Иттиҳоди шуравӣ аз байн рафту мероси хунхораш боқӣ монда, ҷони ҳазорон нафарҳои бегуноҳро дар ҳудудҳои собиқаш ба коми марг мекашад ва оилаҳои зиёдеро ғамзадаву беватан мегардонад.

Яке аз собиқадорон ва роҳбарони ҳизби комунисти шуравӣ А.Н. Яковлев дар навишатҳояш чунин қайд менамояд:

“Аз худ бипурсед аз куҷост ин асабоният ва тарси мо? Ҷавоб ин аст, ки то ба ҳол Ленин ва Сталин зинда аст. Ман намехоҳам, ки рӯҳи “девҳоро” ба ҷавобгарӣ бикашем, балки  шогирдони онҳоро, ки то ба ҳол идеологияи тарсу зулмро болои мардум раво мебинанд, ба ҷавобгари кашида, пеши роҳи ҳуҷуми нави болшевикӣ гирифта шавад ва идеологияи “зулму ситам” абадӣ дар партовгоҳи таърих гузошта шавад”. (Китоби сиёҳи коммунизм, саҳ. 11)

Яке аз ҷиноятҳои нобахшидании ҳукумати шуравӣ ин аст, ки милатҳоро аз ватанҳои аслии худ маҳрум ва сарҳадҳоро табартақсим намуда, ба наслҳои баъдӣ низоъҳои хунин ба мерос гузоштааст. Ҳуҷуми Русия ба Украина, ҷангҳои байни Озарбойҷону Арманистон, Қарақалпоқистон- Узбакистон, Қирғизистону Тоҷикистон ва даҳҳо мисоли дигар ҳаст, ки аз ҷумлаи ҳамон “мерос” ба шумор мераванд.

Мутаасифона, яке аз “вирус”-ҳои идеологияи коммунистӣ, ки ба мо расидааст, ин “пасво”-и пешвоёни болшевикӣ, Раҳмонови хунхор мебошад ва эҳтимоли зиёд аз поёнтарин партовгоҳи онҳо берун омадааст. Рӯзе нест, ки дар як гӯшаи Ватан хуни бегуноҳе рехта нашавад ва сӣ сол мешавад ин аҳвол давом дорад ва иштиҳои ин “вампир” (одамсурати дар асл одамхӯр) то андозае баланд шудааст, ки ба хуни як-ду нафар иктифо накарда, адади қурбониёнро рӯз аз рӯз зиёд менамояд. Хуни мардуми бегуноҳи Бадахшону сокинони наздисарҳадии Исфара ҳам аз ҷумлаи  қурбониҳои давомноки  дасти “пасво” ба ҳисоб меравад.

Яке аз сабаби асоси ин муноқишаҳои сарҳадии Тоҷикистону Қирғизистон, аз тарафи раисони замони шӯравӣ ба иҷора додани заминҳои ватанӣ ба қирғизҳо ва оқибати кор ғасби он заминҳо аз тарфи онҳо мебошад. То солҳои пешин мушкилиҳои сарҳадӣ бо роҳҳои маслиҳатомез байни рӯҳониён ва калонҳои ду миллат ҳалли худро пайдо мекард. Локин бо зиндон кардани рӯҳониён ва қатли ҷавонмардони исфарагӣ аз тарафи Раҳмонов кам касе  аз нафарони таъсирбахш боқӣ мондааст, то дар низоъҳо саҳм гузоранд.

Сабаби дигаре, ки низоъҳои сарҳадӣ ба хунрезӣ кашида мешавад, ин ба курсии роҳбарии қирғизҳо омадани Ҷабборов ва Тошиев мебошанд, ки мехоҳанд мисли “ҷаноб” аз мусибати мардум истифода намуда, умри ҳукуматашонро зиёд намоянд.

Баъзе таҳлилгарон сабаби муноқишаҳои сарҳадиро дар қочоқи молҳое, ки аз ҳар ду тараф сурат мегирад, рабт медиҳанд ва чуноне маълум аст, истифодабаранади “корти” асосӣ аз ин тиҷоратӣ хунин, қочоқчии рақами аввал, яъне “оила” ба ҳисоб меравад ва марги шаҳрвандони бегуноҳ дар баробари моли дуздидидашуда, дар чашми “пасво” ба сифр баробар аст.

