ Ҳаит ба ҳабси якумра маҳкум мебошад ва ин имтиёз, яъне сӯҳбати телефонии зиндониён бо хонаводаҳояшон, ба маҳкумшудагони умрбод амалӣ намешавад. Ҳамзамон писари Саидумар Ҳусайнӣ, Муҳаммадиқбол, як зиндонии дигари сиёсӣ, ки бо ҳукми абад дар зиндон қарор дорад, ин гуфтаҳоро низ дар сӯҳбат бо мо тасдиқ кард.

СММ амалкарди пулиси Амрикоро “ваҳшигарӣ” хонд

0

Ба гузориши хабаргузории “Анадолу” Дабири кулли Созмони Милалаи Муттаҳид Антонио Гутерриш амалкарди пулиси Амрикоро дар баробари Ҷорҷ Фулоид “ваҳшигарии пулиси Амрико” хонда, иброз доштааст, ки ин амалкарди пулис сабаби асосии гирдиҳамоиҳо ва эътирозҳои мардумӣ дар аксари давлатҳои дунё мебошад.

Ин гуфтаҳо дар мактуби Дабири кулли СММ, ки ба намояндагони ин созмон дар Ню-Йорк ва рӯзноманигорон фиристода, дарҷ гардида аст. Антонио Гутерриш таъкид месозад, ки бархурди ваҳшиёнаи пулис бо Ҷорҷ Флоид боиси эиътирозҳои васеъ гашта, сараввал дар худи Амрико ва баъдан дар саросари олам паҳн гашт. Номбурда дар баёния меафзояд: 

Дабири кулли Созмони Милалаи Муттаҳид Антонио Гутерриш мегӯяд: “Мо бо як мушкилии ҷиддӣ рӯ барӯ хоҳем шуд, ки он ҳам бошад вабои нажодпарастӣ аст. Ва мавқеи СММ дар баробари нажодпарастӣ хеле равшану возеҳ аст. Идома ёфтани ин падида поймоли оинномаи СММ ба ҳисоб рафта арзишҳои асосии инсониро рӯз ба рӯз заифтар мегардонад.”

Дабири кулли СММ рӯи масъалаи нажодпарастӣ таъкид намуда, афзудааст, ки ин роҳнамоиҳо ба ҳеч ваҷҳ маънои онро надорад, ки масъулони СММ дар баробари нажодпарастӣ бетараф бошанд, баракс, ҳечгуна мамнуияте барои ибрози ҳамбастагӣ ва ё мушорикати мусолиматомези мардумӣ вуҷуд надорад.

Бояд гуфт, ки аз 26-уми май то имрӯз Иёлоти Муттаҳидаи Амрико пас аз кушта шудани Ҷ. Флоиди африқоитабор аз ҷониби пулиси ин кишвар шоҳиди эътирозҳои густардаи мардумӣ гаштааст. То онҷо ки байни эътирозгарону пулис даргириҳо ба амал омада ва то рафт сафи эътирозгарон барои ҳамбастагӣ бо мардуми Амрико дар аксар давлатҳои дунё меафзояд.