Фарзияи дигаре, ки таҳлилгарон онро сабаби муноқишаҳои хунин меҳисобанд, дасти қуваҳои беруна, хосатан Русия мебошад. Путин, ки дар инзиво қарор гирифтаст, мехоҳад бо танишҳои сарҳадии Осиёи Миёна ва Қафқоз таваҷӯҳи ҷаҳониёнро каме ҳам бошад аз ҳодисаҳои Украина ба ин тараф бикашонад. Ҷабборов ва Тошиев ҳам мисли Раҳмонуф аз “вафодорон”-и Путин ба ҳисоб мераванд ва ҳаргоҳе ишора аз тарафи хоҷаашон шавад, ба ҳама ҷиноят даст мезананд ва ҳифзи мансабро аз ҷони ҳазорҳо нафар авлотар мешуморанд.

Сабабҳои муноқишаҳо гуфта шуд ва мебояд роҳи ҳалле пешниҳод кард, то сокинон бе тарсу ҳарос дар Ватани аҷдодии худашон зиндагии осишатаро паси сар намоянд. Ҳамагон бояд дарк кунанд, ки мушкилӣ дар сарҳад ҳал намешавад, ҳалли мушкилиро дар пойтахт бояд ҷӯст. То ҳукумати оилавӣ аз қудрат наравад, Ватану Миллат ба озодӣ ва ҳаёти осишта намерасад. Ҳодисаҳои сарҳад ҷузъи найрангҳои худи режими худкома мебошад,  то мардум саргардон ва камбудиҳои зиндагӣ фаромӯш ва умри ҳукумати оилавии Раҳмонов дарозу решадор гардад.

Набояд ҳамватанони гиромӣ ба дасисаҳои ин ғуломтабиат дода шаванд, зеро вай истиқлолиятро қабул надорад ва парвое ба марги ҳамватану муҳофизу муҳоҷир надорад. Аз ёд наравад, ки дар муддати сӣ соли ҳукуматаш боре ҳам ба марги ягон шаҳрванд тасаллие нагуфтааст, чунки табиати ғуломӣ ва душманӣ бо озодандешону муборизонро дар сар дорад. Ба гуфтаи Иқболӣ Лоҳурӣ:

Ин ғулом, ибни ғулом, ибни ғулом,

Ҳуррият андешаи ӯро ҳаром.

Ягона роҳе, ки сокинони наздисарҳадӣ ва тамоми Ватани азизамонро ба саодат ва шарафмандӣ мерасонад, ин аст, ки бояд  “золими хуношом”  сарнагун карда шавад. Барои дур кардани “вай”аз қудрат роҳҳои зиёде вуҷуд дорад, фақат сарҷамъӣ ва ҷасорати шаҳрвандон асос шуда метавонад. Аз роҳҳои таҷрибашудаи ҷаҳонӣ, ки ба озодии шаҳрвандон оварда расонидааст, ҷасорати афсарон ба ҳисоб меравад ва хушбахтона мо чунин афсарону аскаронро доро ҳастем.

Афсарони мо бояд дарк кунанд, ки то ба имрӯз аз тарафи оила ҳамчун посбони молу ҷони оилаи Раҳмонов истифода мешаванд, локин аз одитарин либосу хӯрок маҳруманд ва дар ҳама муноқишаҳои сарҳадӣ аввалин шуда, аскарон ба ҳалокат мерасанд, чунки дар тан ҷавшан ҳам надоранд, инчунин бо фармони “боло” дар баробари қирғизҳо бояд сархам бошанд, то моли   қочоқи ”ҷаноб” беозор гузарад.

Ногуфта намонад, ки баъд аз ҳар пешравиҳои афсарони диловари мо, Ятимови хоин бо фармони “хоини калон”, ҳама нуқтаҳои бо хуни афсарону аскарону шаҳрвандон гирифташударо шармандавор ба тарафи муқобил таслим менамояд ва ин ҳам яке аз сабабҳои боғайрат шудани қирғизҳо мегардаду такроран ба сарҳади мо ҳуҷум менамоянд.

Худо кунад, ки афсарони мо каме оқилона ва ҷасурона ҳаракат карда, ин “пасво”-ро аз мансаб дур намуда, сабаби қатъи ҳама хунрезиҳо ва ибтидои хушбахтиҳои мардуми шарифи Тоҷикистон гардида, дар таърихи Ватан ва таърихи ҷаҳониён ҳамчун қаҳрамон сабт гарданд.

Бо умеди ободии Ватан ва сарбаландии ҳамватан!

Салмон Саидзода

Аз идораи сомона: Гӯшаи “Блоги Шумо” минбари гуногунандешӣ буда, матолибе, ки дар ин гӯша ба нашр мерасанд, назари шахсӣ ва таҳлили муаллифон буда, баёнгари мавқеи “Azda tv” нестанд.